تعطیلات گرچه برای خیلی از مردم فرصت استراحت کردن است اما در سایه تعطیلی بسیاری از رسانهها، برای برخی فرصتی است تا به تخلفاتی دست بزنند که به قول خودشان مایل نیستند خبرهای مربوط به آنها، توی بوق و کرنا شود اما ماه تا ابد پشت ابر نمی ماند برای مثال گرچه پیمانکار متخلف شهرداری گمان می کرد اگر در تعطیلات عید فطر درخت هایی را قطع کند کسی با خبر نمی شود، اما با اطلاع رسانی شهروندان دستش رو شد و قانون شکنی اش، معاون شهردار را به درکه کشاند.
ماجرا از آنجا آغاز شد که پس از تعطیلات عید فطر، شماری از شهروندان ساکن درکه به رسانه ها اطلاع دادند که ده ها اصله درخت کهنسال در منطقه درکه ( خیابان احمد پور، خیابان سید مفیدی ، خیابان الله وردی) از سوی شرکت پیمانکاری شهرداری منطقه دو تهران در طول چند روز تعطیلی قطع شده است.
در خبرهای اولیه، رسانه ها توضیح دادند که این شرکت پیمانکاری برای پیاده رو سازی درختان را قطع کرده است اما به محض انتشار این خبر، شهرداری ناحیه یک منطقه دو، موضوع را تکذیب کرد و تعداد درخت های قطع شده را در تکذیبیه اش از 100 اصله، به دو اصله کاهش داد و مدعی شد که این دو اصله در جریان پروژه دیوار کشی و مقاوم سازی به علت سستی خاک آسیب دیده بودند و به همین علت قطع شده اند.
شب شد، درخت ها رفتند!
ما برای یافتن حقیقت به محل قطع این درختان در درکه رفتیم. الله وردی، کوچه ای طولانی و شمالی- جنوبی با عرض بیش از 10 متر است که در هر طرفش باغچه هایی باریک برای کاشت درخت وجود دارد و در ضلع غربی اش تپه ای پشت ردیف درخت های کاشته شده است که روی آن نیز پوشیده از انواع درخت های خودروست.
در بازدید ما، ضلع شرقی این کوچه هنوز ردیف درخت های کاج و چنارش را –که هر یک با فاصله دو متر از دیگری کاشته شده است - حفظ کرده اما ردیف درخت های ضلع غربی کامل نیست و شمار زیادی از درخت های این ردیف ناپدید شده اند که اگر فاصله دو متری کاشت درخت ها را صرفا در باغچه حاشیه کوچه در نظر بگیریم بدون احتساب درخت های روی تپه می توان نسبت به ناپدید شدن دستکم 20 اصله درخت مطمئن شداما از آنجا که تپه نیز پر درخت بوده می شود حدس زد که شمار درخت های قطع شده، بیشتر از این تعداد بوده است.
حالا دو لودر که با آنها بخش هایی از تپه خاکی پشت درخت ها در ضلع غربی کوچه کنده شده، در حاشیه کوچه پارک شده و بقایایی از شاخ و برگ درخت های کاج ، چنار و عرعر روی زمین ریخته است و اندازه میوه های چوبی کاج افتاده بر زمین و شاخه های چنارها، ثابت می کند متعلق به درخت هایی کهنسال است اما نازکی شاخه های عرعر گواه این است که این نوع درخت های خودرو ، جوان بودهاند.
گرچه کارشناسی آگاه که مایل نیست نامش فاش شود می گوید حدود 170 اصله درخت در طول چند هفته گذشته از حاشیه کوچه و تپه مشرف به آن قطع شده اما هیچ کدام از اهالی کوچه الله وردی، دقیقاً شمار درخت های ناپدید شده در کوچه و تپه مجاورش را به یاد ندارند.
یوسف، یکی از کارگران ساختمان نیمه کارهای در ضلع شرقی خیابان می گوید: درخت های قطع شده را شنبه شب، با کامیون از کوچه بردند. بیشتر شان قطور بودند و به نظر چند ده ساله می آمدند.
ع. سلیمانی ، از ساکنان محل، حرف های یوسف را تایید می کند و توضیح میدهد که قطع درخت ها فقط در شب های تعطیلی عید فطر رخ نداده است و او در بیشتر شب های هفته گذشته صدای قطع درختان و جا به جا کردن تنههای شان را شنیده است.
م. زهرائیان دیگر ساکن کوچه اما، گلایه اش فقط از قطع درخت ها به دست پیمانکار نیست بلکه اعتقاد دارد قاتل اصلی درخت های کوچه محبوبش، شهرداری است که چند سالیست راه آب را بر روی درختهای دو طرف کوچه بسته است و حتی اگر آن درخت ها قطع نشده بودند هم، مرگ شان به علت بی آبی قطعی بود.
درخت ها را کشتند چون ...
