تخم‌مرغ دزد خوابگاهی شتر دزد شهری می‌شود

«زندگی در خوابگاه قوانین خاص خود را دارد. باید مراقب وسایلت باشی و سعی کنی غذایی در یخچال نگذاری، چون دیگر رنگش را نمی‌بینی.» وقتی زندگی در خوابگاه را شروع کردم اینها نخستین جملاتی بود که یکی از دانشجوهای ترم بالایی در توصیف محل جدید زندگی‌ام گفت.

اما من باورم نشد تا این‌که روزی خسته از دانشگاه رسیدم و رفتم سراغ غذایی که داخل یخچال گذاشته بودم و دیدم ظرف غذایم خالی گوشه یخچال است.

شاید اغراق باشد، اما بیشتر کسانی که در خوابگاه زندگی کرده‌اند، تجربیات این‌چنینی دارند. حتی بعضی از افراد حساسیت‌هایی خاص در مورد حریم و فضای خصوصی خود دارند و بعضی کمتر حساس هستند، مثلا ممکن است یکی از هم‌اتاقی‌ها از این‌که دیگری روی تختش بنشیند یا این‌که از لیوان یا بشقاب او استفاده کند، ناراحت شود در حالی که ممکن است دیگری چنین حساسیتی نداشته باشد.

یک روز با روان‌شناسی در مورد دزدی‌هایی که در خوابگاه می‌شود صحبت می‌کردم. او خندید و گفت شاید نگاهم به او عوض شود اگر بگوید خودش هم این کار را کرده است.

خودش می‌دانست توجیهش درست نیست، اما گفت در آن لحظه گرسنه بوده و چیزی برای خوردن نداشته است و به همین دلیل ناچار شده این کار را بکند، اما فقط یک‌بار این کار را کرده و به خودش قول داده‌ دیگر تکرار نکند،‌ اما همه شبیه این روان‌شناس نیستند و به مرور زمان در طول سال‌های تحصیل، دزدی برای آنها یک عادت می‌شود و همین است که می‌تواند آسیب برساند، چون در آینده ممکن است دست به دزدی‌های بزرگ‌تری بزنند و آن وقت است که باید بگوییم تخم‌مرغ دزد، شتر دزد می‌شود، اما به گفته دوستی که تا دکتری در خوابگاه زندگی کرده، غذا دزدی کوچک‌ترین کاری است که صورت می‌گیرد و گاهی دیده شده ‌ لباس و کفش هم ناپدید می‌شود.

جزوه دزدی هم که دیگر کاری عادی در خوابگاه‌ها تلقی می‌شود و خیلی از دانشجوهای تازه‌وارد شب امتحان با ناپدید‌شدن جزوه‌شان دست‌ شان توی حنا می‌ماند.

شاید به نظر دزدی در خوابگاه مساله‌ای کوچک به نظر برسد و فقط برای رفع نیازها باشد، اما این ناهنجاری از دیدگاه روان‌شناسی زمانی می‌تواند خطرناک باشد که افراد وارد جامعه می‌شوند و باز هم این عادت را تکرار می‌کنند.

نمونه آن را همان دوست روان‌شناس که پیشتر درباره‌اش توضیح دادم برایم تعریف کرد. یکی از بیماران او دختر جوانی است که سرکارش از کیف همکارانش دزدی می‌کرد و وقتی دستگیرش‌ کردند و به کلانتری رفت اعتراف کرد‌ دزدی از دوران زندگی در خوابگاه برای او عادت شده و از آن زمان برای رفع نیازهایش وسایل دیگران را سرقت می‌کرده است.

مسئولان حراست دانشگاه‌ها هم خاطرات زیادی از درگیری‌های دانشجویان به دلیل سرقت وسایل دارند که گاهی سبب بروز خشونت هم شده است.

روان‌شناسان توصیه می‌کنند ‌ بهتر است در زندگی گروهی تمایل به سازش داشته باشیم، چون نمی‌توانیم همیشه به شیوه مورد علاقه خود رفتار کنیم، اگر ما انعطاف‌پذیر باشیم شانس بیشتری وجود دارد که هم‌اتاقی‌هایمان هم این‌چنین باشند.

وقتی با کسی هم‌اتاق‌ هستیم به این معنا نیست که با وسایل او هم شریک هستیم و بدون اجازه از آنها استفاده کنیم.

در هر حال زندگی خوابگاهی جنبه‌های متعدد و مختلفی دارد؛ مانند برقراری ارتباط سالم با بقیه دانشجویان بخصوص هم‌اتاقی‌ها، مشارکت در فعالیت‌ها، تقسیم وظایف و مسئولیت‌ها و مقابله با مشکلاتی که بروز آنها در یک زندگی گروهی معمولا اجتناب‌ناپذیر است.

زهرا تالانی -‌ جام‌جم