ادب و هنر از نمای نزدیک

این برنامه تلاش می‌کند تا با رویکردی کارشناسانه، مخاطبان را با زوایای تازه‌ای از آثار فرهنگی و هنری آشنا کند. نادر سهرابی، نویسنده و فعال رسانه‌ای، اجرای این برنامه را برعهده دارد و با دعوت از منتقدان، نویسندگان و کارشناسان، فضای گفت‌وگومحور و پویایی را برای تحلیل آثار هنری و ادبی فراهم می‌کند. 
سهرابی در قامت تهیه‌کننده و مجری نمای نزدیک که هر هفته از شبکه افق پخش می‌شود، درخصوص جزئیات این برنامه به جام‌جم می‌گوید: اجرای صریحی که در برنامه نمای نزدیک می‌بینید، درست همان چیزی است که پیش از این در برنامه «کتابگردی» هم داشتم. در آن برنامه، به کتابفروشی‌ها می‌رفتیم و درباره موضوعات مربوط به کتاب صحبت می‌کردیم. صراحت کلامی که من دارم، چندان تعمدی نیست. درواقع به شیوه صحبت با افراد دیگر، با مخاطب هم ارتباط برقرار می‌کنم. طرح برنامه را به شیوه‌ای جلو بردیم که من میزبان دوستانی باشم تا درباره کتاب صحبت کنیم. به‌همین‌خاطر همان لحن صمیمی صحبت با دوستانم را برای ارتباط با مخاطب حفظ کرده‌ام. درعین‌حال لزومی نمی‌بینم که فراتر از چیزی که هست به شکل جدی درباره کتاب صحبت کنم. چون این حوزه به اندازه کافی جدی است و باید با مخاطب به شکل ساده صحبت کرد. البته نمای نزدیک صرفا درباره کتاب نیست، بلکه نقد آثار داستانی به شیوه گسترده‌تری است و هنرهای نمایشی را هم شامل می‌شود. شاید بتوان گفت برای اولین بار است که در یک برنامه نقد سریال‌های نمایش خانگی صورت می‌گیرد. 
 
صمیمی با مخاطب 
وی درخصوص نحوه انتخاب موضوعات این برنامه هم عنوان می‌کند: تعمدی در بیان چنین لحنی نداشتیم. من با همه به همین شیوه صحبت می‌کنم. درواقع کتاب یا اثری که قرار است در برنامه به آن بپردازیم، بیشتر سلیقه خودم است و تلاش می‌کنم کتاب‌هایی را انتخاب کنم که قابلیت نقد داشته باشند. کتاب‌های بسیاری معرفی می‌شوند اما آنهایی را معرفی می‌کنم که قابل نقد است. حتی ممکن است به کتاب‌هایی بپردازیم که جایزه خاصی گرفته باشند. قطعا امسال هم به مرور به آثاری می‌پردازیم که جایزه جلال را گرفته‌اند یا شایسته تقدیر بوده‌اند.البته این راهم بگویم که تلاش کردیم فرای نقد یاصحبت درباره جایزه یا ارگان خاصی صحبت کنیم. برنامه را فرای این صحبت‌ها قرار دادیم. یعنی اگر توانسته باشد هنر ادبیات داستانی یا نمایشی را ارتقا دهد، قطعا به نکات مثبت آن می‌پردازیم و اگرکسی به شکل منفی دراین حوزه کارکرده باشد،درباره‌اش صحبت خواهیم کرد. 
سهرابی همچنین درباره ایده‌پردازی و تعامل با مخاطب در این برنامه هم می‌گوید: به نظرم هنوز برای مشاهده تاثیرگذاری تعامل با مخاطب، زمان بیشتری لازم است. اما همه مواردی که درباره سینما و داستان می‌گوییم، در نهایت باید باعث تاثیرپذیری و لذت در مخاطب شود. درست است که در این برنامه پیرامون پیرنگ و موارد مختلف آثار صحبت می‌کنیم، اما مخاطب این موارد را بدون اذعان به جزئیات متوجه می‌شود و از آن تاثیر می‌گیرد. 
 
مجری باید مؤلف باشد 
این تهیه‌کننده و مجری تلویزیون درخصوص الزامات کار درحوزه کتاب وآثار نمایشی هم می‌گوید: قطعا در حوزه‌های مختلف برنامه‌سازی باید به این شکل باشد که فرد تولیدکننده دغدغه این حوزه را داشته باشد. به‌عنوان‌مثال کسی که در حوزه فلسطین دغدغه نداشته باشد نمی‌تواند در حوزه مقاومت برنامه بسازد. شاید بتوان گفت برخی برنامه‌ها به همین شیوه تنها به شکل اپراتور تهیه‌کنندگی می‌کنند. به نظرم مدلی که در تلویزیون جواب می‌دهد، مدل تهیه‌کننده ــ مجری یا مجری ــ سردبیر است. یعنی باید این دغدغه در تهیه‌کننده وجود داشته باشد.مجری کسی است که اگر مؤلف اثر باشد می‌تواند به برنامه روح و زندگی ببخشد. زنده‌بودن برنامه یعنی زنده‌بودن موضوع آن برای فردی که اجرا می‌کند. این باعث افزایش طراوت برنامه می‌شود. 
اما چرا پخش چنین برنامه‌ای از شبکه افق؟ و آیا توانسته به یک کار موفق تبدیل شود؟ سهرابی در این رابطه عنوان می‌کند: به نظرم شبکه افق با این برنامه اعلام کرده که می‌تواند درباره سینما و ادبیات داستانی حرف بزند. من این‌طور به ماجرا نگاه می‌کنم که شبکه افق لطف کرده برنامه‌ای که تولید کردم را روی آنتن می‌برد. 
 
