این اقدام شایسته که درکنارهمایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه انجام میشود،به مرور درسراسر کشوردرحال گسترش استوتأثیر قابلتوجهی درگسترشاینمحافل داشته است.همایش امسال،آخرهفته(پنجشنبه ششم دیماه)درسالن همایشهایبرج میلادبرگزار میشود.
۱۶سال برگزاری این همایش نشان میدهد شما از عنفوان جوانی در این حوزه مشغول فعالیت بودهاید.
سال۱۳۸۲ بیست و یک سالم بود که اولین دوره همایش در سالن وزارت کشور با حضور ۳۰۰۰ نفر از فعالان زن قرآنی برگزار شد. رئیسجمهور وقت هم من را صدا کرده و تشکر کردند. تعجب کرده بودند که چنین کار بزرگی را در آن سن و سال رقم زدهام.
پایه این همایش چطور شکل گرفت؟
همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه ازسال۱۳۸۲ در اوج دوران توسعه فرهنگی کشور آغاز شد.ازیک اتاق کوچک با دو نفر کار را آغاز کردیم و حالا به یکی از اتفاقات بینظیر درعرصه اتفاقات قرآنی کشور تبدیل شده؛چون علاوهبر ایران، از بانوان قرآنپژوه سراسر دنیا هم تجلیل به عمل میآید.ما ازبانوان برجسته قرآنی درحوزههای مختلف تجلیل میکنیم اما محوریت با حوزه «پژوهش» و «هنر»است.درهمه دورانها هم سعی داشتهایم رؤسای جمهور ورؤسای مجلس، جزومهمانان اصلی این همایش باشند و میخواستیم این فعالیت، حرکت خاصی در کشور باشد.مرحوم علامه حکیمی میفرمودند: این همایش در جهان اسلام بینظیر است و بسیار خوشحال بودند از برگزاری آن. از کشورهای مختلف هم فعالان قرآنی در این همایش شرکت میکنند.این همایش دربین جوامع قرآنی دنیا بسیار اثربخش بوده است. یکی ازبانوان چینی که دراین همایش شرکت کرده بود، میگفت وقتی به کشورشان برگشتند، تلاش زیادی کردند و همین تجلیل باعث شده بود تعداد قابلتوجهی از دوستانشان به اسلام گرایش پیدا کنند.در کشور خودمان هم در بسیاری از شهرها که از مرکز دور هستند، افرادی داریم که تجلیل در پیشرفت کارشان بسیار موثر است.
گویا دیداری هم با رهبر معظم انقلاب داشتید.
دوره هفتم این همایش درحضور رهبر معظم انقلاب برگزار شد و۴۰۰۰ نفر ازبانوان قرآنی سراسرکشور با ایشان دیدار کردند. این تنها دیداری بود که بعد از انقلاب بین رهبری و بانوان قرآنی اتفاق افتاد. در دیدار خصوصی؛ ایشان خیلی تشویقمان کردند و گفتند این کار جزو حسنات است و ما هم با قوت ادامه دادیم. دوره آخر در دوران مرحوم شهید رئیسی در مشهد برگزار شد و بعدش هم که درگیر کرونا بودیم.
در کنار این همایش، اقدامات ماندگار دیگری هم داشتید؟
ما در سایه این همایش کارهای خاص و بزرگ دیگری هم در موسسه بانوان قرآنپژوه انجام دادهایم. یکی از این کارها، جمعآوری پایاننامهها و پژوهشهای قرآنی بانوان بود. امروز ۲۴هزار عنوان پایاننامه و پژوهش قرآنی که مختص خانمها است را به همراه مادرم «خانم ملیحهسادات موسوی» جمعآوری کردهایم. این کار، سختی خاص خود را داشت و با مراجعه به دانشگاهها و حوزههای علمیه انجام شد والان درمرکزی به نام گنجینهنورنگهداری میشود.بعدها که رصدی برای احصای پایاننامههای قرآنی در کشورهای اسلامی داشتیم، فقط به چیزی حدود ۵۰۰ اثر رسیدیم درحالی که عدد پایاننامهها در ایران بسیار گستردهتر بود.مجموعه بسیار گسترده و منحصربهفردی از پایاننامهها در قم جمعآوری شده که از برکت همایش بانوان قرآنپژوه است. در بخش هنر، خیلی از هنرمندانی که از آنها تجلیل کردیم رابه سمت خلق آثارهنری قرآنی سوق دادیم و بعد ازاین همایش،راه جدید خودشان را در رشتههای هنرهای تجسمی پیدا کردهاند.ما همه این آثار را جمعآوری کرده، عکس میگرفتیم یا خریداری میشد تا هرسال نمایشگاه آثار هنری با نام جشنواره «بانوی ایرانی، هنر قرآنی» برگزار کنیم. پایه اول این کار را هم آقای مسجد جامعی در موزه ملی قرآن گذاشتند و بعد از آن هم با حضور مقامات عالیرتبه برگزار شد.
