رسانه، خشونت نمادین و افکارعمومی

۱. فرمایشات رهبر معظم انقلاب در دیدار مردم قم بر محورهای کلیدی در حوزه رسانه، تبلیغات دشمن و افکار عمومی تاکید داشت که پرداختن درمسیر راهکارهای بازدارنده در جهت مصون‌سازی افکار عمومی را ضروری می‌سازد. همچنین اشاره ایشان به بحث امیدآفرینی در جامعه، اهمیت اقدامات ایجابی رسانه‌ای را گوشزد می‌کند.

کد خبر: ۱۴۸۹۱۳۳

نویسنده روح‌ا... احمد‌زاده کرمانی / عضو هیات علمی دانشگاه

۲. اسلاوی ژیرک، نظریه‌پرداز منتقد نظام رسانه‌ای غرب معتقد است که رسانه‌های مدرن بیشتر از آن‌که واقعیت را آشکار کنند، آن را پوشش می‌دهند و پوشش خبری از منظر او توزیع انبوه اطلاعات و اخبار جهت‌دار است اما با اختفای حقیقت و کنترل ناخودآگاه توده‌ها، چرخه بی‌پایان «خشونت نمادین» را بازتولید می‌کنند. خشونت نمادین (Symbolic Violence) اشاره به اشکالی از سلطه دارد که از طریق زبان، تصاویر، نمادها و فرهنگ اعمال می‌شود و به‌طور ناخودآگاه توسط جامعه مخاطبان پذیرفته می‌شود.

۳. حال درشرایطی که رسانه‌های غربی به‌ویژه رسانه‌های فارسی‌زبان درفضای رسانه‌های اجتماعی(Social Media)و رسانه‌های جمعی (Mass Media) به‌ نحو سلبی و ایجابی در حال انگاره‌سازی‌های غلط رسانه‌ای و سفیدشویی تاریخ معاصر هستند و نظام باوری و ارزشی جامعه به‌ویژه جوانان را مدام مورد هجمه قرار می‌دهند، باید به فوریت و ضرورت طرحی نو درانداخت.

۴. پیر بورد دیو، جامعه‌شناس برجسته فرانسوی معتقد است موفقیت رسانه‌ها در بازتولید سرمایه نمادین (شامل هنجارها، ارزش‌ها و باورها) مشروط به آن است که رسانه به عنوان یک میدان عمل کند تا بتواند به افکار عمومی شکل دهد.

۵. به این معنا می‌توان گفت موفقیت در ارائه روایت نخستین محصول میدان‌سازی‌های رسانه‌ای است. در این صورت رسانه همواره در مقام آفندی قرار می‌گیرد و می‌دانیم که بزرگ‌ترین پدافند در رسانه،‌ آفند است.

۶. این درحالی است که نیم‌نگاهی به فضای رسانه‌ای داخل نشان می‌دهدکه رسانه‌های ماغالبا درمیدان رسانه‌های بیگانه به شکل تدافعی و پدافندی عمل می‌کنند. آنها میدان رسانه‌ای سفیدشویی پهلوی یا سیاه‌نمایی فضای داخلی امروز ایران را فراروی ساختار افکار عمومی قرار می‌دهند و رسانه‌های ما از موضع مهاجم بر موضع مدافع تغییر وضعیت می‌دهند.

۷. تا زمانی که به این باور نرسیم که رسانه میدان‌های بازی(Game Fields)‌است که قواعد پیچیده و حرفه‌ای خاص خود را دارد، ما در زمینه تهاجمات رسانه‌ای جبهه ‌مخالفان ایران قدرتمند بازنده خواهیم بود.

۸. ضرورت تحول ساختاری دررسانه ملی و چابک‌سازی آن و کنشگری فعال و ورود نواندیشان رسانه‌شناس و میدان‌دادن به جوانان خلاق و اعتماد بیشتر ساختار امنیتی به اهالی رسانه می‌تواند جبهه آفندی علیه نظام رسانه‌ای دشمنان ایران را فراهم سازد.