وحدت موضوعی طی زمان 
وی درخصوص پراکندگی موضوعی در پرداختن به آثار نمایشی و داستانی تصریح می‌کند: به نظرم این پراکندگی وجود دارد اما طرح این است که بتوانیم به سینما هم بپردازیم. به‌مرور و با تقویت و پختگی برنامه، به این سمت می‌رویم که هرکجا بحث داستان وجود داشته باشد ــ چه در ادبیات داستانی و چه در هنرهای نمایشی ــ به آن بپردازیم. اگر این محور را در نظر داشته باشیم، دیگر پراکندگی به چشم نمی‌آید. برنامه‌ای که یک روز در هفته پخش می‌شود، نیاز به فرصت بیشتری دارد تا پخته شود. تا الان ۱۰ قسمت روی آنتن رفته و به نظرم هنوز جا دارد درباره آن صحبت شود. این فصل شامل ۲۶ قسمت خواهد بود، اما به نظر من می‌تواند به یک برنامه در حال ادامه تبدیل شود. در ضمن، مدیر شبکه نظر مثبتی نسبت به این برنامه دارد و در تولید آن همکاری داشته است.
سهرابی می‌افزاید: برای هر قسمت، ضبط خارج از استودیو هم داریم. حتی گاهی نریشن‌ها را در استودیوی کوچک منزل خودم ضبط می‌کنم. به‌طورکلی بر اساس فضای اثری که در حال بررسی هستیم، هر بار جایی می‌رویم که حال‌وهوای آن را تداعی کند. با نمای نزدیک زندگی می‌کنم و همسرم گاهی می‌گوید خودت را با این برنامه کشته‌ای. حتی در گفت‌وگویی که با یکی از مدیران شبکه داشتم، گفتم من تا آخر عمرم می‌خواهم همین کار را انجام دهم. 
نریشن‌های برنامه نمای نزدیک هم در دست سهرابی است. او دراین‌باره می‌گوید: ایده اولیه این بود که نریشن توسط یک خانم روایت شود، اما در نهایت تصمیم گرفتند که خودم این کار را انجام دهم تا پیوستگی بیشتری با سایر بخش‌ها داشته باشد. درواقع، می‌خواستم حس یک جست‌وجوگر بودن در روایت وجود داشته باشد. من این کار را دوست دارم و احساس می‌کنم بهترین گزینه را انتخاب کرده‌ام. بیشتر مهمانان به‌نوعی دوستانم هستند که به‌عنوان کارشناس از آنها دعوت می‌کنم. این ملاحظه را هم دارم که از افرادی دعوت کنم که متخصص حوزه‌های مربوطه هستند و تا الان آنتن برای این کار نداشته‌اند. قطعا حضور سلبریتی در برنامه می‌تواند به دیده‌شدن آنها کمک کند، اما امیدوارم این افراد متخصص که حرف تازه‌ای برای گفتن دارند هم دیده شوند. 
 
در مسیر بلوغ 
این مجری در روایت مسیری که در حوزه کتاب طی کرده، عنوان می‌کند: من ۱۸سالگی به شب شعرهای فرهنگسرای اشراق رفتم. قبل از آن قدری می‌نوشتم ولی بعد از آن، نقطه اتصال من با بخش فرهنگ بود. به‌مرور کار شعر را ادامه دادم و دو مجموعه منتشر کردم. بعد از آن احساس کردم جهان ما، شعر نیست. از ۱۶سالگی رمان‌های زیادی می‌خواندم. آن‌قدر رمان خواندم که وقتی شروع به نوشتن کردم، بیشتر اطرافیان می‌گفتند نوشته‌هایت یک بلوغ خاصی دارد که در نهایت به چاپ رمانم منجر شد. از یک جایی به بعد شروع به معرفی کتاب در توییتر کردم. از آنجا تهیه‌کننده وقت برنامه «زاویه» پیشنهاد اجرای بخش خبر این برنامه را به من داد و بعد از آن‌هم برنامه کتابگردی را جلو بردیم و با شبکه کتاب سابق کار کردم. بعد که دوباره صحبت از تولید برنامه‌ای مثل کتابگردی شد، قالب تازه‌ای مثل نمای نزدیک را پیشنهاد کردم.