سونگدو​، شهری که هوشمند است

افراد خوش اقبالی که فرصت زندگی در این شهر را بیابند این شانس را دارند تا در هوشمندترین شهر جهان زندگی کنند البته لقب هوشمند به دلیل بالا بودن ضریب هوشی سکنه آینده آن به سونگدو اعطا نشده است، بلکه علت اصلی، هوش سرشاری است که در کف جاده‌ها، پارک‌ها و سازه‌های این شهر جاسازی شده است.

این شهر هوشمند پروژه بلند پروازانه‌ای است که در یک جزیره مصنوعی در فاصله 56 کیلومتری غرب سئول، پایتخت کره جنوبی ساخته می‌شود. در حقیقت می‌توان این شهر را نمایی از آینده سئول و دیگر شهرهای جهان در آینده نه چندان دور دانست.

طبق پیش‌بینی‌های سازمان ملل متحد، تا کمتر از 40 سال دیگر، بیش از 70 درصد از سکنه زمین در شهرها زندگی خواهند کرد. این یعنی 6.4 میلیارد نفر از جمعیت 9.2 میلیاردی آن زمان!

در حال حاضر شهرها منزلگاه نیمی از جمعیت هفت میلیاردی جهان است. با این حال اضافه شدن سه میلیارد نفر دیگر به جمعیت شهرهای کنونی، گنجایش آنها را به نقطه سرحدشان می‌رساند و به نظر می‌رسد راه رهایی از این مشکل، ساخت و توسعه شهرهای هوشمند است، شهری که با ساکنان و محیط زیست‌ اطرافش تعامل داشته باشد.

ساخت سونگدو از کجا شروع شد؟

ساخت شهر سونگدو از سال 1380 شروع شد و بزرگترین معامله ملک خصوصی در تاریخ جهان به ارزش تقریبی 100 هزار میلیارد تومان است.

هدف اصلی از این سرمایه‌گذاری در راستای اینترنتی کردن همه امور بوده است، تا جایی که نه‌تنها مردم بلکه اشیا از خودروها گرفته تا خانه‌ها توسط اینترنت به هم وصل شده باشند.

برای برقراری این اتصال اینترنتی، طراحان سونگدو از محصولات و راه‌حل‌های فناورانه شرکت سیسکو کمک گرفته‌اند. از همان زمان آغاز به ساخت، سیسکو وجب به وجب این شهر را با کار گذاشتن سنسورها در کف خیابان‌ها، جاده‌ها و سازه‌ها، زیر چتر دستگاه‌های ارتباطی و سیم‌کشی خود قرار داده است.

هر کدام از این سنسورها جریان پیوسته‌ای از اطلاعات را به ساختمان کنترل مرکزی ارسال می‌کنند که در آن، اطلاعات مربوط به ساختمان‌ها، انرژی مورد نیاز، وضع ترافیک مسیرها و دمای خارجی و داخلی هوا، جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل می‌شود.

بنا به گفته‌های جان چَمبرز، رئیس سیسکو، آنها شهری می‌سازند که روی بستری از جریان اطلاعات و داده‌ها حرکت می‌کند و کنترل می‌شود. به این ترتیب ساختمان کنترل مرکزی سونگدو را می‌توان مغز این شهر نامید.

برای این‌که مفهوم و عملکرد این مرکز کنترل شفاف‌تر شود به این مثال توجه کنید. برای نمونه دوربین‌های مدار بسته کار گذاشته شده در خیابان، تعداد افراد پیاده موجود در پیاده‌رو را زیر نظر دارند، از همین رو نور تابشی چراغ‌های خیابان با توجه به افراد حاضر در آن تنظیم می‌شود؛ در خیابان‌های شلوغ شدت نور زیاد و در جاهای خلوت نور کم می‌شود.

همین امر باعث صرفه‌جویی و کاهش هزینه‌ها می‌شود. بعلاوه برای اجتناب از معضل ترافیک که این روزها گریبانگیر هر شهری است، به پلاک هر یک از خودروهای این شهر یک برچسب فرستنده گیرنده RFID چسبانده می‌شود.

هر کدام از این برچسب‌های RFID به یک آنتن کوچک و تنظیم شده روی یک فرکانس بخصوص مجهز بوده که یک پردازشگر کم‌مصرف هم دارد.

هر زمان که آنتن برچسب RFID فرکانسی را که برای آن تنظیم شده کشف کند، الکترون‌های موجود در فلز شروع به نوسان کرده و انرژی الکتریکی تولید می‌کند.

این انرژی تولید شده پردازشگر را به کار می‌اندازد که در نهایت سیگنال‌های دیجیتالی رمزگشایی می‌شود. اگر هویت سیگنال مورد تائید واقع شود، چیپ موجود در برچسب RFID با فرستادن سیگنالی روی همان طول موج دریافتی خود را به مرکز کنترل معرفی می‌کند.