این آثار را در مجموعهای متمرکز کردید؟
جشنواره «بانوی ایرانی، هنر قرآنی»، برنامه خوبی بود که طی آن آثار به فروش میرسید یا تعدادی از آثار را هم ما در موسسه خریداری کردیم. تعدادی از این آثار هم که به نحوی جمال الهی را به تصویر کشیده بودند، در کتابی با نام «تفسیر جمال» چاپ و منتشر شد. این کتاب به بسیاری از گالریهای معتبر دنیا و سفارتخانههای ایران در کشورهای مختلف هم ارسال شد. بسیاری از آن به عنوان کتابی که هنر زنان ایرانی را نشان داده، استقبال میکردند. در این هجمهای که در موضوع زن ایرانی در غرب نمایش داده میشود، این کتاب به طور خاص پیامهای زیادی برای جهان داشت. در کنگرهای هم که آقای قالیباف به مجمع شهرداران جهان رفته بودند، کتاب تفسیر جمال را با خودشان برده بودند. بعد از آن سفر به ما گفتند این کتاب، تنها اثری بود که از هنرهای ایران با خودمان برده بودیم و بسیار مورد استقبال شهرداران دنیا قرار گرفت.
همایش سال گذشته البته یک تفاوت قابلتوجه هم داشت...
در کنار کارهای متنوعی که در این سالها در کنار همایش انجام دادیم، کار دیگری که پارسال انجام شد، شناسایی محافل قرآنی شهر تهران بود. یعنی محافلی که در تهران توسط خانمها به صورت خودجوش برگزار میشود. از مراسم جزءخوانی تا مراسم تفسیر و ذکر ائمهاطهار (ع) توسط بانوان که بدون وابستگی، به هیچ نهادی، این مراسم را برگزار میکنند. روضههای خانگی هم جزئی از آنها بود.تا امروز بیش از ۱۵۰۰ محفل قرآنی در مناطق ۲۲ گانه شناسایی و ثبت شده است. تمام مناطق تهران رابطهایی دارد که این محافل را شناسایی میکنند. این طرح را در سال ۱۳۹۰ به صورت آزمایشی در سه منطقه از تهران اجرا کرده بودیم. آن روزها همراه مادر و دختر نوزادم - زمانی که باردار بودم و بعد از تولد دخترم- در مناطق ۱۳، ۱۸ و ۲۱بهدنبال محافل قرآنی میگشتیم تا آنها را شناسایی کنیم .
هنوز هم خودتان پیگیر شناسایی محافل هستید؟
سال گذشته بالاخره برای همه مناطق رابطهایی قرار دادیم و خودمان هم کار را پیگیری کردیم. من به بسیاری از این محافل میرفتم و برای آنها درباره «سوره یس» صحبت میکردم. در کنار همین رفت و آمدها، وضعیت محافل را هم بررسی و نظارت میکردم. شناسایی این محافل اگر چه مهم بود اما مهمتر، ثبت آنها بود. همچنین تلاش کردیم بیشتر این محافل را به رحل، قرآن، مفاتیح، صحیفه سجادیه، نهجالبلاغه و سیستم صوتی تجهیز کنیم. البته نیازهای دیگری هم بود که برای تأمین آنها هم تلاشهایی داشتهایم. در کنار شناساییها فهمیدیم که خیلی از خانمهای برگزارکننده، پیشکسوت هستند و حدود ۴۰ سال منزلشان را در اختیار قرآن گذاشتهاند و بدون هیچ چشمداشتی پرچم اسلام را بالا نگه داشتهاند. سال گذشته همایش اخلاق و معنویت را برای همین بزرگواران در دوم آذر و تولد حضرت زینب(س) برگزار کردیم، چون معتقدیم که حضرت، اولین بانوی قرآنپژوه هستند و این که فقط ایشان را به عنوان پرستار بشناسیم، کملطفی است. به نظر ما این روز باید روز «بانوان مبلغ» باشد.
از ویژگیهای این همایش هم برایمان بگویید.
همایش اخلاق و معنویت را با حضور۱۷۰۰ نفر ازمبلغان شهر تهران برگزار کردیم و با حضور رئیس مجلس از ۲۰ نفر از بانوان فعال که مبلغ و پیشکسوت محفلدار شهر تهران بودند، تجلیل کردیم.امسال دومین دوره همایش اخلاق و معنویت با شانزدهمین دوره همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه بهطور همزمان در ششم دی و در ایام ولادت حضرت زهرا(س) با حضور یکی از رؤسای محترم قوا در برج میلاد تهران برگزار میشود. همایش امسال با توجه به مخاطبانی که دارد، کار سختتری است و امیدواریم که به بهترین وجه برگزار شود.
