توهین و مراتب مختلف آن در نظام حقوق کیفری ایران

قبل از فحاشی، قانون را بخوانید

از قدیم زبان سرخ، متهم ردیف اول بسیاری از جرم‌ها بوده است. امروز نیز کم نیستند جرم‌هایی که به زبان سرخ منتسب‌ هستند. در این میان بعضی جرم‌ها از کجروی زبان می‌خیزند: فحاشی. مهم‌تر آن که طبقه‌بندی فحش نیز میان اعمال جرم‌انگاری شده بی‌نظیر است. فحش‌‌ها در قانون مجازات ایران درجات و سطوح مختلف و متفاوتی دارند.
کد خبر: ۵۹۰۰۹۰
قبل از فحاشی، قانون را بخوانید

مهم‌ترین ناسزای جرم‌انگاری شده قذف (به فتح ق و سکون ذ) است. با مسامحه می‌توان گفت قذف برابر نهاد فقهی فحش ناموسی است. مذموم و ناپسندیده بودن این عمل تا جایی است که از دیرباز به عنوان یکی از حدود و در ردیف جرائمی نظیر زنا، لواط، قتل عمد و نوشیدن مشروبات الکلی قرار گرفته است. حدود جرائمی هستند که مجازات آن براساس کتاب یا سنت تعیین شده و غیرقابل تغییر است. قانون مجازات می‌گوید: «قذف عبارت است از نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر هرچند مرده باشد.»

قذف اگرچه از حدود الهی به شمار می‌رود، اما برخی قواعدش با دیگر جرائم از این دست متفاوت است. مثلا اگر قذف شخصی، متضمن دشنام دیگری باشد، مرتکب به مجازات هر دو جرم محکوم خواهد شد. همین طور اگرچه قذف از حدودی است که از شرایط پیگیری آن، اعلام جرم شاکی خصوصی بوده و با گذشت هم‌ او روند رسیدگی قضایی متوقف می‌شود، اما برخلاف بعضی دیگر از حدود، مجرم نمی‌تواند با توبه از بار مسئولیت کیفری شانه خالی کند. همین طور اگرچه اصولا در حدود با صرف وجود شبهه در ارتکاب جرم یا شرایط مسئولیت مجرم، مجازات ساقط می‌شود، اما قذف ازجمله حدهای مستثنا از این قاعده است.

تنها گفتن فحشی که متضمن نسبت ناموسی ناروا باشد، قذف نیست. قانون می‌گوید چنانچه افرادی نزد مراجع قضایی به عنوان شاهد زنا یا لواط دیگران حاضر شوند، اما شهادت آنها مستند به مشاهده نباشد یا تعدادشان به حدنصاب لازم برای شهادت نرسد، عمل آنها نیز قذف و مستوجب مجازات 80 ضربه شلاق خواهد بود. نکته پایانی آن که قذف محدود به گفتن فحش ناموسی نیست، نوشتن آن یا درج الکترونیک (نظیر انتشار در اینترنت یا ارسال ایمیل) نیز طبق قانون جدید مجازات اسلامی جرم انگاشته شده است.

یکی دیگر از فحش‌‌های قانون‌انگاری شده، افتراست. با این حال افترا به نسبت ناسزایی محترمانه‌تر به شمار می‌رود و در عین حال، عمق جریحه‌دار کردن عفت عمومی در آن به مراتب پایین‌تر است. افترا در فصل بیست و هفتم کتاب تعزیرات و در کنار توهین و هتک حرمت آورده شده است. افترا نسبت دادن عمل خلاف قانون و جرم به دیگران است، به نحوی که مفتری و تهمت‌زننده نتواند آن را اثبات کند. اگر افترا، متضمن قذف نباشد، مرتکب ممکن است به یک ماه تا یک سال حبس یا یک تا 74 ضربه شلاق محکوم شود. بعضی از انواع فحش‌ها و ناسزاهایی که در کوچه و خیابان رد و بدل می‌شود، ممکن است متضمن افترا باشد. اگر کسی به دیگری نسبت دزدی دهد و نتواند دزدی او را وفق قانون ثابت کند، مسلما مفتری خواهد بود.

هجو، یکی دیگر از اقسام توهین‌ها به شمار می‌رود. این گونه ادبی، اگرچه در ادبیات رسمی حذف شده، اما هنوز در ادبیات کوچه و بازار رواج دارد و گاه به عنوان فحش در زبان عامه مردم جاری می‌شود. قانون می‌گوید: «هر کس با نظم یا نثر یا به صورت کتبی یا شفاهی کسی را هجو کند یا هجویه را منتشر نماید، به حبس از یک تا شش ماه محکوم می‌شود.»

