میدان مشق علیه کژ راهه دیپلماتیک

وی با تاکید بر ضرورت مذاکره‌ مستقیم میان ایران و آمریکا گفت: برنامه‌ دولت در این‌باره کاملا شفاف اعلام شده و آماده‌ مذاکره هستیم. با شروع این مذاکرات میان دو کشور، دست یافتن به توافق دو تا سه ماه زمان خواهد برد. عبدالعلی‌زاده در بخشی از گفت‌وگوی تفصیلی خود به مسائل مرتبط با ایران و آمریکا پرداخت و گفت: برنامه‌ دولت در این‌باره شفاف است و با شفافیت اعلام شد که برای مذاکره آماده هستیم. مشاور رئیس‌جمهور حتی پا را فراتر از این گذاشت و مدعی شد آمریکا می‌تواند پس از رفع تحریم‌ها در ایران سرمایه‌گذاری کند.این اظهارات به‌شدت در فضای مجازی مورد انتقاد قرار گرفت از چند جهت قابل‌تامل است. از یک‌سو این صحبت‌ها از سوی فردی مطرح شده بود که هیچ نسبتی با موضوع سیاست خارجی نداشته و علاوه بر عدم‌تخصص در این حوزه، ارتباط کاری نیز با آن ندارد. از سوی دیگر وی ایده‌ای را مطرح کرده که نه فقط برخلاف سیاست‌های کلی نظام است که تا‌به‌حال از سوی دولت نیز مطرح نشده بود. صحبت‌های اینچنینی آن هم همزمان با قدرت گرفتن طیف تندروی ضدایرانی در دولت جدید آمریکا به‌شدت برخلاف منافع ملی ایران است، چرا که سکانداران جدید کاخ سفید از این سخنان پالس ضعف و ناتوانی و در کمترین حالت سیگنال اختلاف داخلی دریافت می‌کنند.
   
واکنش بقایی به اظهارات مشاور رئیس‌جمهور
صحبت‌های عبدالعلی‌زاده که گمانه چندصدایی در دولت را افزایش داده بود حتی به میدان مشق وزارت امور خارجه نیز کشیده شد. اسماعیل بقایی روز گذشته در واکنش به این اظهارات درخصوص آمادگی ایران برای مذاکره مستقیم با آمریکا و این‌که این موضوع به‌زودی انجام خواهد شد، گفت: مطالبی که بیان شده حتما هیچ نسبتی با موضع رسمی ما ندارد و حدس می‌زنم نظر شخصی گوینده بوده است. باید در نظر داشت که موضوع سیاست خارجی، یک موضوع تخصصی است و هرگونه ساده‌سازی و ساده‌انگاری در موضوعات سیاست خارجی و‌لو با نیت خیر مفید نیست.سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: موضع وزارت امور خارجه و دولت در ارتباط با مباحث سیاست خارجی توسط سخنگوهای رسمی آنها بیان می‌شود. 
   
ترامپ چه می‌خواهد؟
دونالد جان ترامپ، رئیس‌جمهور جدید آمریکا علاقه‌ای جدی به سیاست ابهام دارد؛ به‌گونه‌ای که پیشتر در کتاب خود با عنوان «آمریکای زمینگیر» نیز به این مسأله اشاره کرده است. او معتقد است این ابهام و مخفیکاری را از زمانی که برای خرید زمین برج‌های خود مهیا می‌شده آموخته است تا کسی زمین‌هایی را که او مشتری آن بوده به قیمت بیشتر به وی نفروشد.به همین دلیل شاید نتوان با دقت کامل از سیاست اصلی مستاجر جدید کاخ سفید سخن گفت. با این حال سابقه وی در دولت اولش و همچنین برخی اخباری که در رسانه‌ها درز پیدا کرده‌، می‌تواند به پیش‌بینی نگاه وی به مذاکره و تعامل یا تقابل با ایران کمک کند.به عنوان مثال لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت‌ژورنال چند روز قبل مدعی شد سه کشور اروپایی (E۳) هفته قبل در نشست ژنو به ایران اعلام کردند که موشک‌های بالستیک باید بخشی از هرگونه مذاکره آینده ایران با ترامپ باشد اما ایران به صورت رسمی و قطعی به اروپایی‌ها گفته که این اتفاق نخواهد افتاد. این صحبت به‌خوبی نشان می‌دهد همچنان ترامپ سیاست برجام‌های موشکی و منطقه‌ای را در ذهن می‌پروراند و به برجام هسته‌ای رضایت ندارد. او بارها از سیاست توافق قوی‌تر و گسترده‌تر (longer and stronger) در دولت اول خود در ارتباط با توافق جدید با ایران سخن گفته بود که این زیاده‌خواهی در شرایطی که حتی به توافق برجام پایبند نبود از سوی تهران واکنش منفی و البته معقولانه داده شد.اظهارات رسانه‌های غربی مبنی بر تلاش ترامپ برای تحمیل مذاکره در‌خصوص برجام موشکی نیز روز گذشته به‌صورت تلویحی توسط وزارت امور خارجه تایید شد. اسماعیل بقایی درخصوص نشست ایران و سه کشور اروپایی گفت: «جمهوری اسلامی ایران درباره توانمندی‌های دفاعی و نظامی خود با هیچ طرفی مذاکره نکرده و نخواهد کرد و اساسا ملت ایران اجازه چنین دادوستدی را به هیچ فرد یا گروهی نمی‌دهد. این مباحث اگر هم طرح شده، پاسخ خود را دریافت کرده و موضع ما روشن است.»
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد که هرگونه دادوستد، امتیاز یا تصمیم‌گیری درباره موضوعات مشخص فقط درباره موضوع هسته‌ای برقرار است. 
   
هشدار نسبت به استفاده غرب از مکانیسم ماشه
علاوه بر اینها خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال مدعی شده در جریان نشست ژنو، ایران به اروپایی‌ها اعلام کرده که در صورت فعال شدن مکانیزم اسنپ‌بک، نه فقط از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج خواهد شد، بلکه ممکن است دکترین یا راهبرد هسته‌ای ایران نیز تغییر کند.در همین خصوص وزارت امور خارجه نیز تصریح کرده که قبلا ایران در پاسخ به تهدید اروپایی‌ها درباره اجرای مکانیسم ماشه هشدار داده است که خروج از ان‌پی‌تی یکی از گزینه‌های روی میز ایران است. بقایی در این خصوص گفته است: این موضوع تازه‌ نیست. از همان زمان که بحث آن در دولت دوازدهم مطرح شد، ما مشخص کردیم اگر بخواهند از این اهرم برای فشار یا امتیازگیری استفاده کنند، واکنش ما هم متناسب و متقابل خواهد بود و یکی از مواردی که صریح گفته شده، با سوءاستفاده از این سازوکار اساسا توجیه و دلیلی برای ماندن ایران در برخی موافقت‌نامه‌های مربوط وجود ندارد.علاوه بر این برخی مسئولان بلند‌پایه کشور نیز بارها درخصوص تغییر در دکترین هسته‌ای کشور در صورت ادامه مسیر خصمانه غرب و فعال شدن مکانیسم ماشه هشدار داده‌اند.در چنین فضایی که ترامپ همچنان در حال تصمیم‌گیری در ارتباط با ایران است و شواهد نشان می‌دهد که او به سیاست فشار حداکثری و اقدامات مبتنی بر اعمال زور برای امتیازگیری معتقد است باید هم‌صدایی در داخل کشوردرحراست ازاستقلال ومنافع ملی وجودداشته باشد تابه تغییر محاسبات دشمن بینجامد.به همین‌دلیل موضعگیری‌علیه صحبت‌های شخصی غیرمتخصص در قامت مشاور رئیس‌جمهور ویکدست‌سازی روایت و تصمیم داخلی از اولویت‌های کشور در برهه حساس کنونی است.گرچه جمهوری اسلامی ایران به میز مذاکره پایبند است اما این به معنای پذیرش هر نوع مذاکره و هر نوع معامله‌ای نخواهد بود. خصوصا آن‌که طرف مقابل ایران اکنون کسی است که نه تنها دستش به خون قهرمان ملی کشورمان آغشته است که حتی توافق ایران با ۱+۵رانیز پاره کرده تا نشان دهد به‌هیچ‌وجه قابل اعتماد نیست.همان‌گونه که دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور اعلام کرده آمریکا ابتدا باید ثابت کند که برای منافع ایرانیان احترام قائل است وبه عهد و پیمان خود در یک توافق پایبند خواهد بود. شاید قدم اول برای ثابت کردن این مهم آن است که آمریکا با اصلاح مسیر گذشته، پایبندی خود به توافق پیشین را نشان دهد.