شفافیت علیه نسخه‌های سفارشی

با اقدامات نظارتی و تلاش‌های کمیسیون بهداشت مجلس و پای‌کار‌آمدن سازمان‌های بیمه‌گر باید گفت لزوم تشکیل پرونده الکترونیک سلامت بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفت و شفافیت در‌خصوص نسخه‌های تجویز‌شده افزایش پیدا کرد‌.
در حال حاضر، الکترونیک‌شدن نسخه‌ها، امکان تحلیل دقیق الگوهای نسخه‌نویسی پزشکان را فراهم کرده است‌‌؛ اتفاقی که با همراهی نظام سلامت الکترونیک و شفافیت داده‌ها، ما را در مسیر بهینه‌سازی نسخه‌های الکترونیک قرار داده است. در چنین مسیری، توانسته‌ایم تعداد نسخه‌نویسی ومصرف دارو وهمچنین درخواست‌های غیرضروری آزمایش و تصویربرداری را کاهش دهیم. در فرآیند بهینه‌سازی، با استفاده از داده‌های موجود در پرونده الکترونیک بیمار، تلاش می‌شود تا پزشکان بتوانند از فرآیندهای تشخیصی که قبلا توسط همکاران دیگر درخواست شده، استفاده کنند و به این ‌ترتیب، مشکل تکرار آزمایش برای بیمارانی که مدارک پزشکی آنها در طی یک تا شش ماه گذشته صادر شده و امکان مراجعه به پرونده وجود دارد، برطرف شود و بیمار با تکرار اضافه تجویز آزمایش‌های تشخیصی ‌مواجه نشود. ضمن این‌که در حال حاضر، سامانه‌ای برای ثبت نتایج آزمایش‌ها توسط آزمایشگاه‌ها در سامانه مرجع وزارت بهداشت فراهم شده که به بهینه‌شدن این روند کمک چشمگیری می‌کند. البته این در‌حالی است که متاسفانه برخی آزمایشگاه‌ها، همچنان این الزام قانونی را اجرا نمی‌کنند.با در نظر گرفتن همه این تلاش‌ها، اگر همچنان با تعدد آزمایش‌ها وداروهای غیرضروری در نسخه پزشکان روبه‌روهستیم،به‌این‌معناست که دردوزمینه ضعیف عمل کرده‌ایم:اول درزمینه توجه به نسخه‌های الکترونیک و از طرف دیگر، پرهیز از نگاه تجاری در حوزه بهداشت و درمان. داشتن نگاه تجاری و بازاری به فرآیندهایی مانند دارو و تجهیزات پزشکی، در تضاد با هدف سیاست‌گذاران سلامت قرار دارد که عبارت است از کاهش هزینه‌کردهای سلامت از جیب شهروندان، ارتقای سلامت کلی و حرکت به سمت پیشگیری. در جلسات اخیر کمیسیون بهداشت نیز تاکید اصلی بر کاهش آمار آزمایش‌های درخواستی بود‌‌؛ چراکه طبق آمار، برخی از این آزمایش‌ها ضروری به نظر نمی‌رسد و ناشی از تقاضای القایی است؛ این تقاضای القایی می‌تواند ناشی از درخواست بیمار، یا عدم اطلاع پزشک از آزمایش‌های اخیر بیمار و یا حتی ورود سودجویانه برخی آزمایشگاه‌ها به روند درمان باشد. 
علاوه بر این لازم به یادآوری است که قوانین استفاده از تبلیغات برای موسسات پزشکی را منع می‌کنند تا تقاضای القایی ایجاد نشود اما متاسفانه شاهد بازارهای داغ تبلیغاتی از سوی مجموعه‌های پزشکی هستیم‌‌؛ اتفاقی که باید با جدیت با آن مقابله شود، زیرا تقاضاهای پزشکی، باید صرفا براساس تشخیص واقعی پزشک و نیاز بیمار باشد. بدیهی است که نگاه تجاری به حوزه پزشکی و دارو، یکی از خطرناک‌ترین ابزارها در راستای ایجاد تقاضای القایی و افزایش خطاها در حوزه درمان است‌‌؛ معضلی که برای حل آن، نیاز مبرمی به نظارت‌های مناسب در این حوزه وجود دارد.