تک‌نرخی شدن هتل‌ها

پیش از آن که به اصل ماجرای این گزارش بپردازیم شاید لازم باشد درباره تک‌نرخی و دو نرخی بودن هتل‌ها توضیحی برایتان بدهیم.

وقتی در این گزارش از تک‌نرخی بودن هتل‌ها می‌گوییم یعنی گردشگران خارجی و داخلی که وارد هتل‌ها می‌شوند، هر دو نرخ یکسانی را برای اقامت می‌پردازند؛ این همان روالی است که اکنون در کشور ما وجود دارد و وقتی گردشگری خارجی به ایران می‌آید نرخ اتاق او به ریال محاسبه می‌شود و معادل دلاری اش از گردشگر گرفته می‌شود.

دو نرخی شدن هتل‌ها اما به این معناست که گردشگران خارجی به نرخ ارزهای رایج یعنی دلار یا یورو هزینه اقامتشان را در هتل بپردازند و گردشگران داخلی همچنان براساس ریال.

این رشته سر دراز دارد

اگر خبرها را پیگیری کرده باشید حتما خبر دارید که آبان امسال فعالان صنعت هتلداری در نامه‌ای خطاب به مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از تک‌نرخی بودن هتل‌ها برای گردشگران داخلی و خارجی گلایه کردند و خواستار آن شدند که تعرفه هتل‌ها دونرخی شود.

هتلدارها در این نامه نوشته بودند که در همه جای دنیا محاسبه هزینه اقامت گردشگران داخلی و خارجی با یکدیگر متفاوت است و از آنجا که ایران به دنبال افزایش درآمد صنعت گردشگری است متولیان این حوزه باید هرچه زودتر در نرخ‌گذاری مراکز اقامتی که گردشگران خارجی در آن اقامت می‌کنند، تغییری ایجاد کنند.

خیلی‌ها شاید خیال کنند که اولین برگ از پرونده نارضایتی هتلدارها از تک‌نرخی بودن تعرفه هتل‌ها، همین نامه پرشکایت است، اما آنها در اشتباه هستند؛ رشته گلایه‌مندی هتلدارها از تک‌نرخی شدن هتل ها، سر دراز دارد.

حقیقت این است که هتل‌ها تا پیش از سال 89 همه هزینه‌های مربوط به اقامت گردشگران خارجی را ارزی محاسبه می‌کردند و بنابراین گرچه شمار گردشگران خارجی چندان زیاد نبود، اما به‌هر حال حضورشان برای هتلدار‌ها سود داشت، اما در آذر آن سال ورق برگشت و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دستورالعمل تک‌نرخی شدن هتل‌ها برای گردشگران داخلی و خارجی را صادر کرد و از آن زمان، واکنش‌های هتلدارها به تک‌نرخی شدن تعرفه‌ها آغاز شد؛ گلایه‌ای که تکرار شد و تکرار شد تا رسید به روزی مثل امروز که ارز گران شده، اما هزینه اقامت گردشگران خارجی و داخلی همچنان یکسان مانده است.

خدمات را 60 درصد ارزان‌تر می‌فروشند

یکسان بودن هزینه‌های اقامت گردشگران داخلی و خارجی از آن جهت به‌ضرر هتلداران است که آنها هم‌اکنون ناچارند اقلام مصرفی‌شان را با مبنای نرخ آزاد ارز از بازار تهیه کنند و به علت افزایش نرخ دلار، هزینه‌های آنها نیز بیشتر شده است.

رجبعلی خسروآبادی، دبیر اجرایی اتحادیه هتل و هتل‌آپارتمان‌های تهران در تشریح مضرات تک‌نرخی بودن هتل‌ها به مهر می‌گوید: گردشگران خارجی اگر قبلا برای اقامت در اتاق یکصد دلار پرداخت می‌کردند اکنون با نوسانات نرخ ارز همان خدمات را با نصف قیمت دریافت می‌کنند.

