اینبار تیم سازنده کوشیده است با ارتقای ساختار فنی، انتخاب دقیقتر مهمانان و نگاهی تحلیلیتر به مسائل سینما، هفت را از یک برنامه صرفا خبری یا تحلیلی، به یک برنامه پویا برای تبادل دیدگاهها و نقدهای جدی بدل کند. هفت به تهیهکنندگی محمدحسین تنکابنی و اجرای بهروز افخمی و همراهی وستا جعفرنیا، جمعهشبها ساعت ۲۳ به مدت ۱۲۰دقیقه از شبکه نمایش پخش میشود.
صدا، دوربین، حرکت
برنامه هفت از سال ۱۳۸۹ باهدف پرکردن خلأ گفتوگویی جدی میان سینماگران، منتقدان ومسئولان فرهنگی درقاب شبکه سه سیما متولد شد. مأموریت اصلی آن، همواره دعوت از صاحبان اندیشه و تجربه برای ارائه تصویری چندلایه از حال و آینده سینمای ایران وجهان بوده؛ مسیری که همواره با حواشی، تمجیدها و انتقادها همراه شده است. این برنامه سینمایی در اولین دوره تنها دو سال دوام آورد و در اردیبهشتماه سال ۹۱ پس از کنارهگیری جیرانی و اعتراض رسانهها و مطبوعات به رویه منتقدانه و پرچالش این برنامه، از آنتن شبکه سه سیما حذف شد. در دوره ابتدایی، فریدون جیرانی با ایجاد فضایی برای شنیدن صداهای موافق و مخالف توانست بر جذابیت برنامه بیفزاید؛ هرچند تندی برخی نقدهاتوسط او ومسعود فراستی باعث ریزش بخشی از مخاطبان شد. پس ازجیرانی، محمود گبرلو زمام اجرای هفت را در دست گرفت. گرچه برنامه در دوره او به محافظهکاری متهم شد، اما دعوت از طیف متنوعی از چهرههای سینمایی، نظیر مسعود کیمیایی، رخشان بنیاعتماد و شهاب حسینی، جنبهای مثبت به آن بخشید. پس از گبرلو،بهروز افخمی، کارگردان نامآشنای سینما اجرای سری سوم را برعهده گرفت. آغاز دوره افخمی با استقبال مثبت همراه بود اما بهدلیل جهتگیریهای انتقادی و شیوه مدیریت مباحث، بهسرعت با واکنشهای منفی روبهرو شد.
چرخش روزگار
سرانجام مدتی هفت رو به افول گذاشت و زمزمههایی از تعطیلی یا مناسبتمحور شدن برنامه به گوش میرسید. این وقفهها با اجرای مقطعی رضا رشیدپور و محمدحسین لطیفی همراه شد اما نهایتا بار دیگر چرخش روزگار، هفت را به میزبان قدیمی خود، یعنی بهروز افخمی بازگرداند. جالب آنکه امروز برخی از کسانی که زمانی بر مسند هدایت این برنامه بودند، اکنون از آن انتقاد میکنند. بهعنواننمونه، محمود گبرلو، مجری پیشین برنامه، سری قبلی هفت را به داشتن رویکردی منفی و پرخاشگرانه متهم کرده و نگاهی کینهتوزانه نسبت به سینما را در آن دیده است. بهطورکلی نام هفت در حافظه مخاطبان با مجریانی چون رسول صدرعاملی، فریدون جیرانی، بهروز افخمی، مسعود فراستی، محمد پیوندی و محمود گبرلو گره خورده است؛ چهرههایی که هرکدام به نوبه خود نقشی تعیینکننده در محبوبیت برنامه ایفا کردند.
طلوع دوباره ستاره نقد سینمایی
با گذر زمان و سپریشدن بیش از یک دهه تجربهاندوزی، هفت اکنون به یکی از پربینندهترین برنامههای سینمایی تلویزیون تبدیل شده است. برنامهای که با گفتوگوهای چالشی و ساختاری شفاف کوشیده فاصله هفتخوان نقد رابا هنر هفتم کمتر کند ومخاطب را درمسیر کشف وتفسیر تازهترین امواج سینماهمراه سازد.ویژگی بارزسری جدید، پس ازبرنامه پنجم اردیبهشت با حضور عزتالله ضرغامی، بیش از پیش آشکار شد؛ جایی که رویکرد صریح و بیپرده آن، تحسین محافل سینمایی و فضای مجازی را برانگیخت. اکنون هفت با کنار زدن پردههای محافظهکاری، به دوربین حقیقت سینما تبدیل شده و مسائل را بدون تعارف و رودربایستی به چالش میکشد.برنامه هفت در سری جدید خود به سه بخش اصلی تقسیم شده است. بخش اول، «پرونده ویژه» است که به موضوعات کلان سینمایی با حضور کارشناسان ومسئولان مرتبط میپردازد. بخش دوم به نام «میز نقد سینمای ایران» به بررسی و تحلیل فیلمهای روز سینمای ایران با حضور منتقدان برجسته اختصاص دارد و درنهایت بخش آخر یعنی «میز نقد سینمای جهان» کارشناسان در آن آثار برجسته سینمای جهان را تحلیل و آنها را با سینمای ایران مقایسه میکنند.
بر پایه تحلیلهای کارشناسی
برخلاف سالهای محافظهکارانه گبرلو یا دوره هیجانی فراستی، اینبار هفت تلاش کرده گفتوگوها را دقیقتر، عمیقتر و بر پایه تحلیلهای کارشناسی پیش ببرد. همچنین طراحی دکوراسیون جدید برنامه که فضایی باز و مدرن را ایجاد کرده، امکان گفتوگویی آزاد و درعینحال جدی را فراهم آورده است. مهمانان برنامه نیز با وسواس و بر مبنای تخصص موضوعی دعوت میشوند؛ موضوعی که از سقوط به دام گفتوگوهای کلیشهای جلوگیری و مباحث تازهای را مطرح کرده است. نقش وستا جعفرنیا در کنار افخمی نیز قابل توجه است. اجرای پویا و پرانرژی جعفرنیا در کنار تسلط فنی افخمی بر مباحث سینمایی، برنامه را از یکنواختی نجات داده و بر جذابیت آن افزوده است. البته همچنان شاهد هستیم بسیاری از صندلیهای نقد، در اختیار چهرههای تکراری و قدیمی است و کمتر از منتقدان نسل جدید یا دیدگاههای متفاوتتر استفاده میشود که این یکی از نقاط ضعف برنامه از دیدگاه منتقدان است.
حفظ پویایی و شفافیت در «هفت»
میتوان گفت برخلاف اینکه برخی مسئولان به هفت بهمثابه یک میراث نامیمون نگاه میکنند، سری جدید این برنامه در قامت ستارهای درخشان بازگشته و با همه فرازونشیبهایش، بار دیگر بر مدار موفقیت قرار گرفته است اما اگر بخواهد مثل سالهای طلایی خود تاثیرگذار باشد باید پویایی بیشتر در اجرا، شجاعت در مواجهه با جریانهای مختلف سینمایی و استفاده از چهرههای نو را در دستورکار قرار دهد و این روند ادامهدار باشد. نکته حائز اهمیت این است در دورانی که نقد سینمایی به رسانههای اجتماعی کشیده شده، تلویزیون برای عقبنماندن باید نهفقط بازتابدهنده اخبار، بلکه خالق جریان و تفکر تازه در سینما باشد.