فصل پانزدهم با عنوان هتک حرمت اشخاص به صورت خاص به آنچه همه به عنوان فحش می‌شناسیم پرداخته است. قانون می‌گوید: «توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا 74 ضربه یا 50 هزار ریال تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.» توهین البته فقط در فحاشی خلاصه نمی‌شود، اعمالی نظیر هل دادن اگر منجر به ضرب و جرح نشوند نیز در نوع خود توهین به شمار می‌رود.

باید دانست توهین به برخی مقامات و اشخاص نظیر وکلای دادگستری، شهردار، روسای قوای سه‌گانه، معاونان رئیس‌جمهور و وزرا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شورای نگهبان، قضات، اعضای دیوان محاسبات یا کارمندان دولتی در حین انجام وظیفه نیز به صورت خاص جرم‌انگاری شده و سه تا شش ماه حبس یا 50 هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد داشت.

برخی از اقشار اجتماعی به دلیل ارزش‌های فرهنگی جامعه در قانون مجازات اسلامی مورد حمایت ویژه‌ای در مقابل فحش و ناسزا قرار گرفته‌اند. در فصل هفدهم کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی، فحاشی و توهین به بانوان و اطفال در معابر عمومی، به صورت خاص جرم‌انگاری شده است. قانون می‌گوید: «هر کس در اماکن عمومی یا معابر، متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین نماید به حبس از دو تا شش ماه و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»

