دموکراسی مفهومی از درون نظام اسلامی است

به گزارش روز شنبه جام جم آنلاین به نقل از روابط عمومی رادیو گفت وگو، حجت الاسلام دکتر نجف لک زایی، استاد حوزه و دانشگاه، حجت الاسلام عبدالمجید معادیخواه استاد حوزه و دانشگاه و دکتر محمد رضا مرندی، استاد دانشگاه در مصاحبه با برنامه چکاد بصیرت رادیو گفت وگو به تبیین دیدگاه های خویش در مورد روند تحقق مردمسالاری دینی در کشور و راهبردهای مقابله با آسیب های آن پرداختند.

حجت الاسلام معادیخواه در ابتدای این مصاحبه رادیویی با اشاره به اینکه واژه دموکراسی ذهنیت یک محصول وارداتی را متبادر می کند، گفت: در زمان مشروطه موضوع مشروعه مطرح شد و بین تجدد خواهان و وفاداران به معارف دینی این صف بندی شکل گرفت.

این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: تاکنون یک اقدام اساسی برای معین شدن موضع نسبت به این موضوع صورت نگرفته است. در اسلام تاکید شده است که باید و نباید را تنها خداوند تعیین می کند و البته نمی توان مشارکت مردم را نادیده گرفت.

حجت الاسلام معادیخواه گفت: واژه جمهوری اسلامی در قانون اساسی کشورمان وارد شد و تدوین قانون نیز برای تحقق جمهوریت در کنار اسلامیت صورت گرفت. در ابتدای انقلاب به دلیل اینکه التهاب و هیجان حاکم بود، امام(ره) تاکید کردند که بعد از تدوین قانون اساسی و در شرایط مناسب، بازخوانی قانون اساسی صورت گیرد.

این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: بازخوانی قانون اساسی با سالهای پایانی رحلت امام (ره) همراه شد و اگر مقرر شود که این بازخوانی تکرار شود، باید یک سلسله اقدامات پژوهشی و فکری صورت گیرد.

حجت الاسلام معادیخواه گفت: مشارکت سیاسی را نباید سر سری گرفت. حضرت امیر(ع) می فرمایند که بار یک نظام قانونمدار جز بر دوش خود ملت برداشته نمی شود. اگر یک نفر استثنا شود به همان اندازه از قدرت قانون کاسته می شود.

دکتر محمد رضا مرندی، استاد دانشگاه در ادامه این میزگرد رادیویی با اشاره به شعار استقلال آزادی و حکومت اسلامی در ابتدای انقلاب، خاطرنشان کرد: گفته می شود شهید مطهری در ملاقاتی که با امام(ره) داشتند این شعار را به استقلال، آزادی جمهوری اسلامی تبدیل کردند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: شهید مطهری در مصاحبه ای توضیح دادند که ما جمهوری دموکراتیک نپذیرفتیم چون معتقدیم در درون خود اسلام جمهوریت نهفته است.

مرندی گفت: دموکراسی لفظا غربی است اما مفهوم آن غربی نیست. خاستگاه دموکراسی غرب نیست و برخی مورخین آثار دموکراسی را در مصر و هندوستان یافتند. یکی از ادله اینکه تصور می شود دموکراسی با دین جمع نمی شود بخاطر این است که تصور می شود دموکراسی غربی است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: بعد از انقلاب فرانسه و اوایل قرن هجدهم نظام های مردم سالار در غرب شکل گرفت و لیبرالیسم بوجود آمد. هیچ نظام دموکراتیکی در دنیا نیست که در چارچوب یک مکتب فکری محدود نشده باشد. در غرب نظام دموکراسی تحت لیبرالیسم محدود شده است و در کشور ما دموکراسی تحت نظام دینی. در همین نظام های دموکراتیک غربی، آزادی ها در چارچوب دموکراسی محدود شده است. دیدگاه مقام معظم رهبری این است که این مفهوم یک دیدگاه بسیط است.

ایشان در سالهای دولت اصلاحات اظهار فرمودند که مردمسالاری دینی نظامی ترکیب شده از دو جزء دموکراسی و دین نیست بلکه دین در ذات خود مردمسالار است. حضرت امام(ره) نیز دموکراسی را یک مفهوم درون دینی می دانستند.

مرندی گفت: در نظام های لیبرال دموکراتیک فعالیت سیاسی کشیش ها ممنوع است. ما در بحث حق شرعی دو نوع حق الناس و حق الله داریم. برای اینکه یک حکومت مشروعیت کامل داشته باشد باید هر دو حق را داشته باشد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: حکومت مردمسالاری دینی حکومتی است که هم حق الله آن لحاظ شود و هم حق الله . اصل 57 قانون اساسی به صراحت این مهم را اعلام می کند و می گوید که حق تعیین سرنوشت را مردم دارا هستند.

مرندی گفت: در فرانسه شورای قانون اساسی هست که کارویژه شورای نگهبان در ایران را دارد که مصوبات مجلس را نظارت می کند. این شورا تمامشان انتصابی هستند در حالی که شورای نگهبان در ایران نیمی از آن انتصابی هستند.

حجت الاسلام دکتر نجف لک زایی، استاد حوزه و دانشگاه در ادامه این برنامه رادیویی با تاکید بر اینکه اولین عنصر در نظام اسلامی عنصر رهبری است، گفت: عنصر دوم نظام دینی وحی است و عنصر سوم مردم. مردمی که وحی را پذیرفته اند و به آن ایمان آورده اند و از ناس خارج شده و امت شده اند.

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: عنصر بعدی که در زمان حکومت پیامبر شکل گرفت عنصر دولت بود که پیامبر در مدینه تشکیل دادند. امروز هم همین اتفاق می افتد و ما رهبری حضرت امام را داریم. ایشان یک تبیینی از مکتب اسلام ارائه می کنند که در قالب ولایت فقیه می باشد و نیز امت امام که تابعین نظام است و با انقلابی که امت با تبعیت از امام خود تحقق بخشیدند دولت اسلامی شکل گفت.

حجت الاسلام لک زایی اظهارداشت: در غرب نظام های سیاسی تنها با عنصر مردم تبیین می شود اما در اندیشه سیاسی اسلام عنصر مکتب نیز حاکم است. وقتی می گوییم مردم سالاری دینی یعنی اینکه رضایت مردم مقید است به قرائت و تفسیری که از مکتب توسط رهبری صورت می گیرد و خود مردم هم این مهم را پذیرفته اند.

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: کارنامه جمهوری اسلامی ایران در مردمسالاری دینی پذیرفته شده است و در طول سالهای اخیر مصادیق موفق آن دیده شده است. هم جایگاه مردم در ایران جایگاه خوبی است و هم تجربه مردمسالاری خوبی داشته ایم.