یکی از اهالی محله که مایل نیست نامش فاش شود، تعریف می کند که او و دیگر همسایه ها، بارها و بارها در طول چند سال گذشته به شهرداری نامه نوشتهاند و از مسئولان خواسته اند دیواری مقابل تپه مشرف به کوچه بسازند چرا که نه تنها در هر بارندگی امکان رانش خاک سست تپه وجود دارد بلکه چندین بار تخته سنگ هایی بزرگ هم از بالای تپه سقوط کرده و حالا پس از سال ها، شهرداری کار دیوار کشی را به پیمانکار سپرده و او هم برای ساخت دیوار ، شماری از درخت ها را بدون گرفتن مجوز از سازمان پارک ها و فضای سبز قطع کرده است.
اما همان کارشناس آگاه محیط زیست که اعتقاد دارد شمار درختان قطع شده بیشتر از چند اصله ای است که مسئولان شهرداری اعلام میکنند، اعتقاد دارد قطع درختان به بهانه دیوار کشی مجاز نیست و می گوید: پیمانکار میتوانست پشت درخت ها، دیوار بسازد یا آنها را به جای دیگری منتقل کند اما این کار هزینه بر بوده است و به همین خاطر او ترجیح داده درخت ها را قطع کند.
در ماجرای رسیدگی شهرداری به درخواست مردم برای دیوار کشی در کوچه الله وردی، نکته ای مشکوک هم وجود دارد که همان شهروند گمنام به آن اشاره می کند : ما سال های زیادی با شهرداری نامه نگاری کردیم اما به نتیجه نرسیدیم و حالا شهرداری، ناگهان و با عجله کار دیوار کشی را شروع کرده است که البته ما گمان میکنیم علتش فقط درخواستهای ما نیست !
پیمانکار متخلف جریمه میشود
مجتبی عبداللهی، معاون خدمات شهری شهردار تهران جزو نخستین مسئولانی است که وضعیت قطع درخت ها را در منطقه بررسی میکند. او مطمئن نیست که چند اصله درخت قطع شده است اما گمان نمیکند شمار آنها چندان زیاد باشد و توضیح میدهد:برای اطمینان از شمار درخت های قطع شده آخرین عکس های هوایی از منطقه را بررسی میکنیم و اگر مطمئن شویم پیمانکار، درخت هایی را قطع کرده بر اساس تصمیم کمیسیون ماده 7 جریمه خواهد شد.
رامین عرفانیان، معاونت فضای سبز سازمان پارک ها و فضای سبزشهر تهران هم تایید میکند که قطع درخت به هر حال جریمه دارد و این جریمه بر اساس نوع درخت، اندازه بن و ارتفاعش، باردهی آن و برخی ویژگی های دیگرش ممکن است از 2 تا 300 میلیون تومان باشد.
پای از ما بهتران در میان است؟
در پرونده قطع درخت های درکه یک نقطه تاریک و شک برانگیز است و ما قضاوت و نتیجه گیری درباره آن را به عهده خودتان می گذاریم. کوچه الله وردی را اگر پیاده از انتها تا نقطه ای که به خیابان سید مفیدی می رسد، گز کنید رو به روی تان خیابان پهن کوهسار را می بینید.
به عبارتی دیگر، این خیابان دقیقا در امتداد کوچه الله وردی است و در ضلع غربی آن، دیوار تزئینی کوتاه کشیده شده و میان اهالی درکه شایع است که به مجتمع های مسکونی گران قیمتی منتهی میشود و به همین علت به حراست، بر خلاف قوانین شهری، اجازه داده شده آن را ببندد و عبور و مرور شهروندان عادی را با مشکل مواجه کند.
وقتی هم که ما خواستیم از محل تقاطع آن و کوچه الله وردی عکسی بگیریم مانع این کار شدند.
شواهد نشان می دهد که امکان دارد تخریب ضلع غربی کوچه الله وردی و قطع درخت هایش ، فقط با هدف رسیدگی به درخواست مردم نبوده و قرار است ضلع غربی کوچه الله وردی، در ادامه دیوار کشی و زیباسازی همان خیابان از ما بهتران، دیوارکشی شود.
به هر حال گرچه مسئولان شهرداری اعتقاد دارند درخت های قطع شده کمتر از 10 اصله بوده است اما حتی اگر آنها درست بگویند این چند اصله از منطقه ای در تهران قطع شده اند که لقب ریه های شهر را دارد و از سوی دیگر شمار درخت های شهرمان آنقدر کم است که قطع حتی یک اصله از آنها هم مهم است تا چه رسد به شمار زیادی از درخت های حاشیه یک محله و تپه مجاورش و نکته غم انگیز اینجاست که به هر حال پیمانکار قادر بود با صرف هزینه بیشتر مانع قطع این درختان شود.
مریم یوشی زاده –خبرنگار جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد