شانگهای‌؛ فرصت‌ها و لزوم آماده‌سازی‌ها

از سوی دیگر، قوانین سازمانی معمولا برای کشورهای عضو محدودیت‌هایی ایجاد می‌کند.ایران برای پذیرش کامل قوانین شانگهای حق تحفظ گذاشته وشرط عدم عضویت رژیم‌صهیونیستی رامطرح کرده است.بااین حال،شانگهای فرصت‌های قابل‌توجهی نیز دارد.در اجلاس اخیر، تمرکز دبیر جلسه وشخص ولادیمیر پوتین بردلارزدایی بود.تأکیدشدکه اعضای شانگهای در مبادلات خود از ارزهای ملی استفاده کنند.این مسأله یکی ازاهداف اصلی نهادهای منطقه‌ای مانند شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیاست:کاهش سهم دلاروبه حاشیه راندن آن. توسعه همکاری‌ها،خطوط ترانزیت انرژی وتکمیل اقتصادهای مکمل، از دیگر نکات مورد توجه بود.درمقابل، آمریکا تلاش می‌کند با تسلط برانرژی جهانی ــ حتی درونزوئلا ــ روند قدرت‌گیری چین را مهار کند و این امر برکارکرد شانگهای تأثیرگذار خواهد بود. بازار ۳.۵میلیارد نفری شانگهای، با حضور بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نفت و گاز(ایران، روسیه، چین و هند)، ظرفیت اثرگذاری جدی دارد و می‌تواند درآمدزایی ایران را افزایش دهد. اما توجه داشته باشید که برای بهره واقعی از شانگهای، دولت‌های ما ــ نه‌فقط دولت فعلی ــ باید در داخل کشور اقدامات عملی انجام دهند. اگرکریدورهای داخلی در حوزه ترانزیت وانرژی تکمیل شود، منافعی چندبرابر هزینه‌ها به دست خواهد آمد. شانگهای همه بسترهای لازم را برای ایفای نقش ایران در اتصال ترانزیتی و انرژی فراهم کرده اما آمادگی داخلی شرط اصلی بهره‌برداری است. برای نمونه، مسیر ریلی زاهدان ــ چابهار که وعده تکمیل آن تا پایان سال داده شده، در بازدید میدانی پیشرفتی ندارد و احتمال به سرانجام رسیدن آن در موعد مقرر بسیار پایین است. همچنین باید در حوزه انرژی، سؤالات مهمی درباره سهم ما در بازار انرژی شانگهای و این‌که چه برنامه‌ای برای متقاعدکردن اعضا به خرید نفت و گاز ایران داشته‌ایم، بپرسیم. در این زمینه پروژه‌هایی مثل خط لوله گاز صلح (I. P. I) در دولت‌های قبل به دلایل مختلف متوقف شد و اکنون نیز اقدام عملی جدی صورت نگرفته است.