سابقه فعالیتهای خانوادگی شما البته به موسسهای برمیگردد که تحت مدیریت پدر بزرگوارتان بود.
در موسسه معارف اسلامی امام رضا(ع) که پدرم، حجتالاسلام محمد عبداللهیان مسئولیت آن را دارد هم فعالیتهای بسیار زیادی انجام میشد. مجله بشارت ویژه فعالیتهای قرآنی جوانان، تنها مجلهای بود که به صورت چهار رنگ و در کاغذ گلاسه برای چنین مخاطبی منتشر میشد. مجله بینات ویژه پژوهشهای قرآنی و مجله آفاق نور، ویژه احیای نسخ خطی و مخطوطات قرآنی را هم در همین موسسه تهیه میکردیم. مجله سپیده آفرین هم تنها مجله با خط بریل برای نابینانیان با موضوعات قرآنی است. کتابخانه تخصصی قرآن کریم هم بزرگترین و اولین کتابخانه بزرگ برای این محتواست که توسط موسسه پایهگذاری شده. من تحصیلاتم در زمینه روابط بینالملل بود اما فعالیتهای قرآنی پدرم من را به این مسیر آورد و تمرکزم روی قرآن قرار گرفت.
برای همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه از حمایتهای حکومتی هم برخوردار بودید؟
همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه از سال اول با حمایت دستگاههای فرهنگی برگزار میشد. سالهای اول سازمان اوقاف همکاری مؤثری داشت و رسانهملی هم در انعکاس خبری آن تلاش زیادی میکرد. معاونت زنان ریاست جمهوری و شهرداری تهران هم همراه ما بودند. امسال خبرگزاری قرآنی ایکنا که از اول هم همراه ما بود، با ما همیاری دارد. شبکه قرآن و معارف سیما و رادیو قرآن هم که مثل همیشه این حرکت را پشتیبانی رسانهای میکنند تا این همایش را به سمع و نظر مخاطبان در سطح دنیا برسانند. امسال البته همراهی سازمان اوقاف و سازمان تبلیغات را نداریم و وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی به جای آنهاهمراه و همدل ماست. حمایت از محافل قرآنی شهر تهران و سایر شهرهای کشور و تجهیز آنها به همت بیشتری نیاز دارد و انتظار داریم دستگاههای فرهنگیحمایت بیشتری ازاین محافل داشته باشند.البته چندروز پیش باتولیتمحترم آستان قدس رضوی جلسهای داشتیم و حجتالاسلام مروی فرمودند از شما دعوت میکنم به مشهد بیایید و محافل قرآنی این شهر راهم احصا وحمایت کنید...انشاءا... ما این طرح را در مشهد هم اجرا خواهیم کرد.دوره قبل هم با حضور شهید آیتا... رئیسی در مشهد، همایش را برگزار کردیم و همسر ایشان هم همکاری زیادی با ما داشتند. در برنامه امسال هم انشاءا... از شهید جمهور و خانوادهشان تجلیل خواهیم کرد.
نحوه انتخاب افراد برای تجلیل
ما درطول سال فعالیم و با مراکز قرآنی سراسر کشور ارتباط داریم. نام و نشانی این محافل را هم از کسانی که تاکنون احصا شدهاند، دریافت میکنیم. در شورای راهبردی، این محافل موردبررسی قرارمیگیرد وافرادی که بایدتجلیل شوند از بین آنها مشخص میشود. در زمینه بینالملل هم از یاری «جامعه المصطفی العالمی» بهره میبریم و امسال قرار است از بانوان قرآنی فعال در حوزه مقاومت، تجلیل کنیم. ما در هر همایش، ۲۰ نفر را در رشتههای مختلف شامل داور، حافظ، قاری، هنرمند و پژوهشگر قرآنی تکریم میکنیم. البته در ماه مبارک رمضان، ضیافت افطاری و هماندیشیهای مختلف داریم وکسانی که در این سالها تجلیل کردهایم را دعوت کرده، ارتباطمان را با آنها حفظ میکنیم. در بخش حافظان وقاریان هم تقریبا جلساتی ماهانه داریم که دور هم جمع میشوند و در جریان کار هم قرار میگیرند. لوح تقدیر به امضای یکی ازرؤسای قوا و تندیس همایش راهمراه با یک سکه برای تجلیل به بانوان برگزیده اهدا میکنیم و از نظر ارزش ریالی سعیکردهایم از همان دوره اول، یک سکه بهار آزادی را تقدیم کنیم.