محمد منصوری بروجنی / جام جم

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۱۹
محمدنیتل
United States
۰۲:۲۸ - ۱۳۹۲/۱۱/۳۰
۰
۰
به نظرمن مجازات یكسال حبس 74 ضربه شلاق برای كسی كه براحتی تهمت ناروا وتوهین و افترا های زیادی به زن شوهردار و البته مومن وخادم اهل بیت میزند، خیلی كم است
احسان
-
۰۱:۴۵ - ۱۳۹۵/۰۶/۲۸
۰
۰
سلام و خسته نباشید،،، میخواست، بدونم اگر در یكی از سایتهای اینترنتی بسیار معروف و با كاربرهای میلیونی(مشخصات كامل و دقیق فرد و محل سكونت در سایت موجوده) كه در شاخه تجارت و كسب و كار و خرید و فروش كالاست دروغ و هدفمند به فروشنده ای كه مورد تایید مدیریت و دیگر كاربران همون سایت هستش به خود و خانواده اش بدون هیچ دلیل محكمه پسندی انواع فحش ها و ناسزا رو داده و همچنین از لفظ كلاهبردار استفاده كرده و دیگران رو تشویق به خرید نكردن از این فروشنده كرده و تمام اینها در سایت مذكور ثبت شده و تصویرش هم اسكرین شات گرفتیم ازش،...میخوام بدونم این رو میشه از لحاظ قضایی پیگیری و شكایت كرد و به نتیجه ای رسوندش و یا نمیشه؟؟6
مصطفی
-
۰۲:۴۲ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۳
۰
۰
سلام . چند وقته پیش دایی خانمم پای تلفن به من چند تا فحش ناموسی داد جرات رو به رو شدن نداشت هنوزم از دستم فراریه چند روز اول میخواستم لهش كنم اما الان اروم شدم و تمام فامیل در جریان این قضیه هستند ایا من میتونم قانونن تحت پیگرد قرارش بدم كه مجبور نشم دیه كتك زدنشو بدم ؟ لطفا راهنمایی كنید ممنون
خسروی
Iran, Islamic Republic of
۱۶:۱۷ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۹
سلام دوست عزیز,اگربتونی ازطریق تلفن یاشاهد فحش روثابت كنی ...میتونی شكایت كنی البته جرمش هم زیادنیست فقط دردسره اماكتك زدن هم فقط بضررتوهست
محمدرضانقدی
-
۲۱:۰۹ - ۱۳۹۵/۰۸/۲۱
۰
۰
سلام ریس یك آموزشگاهی اشتباهابه كسی تهمت فحاشی بزندجرم اش چیست؟
مریم پارسا
Iran, Islamic Republic of
۱۵:۳۹ - ۱۳۹۵/۱۰/۱۸
۰
۰
باسلام...ما دریك مجتمع آپارتمانی زندگی میكنیم كه متاسفانه یه عده خانم از همسایه ها مرتب دركوچه و زیر پنجره اتاق خواب ما مینشستند وبلندبلند صحبت و سروصدا میكردن و بچه هاشون هم همیبنطور...و چون مزاحمتشان هرروز ادامه داشت همسرم یروزی از كوره دررفت و از بالكن به مزاحمتهاو سروصداهایشان اعتراض كرد (فقط اعتراض از دم درنشستن ونه هیچگونه توهینی)اما الان بعد دوسال همسر یكی از اون خانمها چون باهمسرم بحثش شد رفتن شكایت كردن و ازهمون خانمهای استشهاد دروغ جمع كرده كه این آقا به ما فحاشی كرده....سوالم اینه آیا با تهیه این استشهاد دروغ میتونن برای همسرم پاپوش درست كنن و ضربه بزنن؟اگه آره جزاش چیه؟و آیا ماهم میتونیم استشهاد جمع كنیم كه تهمت و افترا زدن؟عاجزانه خواهش میكنم پاسخ بدین!!
mah
Iran, Islamic Republic of
۱۷:۳۶ - ۱۳۹۵/۱۰/۳۰
۰
۰
امروز یك راننده تاكسی از خدا بیخبر بابت كرایه ای كه نباید میگرفت و اصرار به مبلغ اضافی با اعمال زور دلشت بمن فحاشی كرد و در ملا عام بیش از بیست كلمه فحش ناموسی داد. ایا این قابل پیگیری است؟
مجتبی
Iran, Islamic Republic of
۰۷:۵۸ - ۱۳۹۵/۱۱/۰۲
۰
۰
سلام
من در منزل بودم كه خانم همسایه بعد از درخواست كاری كه به من ربطی نداشت و من گفتم به من مربوط نیست به من فحاشی كرد شاهدم دارم چكار كنم ممنون
سعید
Iran, Islamic Republic of
۲۲:۰۰ - ۱۳۹۵/۱۱/۰۵
۰
۰
5 هزار تومن جزای نقدی فحش؟
حمزه محمدی
Germany
۰۴:۰۳ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۱
۰
۰
سلام یه خانم متاهل به من پیشنهاد دوستی دادن و من قبول نكردم وبا اصرار ایشون وبیمار بودنشون من قبول كردم و بعد جند وقت عذاب وجدان گرفتم ورهاشون كردم ولی این خانم با زنگ زدن به دوستام وسركار اومدنم ٱبروی منو بردن وباز من قبول كردم تا یه روز خسته وبایه خط دوستم به خودش فحش وبه شوهرش پیامك دادم كه جلوی خانمتو بگیر واین خانم رفتن ازاون خط شاكی وپلیس فتا دوستمو بازداشت كردن وبعد اعتراف دوستم من نیز به پلیس فتا وقبول كردن مزاحمت به دادگاه وبا وثیقه آزاد شدم. حالا چكار كنم .با تشكر درضمن تمام پیامكهای خانمو دارم كه به زور با من میخواستن دوست بشن .ممنون میشم راهنماییم كنید وشاهد هم دارم كه در محل كارم مزاحمت ایجاد میكردن واصرار به رابطه دوستی داشتن
بهرام
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۴۲ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۱
۰
۰
