نویدی که امام رضا (ع) به زائرش می‌دهد

حجت‌الاسلام هادی عجمی کارشناس دینی با بیان اینکه در «مفاتیح الجنان» شیخ عباس قمی به نقل از «سید بن طاووس» روز 23 ذی‌القعده را روز زیارتی امام علی بن موسی الرضا (ع) دانسته است، گفت: برخی این گونه مطرح می‌کنند که شاید این فقط یک نقل قول از طرف سید بن طاووس بوده،‌ در حالی که روایت متعددی از اهل بیت(ع) به ما رسیده است که اگر در امور مستحبی طبق روایتی فلان کاری را انجام دهید چون فلان ثواب را دارد، شما آن کار را انجام دهید.

وی با اشاره به اینکه طبق فرمایش معصوم در ازای انجام آن عمل مستحبی مطابق روایت مطرح شده، خداوند همان پاداش را به بنده خود می‌دهد، اگر چه آن روایت در اصل نباشد، افزود: در میان علما این اصل به عنوان «قاعده تسامح در ادله سنن» در امور مستحبی معروف است که شخص به جا آورنده به امید ثواب آن را انجام می‌دهد.

عجمی با بیان اینکه تعیین روز خاص برای زیارت ثامن الحجج(ع) در راستای ارج نهادن به تکمیل  تفکر امامیه توسط حضرت(ع) بوده است، خاطرنشان کرد: در دوران امام رضا(ع) وضعیت به گونه‌ای بود که بسیاری از مسلمانان اهل بیت(ع) را به عنوان یک انسان خوب، یک عالم دینی و فرزند رسول خدا(ص) می‌شناختند و واقف به جایگاه امامت نبودند، به همین خاطر بود که در دوران امامان گذشته آن‌ها روایات خود را از زبان رسول اکرم(ص) نقل می‌کردند.

مأموریت امام رضا (ع) برای تبیین نقش امامت

وی با اشاره به اینکه برخی از بزرگان اهل سنت که پای درس امام صادق(ع) حاضر می‌شدند، تنها از منظر اینکه امام فرزند پیامبر(ص) است، به او عشق می‌ورزیدند، افزود: در زمان ورود امام رضا(ع) بسیاری از مردم ایران محب اهل بیت(ع) بودند، اما به جایگاه امامت واقف نبودند، در ماجرای ورود امام رضا(ع) به نیشابور این مسئله بسیار مشهود است، زیرا مردم به امام رضا(ع) به عنوان انسانی معصوم و فرزند شایسته پیغمبر ابراز محبت می‌کردند.

این کارشناس دینی در ادامه به ماجرای روایت «سلسلة الذهب» اشاره کرد و گفت: امام رضا(ع) نخستین امامی بود که از سوی خداوند مأمور شد برای مشخص شدن مرز بین تفکرات شیعی و سنی گام‌های جدی‌تری بردارد، در ابتدای بیان روایت سلسلة الذهب به نقل از پدرش و پدرانش تا رسول خدا(ص) سخن می‌گوید تا اذهان مردم را آماده پذیرش اصل جایگاه امامت کند «کَلِمَةُ إلاَ اِله اِلاَّ اللّهُ حِصْنِیِ فَمَنْ قَالَ لااِلهَ اِلاَّ اللّهُ‌ دَخَلَ فِی حِصْنِی وَمَنْ دَخَلَ فِی حِصْنِی اَمِنَ مِنْ عَذَابِی».

جایگاه زائر رضوی نسبت به زائر حسینی

وی افزود: هنگامی که جمعیت زیادی ایشان را در خروج از نیشابور همراهی می‌کردند، ایستادند و آن جمله تاریخی را ایراد کردند که شرط ورود به بهشت و حصن الهی امامت است «بِشَرْطِهَا وَشُروُطِهَا وَاَنَا مِنْ شُرُوطِهَا»، بنابراین شرط اساسی کلمه لا اِلهَ اِلاَّ اللّه «ولایت» است که تا قبل از آن مطلبی نداریم که در محیط عمومی این گونه امام از جایگاه امامت سخن به میان بیاورد، هر چند که ائمه به یاران خاص خویش درباره این موضوع صحبت می‌کردند.

عجمی با اشاره به روایتی از جواد الائمه (ع) درباره نقش امام رضا (ع) در خصوص مرزبندی تفکرات شیعه، اظهار کرد: امام جواد (ع) در پاسخ به سؤالی درباره جایگاه ثواب زیارتی زائر رضوی با زائر حسینی می‌فرماید: «زیارت پدرم افضل است، زیرا حضرت اباعبدالله الحسین(ع) را همه مردم زیارت می‌کنند؛ اما پدرم را جز خواص شیعه زیارت نمی‌کنند»، این روایت می‌خواهد این مسأله را بیان کند که تنها کسانی که شیعه 12 امامی هستند به زیارت ثامن الحجج(ع) می‌روند، در حالی که زائر امام حسین(ع) می‌تواند شیعه چهار، شش و یا هفت امامی باشد.

این کارشناس دینی در پایان گفت: ثامن الحجج(ع) می‌فرمایند: هر که مرا در غربتم و دوری مزارم را زیارت کند، روز قیامت در سه جا به فریادش می‌رسم تا از هول و وحشت آن مکان‌ها نجاتش دهم؛ هنگامی که نامه‌های اعمال را می‌دهند، هنگام صراط و هنگام سنجش اعمال.(فارس)