جعلیات صهیونی به روایت مورخ اسرائیلی

نویسنده در این کتاب با نگاهی تحلیلی‌-انتقادی به بررسی ریشه‌ها و روند بیش از یک قرن درگیری میان فلسطین و اسرائیل می‌پردازد و تصویری جامع و واقع‌گرایانه از تاریخی ارائه می‌دهد که شاید کمتر در رسانه‌های غربی به آن پرداخته شده است. به این بهانه با این مترجم به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

کتاب اخیر شما درحالی طی ماه‌های اخیر در دسترس مخاطبان قرار گرفته که از موضوع بسیار ملموسی برخوردار است؛ قابل‌لمس ازاین‌جهت که امروز از طریق رسانه‌ها در سراسر جهان، مناقشات فلسطین و رژیم صهیونیستی دنبال می‌شود و هرکسی به فراخور دیدگاهی که دارد، می‌تواند خوانش و داوری‌ای نسبت به این وقایع داشته باشد؛ بااین‌حال چنین‌کتابی چقدر می‌تواند به شناخت مخاطبان دراین‌حیطه کمک کند؟
اولین تاثیر مطالعه این کتاب آگاهی‌بخشی و بیداری است. اگرچه همان‌طور که اشاره کردید، امروز هرکسی، به‌هر نحو و از طریق هر مدیومی، به‌خوبی به این نکته پی می‌برد که رژیم صهیونیستی از ناآگاهی عده‌ای از مردم جهان استفاده کرده و آن را به‌مثابه یک حربه و سلاح درجهت حفظ منافع خود به‌کار می‌برد. کمااین‌که دراین‌مدت هم تلاش کرده تا به‌مدد مظلوم‌نمایی، روایت‌هایی را که خودش دوست دارد، به جهان منتقل کند و دراین بین، هرکسی که علیه اسرائیل حرف بزند از جانب او به یهودستیزی محکوم می‌شود. بنابراین اولین تاثیر انتشار چنین کتاب‌هایی، کسب آگاهی است تا در مواجهه با وقایع تاریخی، سرمان کلاه نرود. شکی دراین نیست که فراموشی تاریخ به‌نفع اسرائیل است و ما با آگاهی از تاریخ می‌توانیم از تحریف و وارونه جلوه‌دادن جای جلاد و شهید و ظالم و مظلوم جلوگیری کنیم. ازاین‌رو، کتاب «صبح شبات» می‌تواند در ارتقای آگاهی مخاطب ازاین منظر نقش داشته باشد. 

با توجه به این‌که نویسنده این کتاب یک مورخ اسرائیلی است، از دید شما چقدر توانسته با نگارش این اثر به ارائه یک روایت بیطرفانه بپردازد؟
به‌طورقطع، کتاب‌هایی ازاین دست باید بیطرفانه نوشته شوند تا مخاطب درنهایت درمقام قضاوت بربیاید و به حقیقت پی ببرد. البته اگر آثاری که دراین زمره نوشته می‌شوند سیاست‌زده باشند، دیگر بی‌طرفی معنای چندانی   پیدا نمی‌کند. یکی از دلایلی که باعث شد ترجمه این کتاب را شروع کنم هم همین بود، به‌خصوص این‌که با مطالعه مجموعه‌آثار پاپه، او را نویسنده‌ای بی‌طرف یافتم و متوجه شدم او با رعایت انصاف و براساس مطالعات وسیع خود، حقیقت را نقل می‌کند. شاید برای‌تان جالب باشد اگر بدانید این نویسنده درحال‌حاضر مدتی است که از کشور جعلی اسرائیل بیرون آمده و در بریتانیا ساکن شده؛ این مسئله کمک کرده او بتواند از بیرون گود، نگاه علمی و داوری جامع‌تری نسبت به وقایع جاری میان اسرائیل و فلسطین داشته باشد.

طی مدتی که از چاپ کتاب گذشته، چقدر توانسته‌اید درجریان واکنش مخاطبان نسبت به این اثر قرار بگیرید؟
چون هنوز زمان زیادی از چاپ کتاب نگذشته، شاید کمی زود باشد که بخواهیم درباره این اثر به جمع‌بندی نهایی برسیم. ولی درمجموع، بعداز عرضه «صبح شبات» درنمایشگاه کتاب امسال به‌این‌طرف، بازخورد مخاطبان نسبت به این اثر مثبت بوده است. ازاین هاگذشته کتاب دارای چند مولفه است که می‌تواند در جذب مخاطب تاثیر داشته باشد.در درجه اول می‌شود آن را شروعی برای مطالعه تاریخ جنگ فلسطین و اسرائیل قلمداد کرد؛دیگر این‌که برخلاف برخی ازمتون تاریخی که به زبان خشک و خسته‌کننده نوشته می‌شوند، زبان ایلان پاپه در نگارش این کتاب، ساده و روان است و طبعا این مولفه، اثر را برای مخاطب خوشخوان و راحت می‌سازد.من هم درجایگاه یک مترجم سعی کردم تا درخلال ترجمه،متن از سادگی و روان‌بودن فاصله نگیرد. مجموع تمام این‌ها باعث شده تا مخاطبانی که کتاب را خوانده‌اند، از آن رضایت داشته باشند. 