او مثال می‌زند: یک گردشگر خارجی که یک سال و نیم پیش در تهران به هتلی می‌رفت، یکصد هزار تومان برای اقامت در اتاق هتل داده است، به عبارتی معادل صد دلار پراخت کرده بود، اما اکنون با نوسانات نرخ ارز در ایران اگر گردشگر وارد همان هتل شده باشد، حتی اگر 20 درصد به هزینه اتاق اضافه کرده باشیم (یعنی قیمت اتاق 120 هزار تومان شده باشد)، دلاری که آن گردشگر می‌پردازد، تنها 45 دلار است. یعنی عملا 55درصد خدمت را نسبت به عرضه که تغییری هم نکرده، ارزان فروخته‌ایم.

به گفته دبیر اجرایی اتحادیه هتل و هتل‌آپارتمان‌های تهران هم اکنون هتلدارها نمی‌خواهند قیمت ریالی اتاق را بالا ببرند، چون مردم قدرت خرید کمتری دارند، اما از سوی دیگر هتلدارها به‌واسطه یکسان‌سازی قیمت دلار مجبور شده‌اند قیمت اتاق را 60 درصد ارزان‌تر به گردشگران خارجی بدهند و همین مساله محاسبات هتل را به‌هم زده است.

خسروآبادی می‌پرسد: چقدر تفاوت سودآوری باید از گذشته تا به‌حال وجود داشته باشد که هتلدار 60 درصد تخفیف بدهد و هتلداری همچنان برایش مقرون به‌صرفه باشد؟ خسرو ایرانپور، دبیر جامعه هتلداران نیز در حمایت از گفته‌های این فعال در صنعت هتلداری به رسانه‌ها توضیح می‌دهد که تک‌نرخی شدن باعث شده است هزینه اقامت در هتل‌های پنج ستاره ایران برای یک گردشگر حدود 50 تا 60 دلار شود که با نرخ یک هتل سه ستاره با امکانات پایین در دیگر کشورها برابری می‌کند.

او می‌افزاید: در هیچ کجای دنیا نمی‌توان هتل پنج ستاره‌ای را یافت که بتوان با شبی 50 دلار آن را اجاره کرد و به همین خاطر گردشگران نیز با اطلاع از این ارقام تصور می‌کنند که قرار است در یک هتل درجه پایین اقامت کنند.

چرا از جیب هتلدارها لطف می‌کنند؟

دکتر حمید ضرغام، متخصص برنامه‌ریزی توسعه گردشگری در گفت‌وگو با جام‌جم درباره لزوم دونرخی شدن تعرفه هتل‌ها توضیح می‌دهد که مسلما این طرح به سود هتلدارهاست و از متضررشدنشان جلوگیری می‌کند، اما او معتقد است که دونرخی شدن هتل‌ها منافاتی با ارزان فروشی برخی خدمات به گردشگران خارجی نیز ندارد و اگر کشورمان بتواند به عنوان مقصد سفری ارزان‌قیمت در دنیا شناخته شود، گردشگران بیشتری به آن سفر می‌کنند.

او می‌گوید: متولیان اصلی سفر در کشور می‌توانند با دونرخی‌شدن تعرفه هتل‌ها موافقت کنند و در عین حال تعرفه هتل‌ها را کمتر از متوسط تعرفه هتل‌های همسان شان در دنیا تعیین کنند تا هم هتلدارها دچار مشکلات اقتصادی نشوند و هم کشورمان به‌عنوان کشوری ارزان در ارائه خدمات سفر معروف شود. این استاد دانشگاه بر این باور است که حل مشکلات مالی هتلدارها به ارائه خدمات باکیفیت‌تر در حوزه گردشگری داخلی منجر می‌شود.

آخرین واکنش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به خواسته هتلداران برای دونرخی شدن تعرفه هتل‌ها این است که مرتضی شریفی، مدیرکل دفتر امور مراکز و خدمات گردشگری معاونت گردشگری اعلام کرده است سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آن را بررسی می‌کند، اما هنوز خبری از نتیجه این بررسی‌ها نیست. به‌هر حال حتی اگر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با این درخواست فعالان صنعت هتلداری موافق نباشد و بخواهد از طریق تک‌نرخی نگه داشتن تعرفه هتل‌ها، بسته‌های سفر ارزان‌قیمت به گردشگران خارجی ارائه کند، باید به فکر راهی برای حمایت از هتلداران و جلوگیری از ورشکست شدنشان نیز باشد و هزینه جلب رضایت گردشگران خارجی را از جیب گردشگران داخلی نپردازد.

مریم یوشی‌زاده ‌-‌ گروه جامعه