 تمام این اتفاق‌ها در کسری از ثانیه به وقوع می‌پیوندد و با توجه به این که تمام خودروهای شهر به چنین سیستمی مجهز و به مرکز کنترل متصل هستند، تصویر دقیقی از وضع لحظه‌ای ترافیکی ترسیم می‌شود و این اجازه را به مرکز کنترل داده‌ها می‌دهد تا زمان‌بندی چراغ‌های راهنمایی و رانندگی را تنظیم کند، مسیرهای جایگزین را پیشنهاد دهد و هشدارهای پیشگیرانه منتشر کند حتی چراغ‌های راهنمایی و رانندگی سونگدو نیز پیشرفته هستند زیرا به جای لامپ‌های حبابی از دیودهای ال‌ای‌دی استفاده شده است که یک درصد همتایان قدیمی خود، انرژی مصرف می‌کنند اما عنصری که بیشترین هیجان را برای ساکنان این شهر به ارمغان می‌آورد نمایشگرهای ویدیویی مکالمه تصویری موسوم به حضور از راه دور هستند.

این نمایشگرها بتدریج در هر خانه، اداره و خیابانی وجود خواهد داشت و این اجازه را به مردم می‌دهد تا در هر جایی که حضور دارند تماس‌های تصویری بی‌سیم با هم برقرار کنند.

با این حال فناوری‌ای که در سونگدو به کار رفته تنها بخشی از داستان این شهر است. هدف از ساخت یک شهر هوشمند این است که بحرانی از میان برداشته شود؛ ساخت شهر هوشمندی که کمترین اثر سوء را روی محیط زیست اطراف خود بگذارد.

سونگدویی پاک، سبز و خرم

نیاز به آب، فشار زیادی روی منابع موجود وارد می‌کند، مخصوصا در زمان حاضر. به طور میانگین هر شهروند هر روز بین 250 تا 300 لیتر آب مصرف می‌کند.

به همین دلیل طراحان سونگدو محوطه‌سازی هوشمندانه و زیرکانه تدارک دیده‌اند تا آب باران را جمع‌آوری و ذخیره کرده و فاضلاب را تصفیه کند و به این ترتیب فقط از یک‌دهم آب مصرفی سایر شهرها برای سونگدو استفاده می‌شود.

همچنین کاشت گیاهان در پشت‌بام‌ها از جاری شدن آب‌های سطحی جلوگیری می‌کند. این در حالی است که کثرت استفاده از گل و گیاه باعث می‌شود هوای شهر خنک و متبوع شود. به غیر از این موارد یکی دیگر از نکات جالب این است که ماشینی برای جمع‌آوری زباله‌های این شهر وجود ندارد! در عوض سیستمی متمرکز با فشار زیاد زباله‌های تر و خشک را از محل جمع‌آوری از طریق لوله‌هایی که زیر سطح خیابان کار گذاشته شده به بیرون می‌کشد.

اما با همه این تفاصیل این پرسش همچنان ذهن را آزار می‌دهد که چه چیزی یک شهر را به معنای واقعی کلمه هوشمند می‌کند؟

صرف ظاهر یک مکان نمی‌توان آن را هوشمند نامید. سیستم یک شهر هوشمند باید دوطرفه باشد؛ به این ترتیب باید مصرف انرژی هوشمندانه وجود داشته باشد. از همین رو است که سازندگان سونگدو امیدوارند شبکه‌ای از یک سیستم هوشمند بسازند که در آن ادارات و خانه‌ها بازخورد به شرکت برق بفرستند.

به این طریق شرکت تامین‌کننده برق می‌داند که در هر لحظه الکتریسیته تولیدی آن چه دستگاهی را روشن می‌کند. در این سیستم مهم نیست که ماشین ظرفشویی، کتری برقی یا لامپ روشن می‌شود، بلکه هر کدام از این مصرف‌کنندگان برق شاخصه منحصر به‌فردی از خود منتشر می‌کنند که می‌تواند توسط سیستم‌های مدیریت مصرف شناسایی شود. نتیجه چنین سیستم و بازخوردهایی این است که شبکه توزیع برق کارآمدی به وجود می‌آید که می‌تواند خود را با توجه به نیاز و مصرف، وفق دهد.

پرسش جالب دیگری که در مبحث شهرهای هوشمند به ذهن می‌رسد این است که آیا می‌توان شهرهای فعلی را هوشمند کرد؟

همین حالا شهرهای زیادی در اروپا از قبیل آمستردام در هلند، بارسلونا در اسپانیا، مالمو و استکهلم در سوئد وجود دارند که با همکاری شهروندان‌شان در حال پیشروی به سمت هوشمند شدن هستند.

هوشمند کردن شهرهای فعلی مانند دندانپزشکی است؛ هر قسمتی که در حال پوسیدن است باید تخلیه شود. علی‌رغم مشکلات و موانعی که پیش روی این کار وجود دارد چنین کاری شدنی است، اما پرسش اساسی اینجاست که آیا این کار به علل اجتماعی انجام می‌شود یا این‌که تنها فشار رو به جلوی تکنولوژی است که شهروندان را وادار به حرکت در این مسیر می‌کند؟

به هر حال شهرهای هوشمند در حال رشد و تکامل هستند. سازندگان سونگدو از شاهکارشان به عنوان یک شهر نمونه برای شهرهای هوشمند آینده یاد می‌کنند و در ذهن خود رویای ساخت بیست شهر اینچنینی از چین تا هند را می‌پرورانند؛ رویایی که اگر به حقیقت بپیوندد، چهره زمین را عوض خواهد کرد.

منبع: فوکوس 
مترجم: رامین فتوت