از گذشته تا امروز،کتاب‌های تاریخی وروانشناسی درردیف پرخواننده‌ترین کتاب‌های جامعه مابوده‌اند اما به‌نظرمی‌رسد در سال‌های اخیر، تولید کتاب‌هایی با رویکرد تاریخ معاصر هم روبه‌کاهش گذاشته است؛ به‌نظر شما دلیل این مساله چیست؟
چیزی که به‌آن اشاره می‌کنید می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد؛ اول این‌که درسال‌های اخیر، اصولا نه‌فقط در حوزه تاریخ که تولید کتاب در سایر موضوعات هم کمتر شده است. یکی دیگر از دلایل کم‌اقبالی مخاطب را می‌توان رشد فزآینده رسانه‌های دیجیتال و فضای مجازی دانست. به‌ویژه در یکی‌دو سال گذشته که بحث هوش مصنوعی پررنگ‌تر شده است. درواقع غلبه فضای مجازی دراین سال‌ها با آسیب‌ها و معایبی توام بوده است، چرا‌که رسانه‌های دیجیتال از هر موضوعی، شمه‌ای را نشان می‌دهند و به‌تدریج افراد را دچار توهم همه‌چیزدانی می‌کنند، به‌طوری که فرد بعد از مدتی احساس می‌کند دیگر به آگاهی مطلق رسیده. این دو نکته از عواملی هستند که در کاهش آمار کتابخوانی نقش عمده‌ای داشته‌اند. 

اصلی‌ترین عاملی که باعث شد این کتاب را برای ترجمه انتخاب کنید چه بوده است؟
مهم‌ترین دلیل گرایش من نسبت به ترجمه این کتاب، موضوع فلسطین و عملیات طوفان‌الاقصی بوده است. کتاب صبح شبات در سالگرد یک‌سالگی این عملیات منتشر شده  و همین مساله، نظر من را برای ترجمه اثر جلب کرد، به‌خصوص این‌که ما تا امروز تقریبا کتابی تاریخی که درباره این عملیات مهم نوشته شده باشد، نداشته‌ایم. 

اساسا معیارتان برای ترجمه یک کتاب چیست؟
قطعا مسائل روز برای من خیلی مهم است؛ بااین که علاقه شخصی‌ام به‌سمت ادبیات است، ولی اگر با کتابی مواجه شوم که بتواند با دغدغه‌های مخاطب ایرانی همخوانی داشته باشد، آن را ترجمه می‌کنم. محور اصلی این کتاب مساله مقاومت مردم فلسطین است. ما پیش‌تر  در مقابل جنایات اسرائیل نسبت به مردم فلسطین، از راه دور با آنها همدردی می‌کردیم. ولی از زمان جنگ ۱۲ روزه، ما و فلسطین دیگر به‌صورت محسوس، دارای یک دشمن مشترک هستیم و اسرائیل تمامیت ارضی ما را هم هدف گرفته است، اگرچه سال‌‌هاست که اسرائیل چهره‌های تاثیرگذار ما را در حوزه‌های نظامی و علمی هدف قرار داده و اخیرا هم که مستقمیا به خاک ما حمله کرده است. به‌هرحال، این کتاب اطلاعاتی را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد تا ضمن مطالعه تاریخ کوتاه رژیم صهیونیستی، به دروغ‌پراکنی و افسانه‌سرایی آن پی‌ببرند.  
 
ظاهرا به‌تازگی کتاب دیگری هم از ایلان پاپه منتشر شده است؛ تصمیم دارید این اثر را هم ترجمه کنید؟
این کتاب «اسرائیل بر لبه پرتگاه» نام دارد؛ پاپه دراین‌کتاب معتقد است ازسال۲۰۲۲ حزب راست‌گرا در اسرائیل روی کار آمده و دولت را در اختیار دارد و نهایتا همین حزب هم منجر به نابودی اسرائیل خواهد شد.من نیم‌نگاهی به این کتاب داشته‌ام اما چون مشغول ترجمه کتاب دیگری بوده‌ام، فعلا ترجمه آن را شروع نکرده‌ام.دراین‌مدت، کتاب زندگی‌نامه سیاسی و شخصی شهید یحیی سنوار را در دست ترجمه داشته‌ام؛ او یکی از معماران اصلی عملیات طوفان‌الاقصی بوده است. این کتاب «دشمن دولت، قهرمان ملت» نام دارد و راسل برنا نویسنده آن است و من هفته گذشته کتاب را به ناشر تحویل دادم که امیدوارم به‌زودی منتشر شود.