آرایش جنگی مقابل سبک زندگی آمریکایی

به جرات ‌می‌توان گفت که حتی بیشتر از تمام طول تاریخ، موجودیت رسانه‌های جمعی مدرن و نوین، در این مدت کوتاه تحت‌تاثیر قرار گرفته و در واکنش به این روز و عملیات، لحظه به لحظه کوشیده‌اند تا روایات گوناگونی از آنچه در عرصه میدان نظامی و سیاسی ‌می‌گذرد را به مخاطبان خود ارائه دهند.رهبر انقلاب اسلا‌می ‌در بیانات و تعابیرمکرر خود نسبت به اهمیت رسانه و روایت اول از وقایع، همواره تاکید بر این مهم دارند و یادآور ‌می‌شوند که نباید روایت به دست جبهه رسانه‌ای دشمن بیفتد وفعالان حوزه‌های رسانه‌ای، فرهنگی و هنری باید بکوشند که در بزنگاه‌های لازم، نقش خود را به‌خوبی ایفا کنند. 

اجرای خاص «کورش علیانی»
کورش علیانی چهره‌ای نام‌آشنا برای اهالی فرهنگ و رسانه است که ‌می‌توان خاستگاه حرفه‌ای او را موسسه روایت فتح دانست و علاوه‌بر تالیفات مختلف در حوزه‌های گفتمان انقلاب اسلامی با رویکردهای پژوهشی و تحلیلی، باید گفت موفق بوده با ویژگی‌های فردی و اجرای خاص تلویزیونی، خود را در زمره مجریان قائم به شخصیت خویش معرفی کند. او که از مهارت گفتاری و بیانی صمیمی برخوردار است، توانسته دامنه تاثیر و نفوذ کلام خود را افزایش ‌‌دهد.علیانی را به طور معمول در قاب شبکه چهار دیده‌‎ایم که بیشتر در قالب برنامه‌های گفت‌وگومحورحضور دارد و با اشرافی که به حوزه‌های روشنفکری و مکاتب مختلف دارد؛ عموما مباحث مطرح‌شده از سوی او، مورد استقبال مخاطبان خاص شبکه چهار نیز قرار ‌می‌گیردوهفتم اکتبر سرفصل جدیدی برای حضورش در تلویزیون وشبکه چهاربود که درطی این مدت پس ازعملیات طوفان‌الاقصی بی‌وقفه ازهمان روزاول شکل‌گیری عملیات در سرزمین‌های اشغالی توسط حماس، روبه‌روی مردم نشست و با ادبیات خاص خود وبا اشراف اطلاعاتی، روایت‌های مختلف میدان و حواشی مرتبط با آن را با تحلیل و تفسیر چه به صورت فردی وچه به صورت گفت‌وگومحور با کارشناسان به پیش برد.
     
می‌خواهیم آگاهی‌بخش باشیم 
کورش علیانی با همان ویژگی صمیمی که در قاب تلویزیون از او دیدیم، درخصوص «طوفان‌الاقصی»، «وضعیت جنگی» و اجرایی که داشته به جام‌جم گفت: همواره درخصوص ساخت برنامه‌هایی چون طوفان‌الاقصی و وضعیت جنگی، انگیزه‌های پنهانی وجود دارد که در لحظه مواجهه با فرصت ساخت برنامه، اصل وجود انگیزه در حاشیه قرار ‌می‌گیرد و برنامه با تبعیت از اصالت واقعی، حقیقی و مبتنی بر خواست دل و خاستگاه درونی، خیلی زود مخاطبان خود را پیدا ‌می‌کند و به قول آن سخن طنز که ‌می‌گوید: «از انگیزه کسی که رفته بود از آبشار نیاگارا بپرد، پرسیدند؛ گفت: من انگیزه نمی‌دانم و فقط پریدم»، ما هم در مقابل برنامه‌های خاص این‌چنینی هیچ‌گونه انگیزه‌ای جز اصل برنامه و ایجاد آگاهی برای مردم نداریم. این خود برنامه، موضوع و محتوای آن است که ما را انتخاب و به پیش ‌می‌برد.روز هفتم اکتبر من از صبح خبرهایی را شنیده بودم اما هنوز وسعت اتفاق شکل‌گرفته را دقیق خبر نداشتم و  تنها این خبر برایم برجسته بود که یک تانک مرکاوای اسرائیل منفجر شده است که این برای من تعجبی نداشت، چون پیش از آن نیز حزب‌ا... این کار را کرده بود؛ اما وقتی از شبکه با من تماس گرفتند که بیا شبکه تا درخصوص هفتم اکتبر تولید برنامه داشته باشیم، قبل از رسیدن به شبکه و طی مسیر، اخبار را چک کردم و تازه اصل و وسعت ماجرا برایم آشکار شد.
     