ببخشید این جرم ها هست قبول. اما واسه من این سوال پیش میاد ك مثلا یكی به شما تو خیابان فحش بده بعد شما چطور مخواین اینو ثابت كنین؟
پرستو
Iran, Islamic Republic of
۰۱:۳۴ - ۱۳۹۵/۱۲/۲۳
۰
۰
سلام‌ همسایه ما یك خانم مطلقه است بادخترش كه خودزنی كرده وبرای من وهمسرم‌پاپوش فحاشی ضرب و جرح و مزاحمت درست كرده كه دادستان‌ قرار مجرمیت داده ما میتونیم توی دادگاه ثابت كنیم شاهد ببریم ؟؟ایا حبس بهمون میخوره ؟چون خانمه هی میگه میندازمتون زندان
پویا
Iran, Islamic Republic of
۲۲:۵۶ - ۱۳۹۵/۱۲/۲۷
۰
۰
با سلام خدمت دوستان .پسر16ساله همسایمون با پسر خودم كه 13سال سن داره به خاطر زورگیری دوچرخه پسرم باهم درگیرشدن .من بعد از اینكه متوجه شدم خیلی زود جداشدن كردم ولی دراین حین متوجه فحاشی علیه من توسط پسر همسایمون شدم من هم بخاطر اینكه جلوی پسر همسایه رو بگیرم نزد مادرش رفتم تاگلایه كنم ولی متاسفانه مادر به همراه پسرش به من حمله ور شدن .پسر باچاقوومادرباموكشیدن.بعدا زندگی تقلای فرار كردم واز روی تراس منزلشان هر چی فحش ناروا بود بارم كردن.دوست عزیز من فردای همان روز از آنها شكایت كردم.قراره دوروزه دیگه توی پاسگاه احضار بشن .به نظر شما من چكار كنم.من بیشتر ازاین فحاشی شرم میكنم .همه همسایه ها شاهد بودن،ولی فكر نكنم شهادت بدن .تكلیف حق یك كسی كه مورد فحاشی در ملاعام شده چیه.
لطفا پاسخ سوال من رو زود بدید.منتظرم
pouya
Iran, Islamic Republic of
۰۷:۵۵ - ۱۳۹۵/۱۲/۲۸
ممنون كه زود پاسخ دادید.نه اصلن مورد ضرب قرار نگرفتم ولی چاقو تا چند سانتی من كشیده شد .من اصلن نمیخوام این پسر مجازات بشه فقط می خوام تنبیه ش كنم تا دیگه هم به روی كسی چاقو نكشه وهم فحاشی نكنه مادرش هم پشتیبانش باشه.این آقا پسر پدر نداره من هم چون یتیمه دلم براش میسوزد..آیا پاسگاه محل برای تحقیقات هم میان ..و مشكل من شاهد نیست ولی می تونم شاهدی كه در محل بود رو جور كنم.چون خیلی ها بودن.من جمله دوستای خود پسرم .به نظر تون دادگاه چی بهش میگه .
pouya
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۵۹ - ۱۳۹۵/۱۲/۲۸
۰
۰
اگه بتونم شاهد جمع كنم .تا چند نفر حرفشون سند میباشد.آخرش نتیجه چی میشه.چون مادر اون پسره گفته من آشنا وكیل و قاضی دارم هیچ كاری نمی تونی بكنید.به نظر شما دادگاه اگر حق رو بده به من نهایت نظر جناب قاضی چیه.چون من تاحالا توی دادگاه و پاسگاه پام باز نشده .میترسم حقم پایمال بشه .به خدا قسم فقط می خوام این پسر تنبیه بشه .تا دیگه با كسی این كار رو نكنه.فقط كمی بترسونمش.منی كه توی خیابان بهم فحاشی شده .شرف وشخصیتم زیر سوال رفته .برام دعا كنید .
پویا
Iran, Islamic Republic of
۰۹:۵۱ - ۱۳۹۵/۱۲/۲۹
۰
۰
برادر عزیزم آقای منصوری. .پاسگاه محل برای تحقیقات اومده بود ولی وقتی اومده بودن كه ما منزل نبودیم وفقط در یكی یا دوتا از همسایه هامون رو زده بودن كه اصلا در رو باز نكرده بودن .(یا خواب بودن یا اصلا نبودن ).الان میخوام بدونم پرونده كه بره دادگاه اگر شاهد حضورن نیاد میشه استشهاد محلی كتبی گرفت .
mehdi
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۲۷ - ۱۳۹۵/۱۲/۳۰
۰
۰
چطور بدون شاهد اثبات كنم كه فحش ناموسی نگفتم ولی اونها شاهد آوردن كه من فحاشی كردم ایا نتوانم ثابت كنم منو زندان می فرستند اخه من حبس تعلیقی دارم بخاطره تصادف اونها قسم الكی هم می‌خورند تورو خدا اگه راهی هست كمك كنید من از قانون سر درنمیارم بخدا فحش ناموس بهش ندادم فقط گفتم عوضی پولمو بده
خشایار
Iran, Islamic Republic of
۰۷:۱۲ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۷
۰
۰
خواهش میكنم سریع جواب بدید من به همراه یكی از دوستانم كه الفاظ ركیك دیوار نویسی میكرد بر منزل طرف بودم و به قول معروف كشیك میدادم حكم چیه و باید چه كار كرد
قابل ذكره بنده هیچ كاری انجام ندادم و عملا فقط حضور داشتم
حسین
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۱۷ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۷
۰
۰
سلام .چند وقت پیش با كسی حرفم شد كه سنش بالا ست و شروع به فحاشی (خیلی خیلی زشت )و حمله كرد به من با یه پیچ گوشتی .از ایشان شكایت كردم به جرم تهدید و فحاشی.امروز برام دعوت نامه اومد كه از من به جرم تهدید و افتراوفحاشی شكایت كرده من به این شخص كوچكترین حرفی نزدم فیلم دارم و شاهد كه فحش ندادم چی میشه .و چی كار كنم لطفا راهنمایی كنید منو .از قلبم منو تهدید كرده بود كه هم فیلم دارم هم شاهد خواهش میكنم كمكم كنید

نیازمندی ها