سبک زندگی مقاومت روی آنتن 
بعد از حضور در شبکه، همان روز اول انجام عملیات طوفان‌الاقصی ما برنامه طوفان‌الاقصی را به طور زنده به روی آنتن بردیم و سعی کردیم در عرصه میدان رسانه، تبیین را در دستور کار قرار دهیم. حمایت‌های مدیر محترم شبکه، جناب آقای شاهمرادی نسبت به مشکلات پیش‌آمده در این مسیر، خیلی گره‌گشا و راهگشا بود و توانستیم تا روز قدس سال گذشته، این برنامه را روی آنتن داشته باشیم. برنامه در ابتدا به صورت تک‌نفره وبامحوریت مطالبی که من درهرروز برای آنهاحدود هفت الی هشت ساعت مطالعه داشتم، پیش ‌می‌رفت که در ازای این هفت، هشت ساعت مطالعه، حدود۴۰ دقیقه برنامه داشتیم. از روز قدس، برنامه با یک وقفه‌ای روبه‌رو شد و یک خداحافظی کوتاه‌مدت داشتیم. ایده ادامه برنامه این بود که روایت برنامه «روایت مستقل میدان» نباشد و باید سبک زندگی نیز در آن دیده شود. این سبک زندگی نه براساس آموزش‌های مورد نیاز مانند مهارت و هنرهای فردی بلکه براساس سبک زندگی مورد نیاز جریان مقاومت بودکه در این جریان،همه اعضای خانواده و به‌ویژه خانم‌ها، می‌توانند موثر و محور باشند.به‌رغم مشکلاتی که در بیرون از سازمان صداوسیما وجود داشت و پیش‌بینی این بود که با تغیر رویکرد، اعتراضاتی را از جاهای مختلف دریافت کنیم؛ اما با مساعدت مدیر شبکه و تلاش‌هایی که صورت گرفت، برنامه را در قالب جدیدی تحت عنوان «وضعیت جنگی» به روی آنتن بردیم و باتوجه به این‌که رویکرد به سبک زندگی، مضاف بر روایت میدان تغییر ماهیت پیدا کرده بود؛ تصمیم اولیه بر این شد که روزانه حدود پنج ساعت برنامه داشته باشیم که این امکان درنهایت باتوجه به محدودیت‌ها فراهم نشد؛ اما کاملا با فرم و شکل جدیدی از سبک زندگی مقاومت در مقابل دوربین قرار گرفتیم.
     
شبهات را پاسخ دادیم 
روزی که برنامه را از طوفان‌الاقصی به وضعیت جنگی تغییر دادیم، واهمه زیادی از بعضی از واکنش‌های بیرونی داشتیم که شهادت‌های صورت‌گرفته و ترورهای انجام‌شده، این تغییر نام را به مرحله پذیرش عمومی رساند؛ دیدگاه اولیه این بود که تغییر نام واکنش‌هایی از جنس این‌که ما را محکوم به جنگ‌طلبی کنند، داشته باشد یا این‌که عده‌ای بخواهند برنامه را تخطئه کنند. حضرت آقا دیدگاه معروفی نسبت به پاسخگویی به شبهات دارند که ‌می‌فرمایند: «شبهه هست و باید به شبهه جواب داد. نباید نشست که شبهه بیاید در خانه شما را بزند. شما باید پاشنه برکشید و دنبال شبهه بروید و پاسخ بدهید» و ما دروضعیت جنگی به دنبال پاسخ دادن به شبهات مطرح‌شده در قالب موضوعات روز بودیم. تغییر جدی که نسبت به سال گذشته در وضعیت جنگی حاصل شد، این بود که برنامه مهمان‌محور شد و با اتفاقات لحظه‌ای روبه‌رو نبودیم بلکه دیدگاه و تحلیلی عمیق‌تر از موضوعات داشتیم. به طور مثال حدود ۱۰روز آخر برنامه، به‌شدت متمرکز روی تحولات سوریه بودیم و مانند برنامه سخنرانی نتانیاهو درکنگره آمریکا،این چندروز هم اختصاص پیدا کرد به زوایای مختلف تحولات سوریه؛ به‌طور ویژه نقش شبکه الجزیره راواکاوی کردیم ومن مفصل دراین زمینه صحبت کردم.
     
به دنبال فهم مسائل روز 
در این برنامه‌ها رویکرد و تحلیل روایت‌های تاریخی داشتیم تا به فهم دقیق مسائل روز برسیم و صرفا نگاه‌مان انتقال اطلاعات یا خبر به اشکال مرسوم نبود. در عرصه عملی تلاش داشتیم تا علت‌ها یا علت‌العلل وقایع، استخراج و مخاطب با درک دقیق‌تری با موضوع روز روبه‌رو شود. مهمانان ما با دیدگاه‌های مختلف و درخصوص موضوعات مختلف در برنامه حضور داشتند. تنوع دیدگاه نسبت به موضوعات گوناگون در نگاه کارشناسان، موضوعی بود که به آن توجه داشتیم تا مخاطب دچار یکنواختی دریافت اطلاعات نباشد و به‌نحوی فرهیختگی شبکه چهار نیز محفوظ بود تا به وسیله تنوع موضوع و دیدگاه مهمانان، بتوانیم با مخاطب از زوایای مختلف ارتباط داشته باشیم. سبک‌وسیاق خود من دراجرای برنامه،خارج ازعرف معمول برنامه‌های صداوسیمابود و براساس موضوع و به صورت مفهومی صحبت ‌می‌کردیم؛ لحن، بیان و واژه‌ها متناسب با موضوع انتخاب ‌می‌شد و ریتم برنامه و گفتار هم بر همین اساس تنظیم ‌می‌شد تا به طور همه‌جانبه مخاطب درک دقیق از موضوع مطرح‌شده داشته و به شناخت عمیق در لایه‌های فکری و اندیشه‌ای برسد. شاید گفتن این حرف در اینجا درست نباشد اما نگاه بعضی از برنامه‌سازان این است که موضوع و محور رفتار و گفتار مجری را براساس طرح دکور صحنه به پیش ببرند و در خیلی از مواقع مجری دچار زیاده‌گویی نیز ‌می‌شود؛ اما ما در اینجا یک طول روایت از موضوعات داشتیم که همین موضوع حتی امکان بازگشت من مجری و گوینده به مطلب قبلی که یک‌بار بیان شده بود را محدود ‌می‌کرد.
     
پرگویی، آفت مجریان
نوع نگاه معمول به برنامه‌ها براساس دکور وصحنه با پرگویی بعضی ازمجری‌ها ‌می‌تواند یک آسیب بزرگ ومخاطب‌گریز برای رسانه باشد که ما از این موضوع حتی در طرح دکور و طراحی نور نیز پرهیز داشتیم و به‌رغم مقاومت‌هایی که از طرف برخی از همکاران طراحی دکور و نور وجود داشت، در طراحی صحنه و نور سادگی را درپیش گرفتیم تا صحنه با پیچیدگی معنایی و شکلی روبه‌رو نشود. به طور مثال حتی از پرده‌ای استفاده کردیم که مورد انتقاد بعضی از دوستان قرار گرفت و چون انتقاد دوستان سازنده بود، استقبال کردیم وطوردیگری برنامه را ادامه دادیم.به‌طورکلی نگاه ماکم کردن فرم وشکل و افزودن به محتواومفهوم بودو شخصا هر کجا که بودم، سعی کردم از فرم و شکل بکاهم و به محتوا و مفهوم بیفزایم. اعتقادم این است که فرم در بین برنامه‌سازان تبدیل به بتونه شده و هر کجا که خلأ معنایی و مفهومی به وجود ‌می‌آید، برنامه‌سازمتوسل به فرم ‌می‌شودوسعی ‌می‌کند آن خلأ رابا فرم پر کند.
     
توجه به ساختار جدید و غنی 
در این برنامه تلاش شد از ظرفیت‌های تخصصی و کارشناسی خیلی از سازمان‌ها و ارگان‌ها نیز استفاده شود؛ اما متاسفانه بعضی از سازمان‌ها و نهادها از ابزار رسانه و اطلاع‌رسانی درمواقع لازم دوری ‌می‌کنند و آسیب این دوری و تن ندادن به همراهی با رسانه، به مراتب خیلی بیشتر از ملاحظات دیگر ایشان است. ما ‌می‌خواهیم سبک زندگی آمریکایی را بی‌اعتبار کنیم و در وضعیت جنگی، علاوه‌بر روایت میدان، تلاش ‌می‌کنیم به سمت زمان‌هایی برویم که خانم‌ها بتوانند با برنامه همراهی داشته باشند و از ظرفیت فرهنگی و بو‌می ‌برای تقویت دیدگاه در نقطه مقابل سبک زندگی آمریکایی بیشتر بهره بگیریم. امیدوارم تا چند هفته دیگر بتوانیم مجددا برنامه را با ساختار جدید و محتوای غنی‌تر به روی آنتن ببریم و در آن حتما به موضوعاتی چون کتاب روز، گفت‌وگوهای روز، تقویم روز و وقایع ۲۴ ساعته نگاه خواهیم داشت.