تغییر در آرایش گروه‌های سیاسی عراق

احزاب سیاسی عراق، انتخابات آینده پارلمانی این کشور را سرنوشت ساز می‌دانند و به نظر می‌رسد گروه‌بندی‌های انتخاباتی این دوره با دفعات گذشته تفاوت داشته باشد.

کمیساریای عالی انتخابات عراق از رقابت 250 گروه سیاسی در انتخابات سال آینده خبر داده و فرصت تشکیل فهرست‌های ائتلافی را پنجم دسامبر (چهاردهم آذر) اعلام کرده است.

با توجه به شرایط عراق و تمایل گروه‌های سیاسی برای وزن‌کشی میان خود به نظر می‌رسد دیگر از ائتلاف‌های گذشته که مردم نشان دادند دیگر تمایل چندانی به آنها ندارند، ‌خبری نباشد.

به عقیده تحلیلگران سیاسی عراق قانون جدید انتخابات که به «‌سانت لیگو» ‌معروف است تاثیر بسزایی در تشکیل نشدن این ائتلاف‌ها خواهد داشت زیرا براساس این قانون آرای متفرقه گروه‌های بزرگ و کوچک سیاسی به گروه‌های متوسط داده خواهد شد تا آنها بتوانند در مجلس آینده نقش داشته باشند.

قانون سانت لیگو برای نخستین بار در انتخابات شوراهای محلی سال 2013 اجرا شد. با اجرای این قانون و با وجودی که فهرست دولت قانون به ریاست نوری مالکی، نخست‌وزیر بیشترین رای‌ها را در انتخابات شوراهای استانی به‌دست آورد ولی نتوانست استاندار و روسای شورای استان‌ها را معرفی کند؛ چرا که دیگر فهرست‌ها با اتحاد یکدیگر، فهرست دولت قانون را از تشکیل استانداری‌ها بازداشتند.

فهرست دولت قانون موافق تصویب این قانون در مجلس نبود. با توجه به این امر ممکن است در انتخابات آینده در قالب یک فهرست مستقل شرکت نکند.

سعد المطلبی از اعضای فهرست دولت قانون گفته است: این فهرست به احتمال زیاد در انتخابات آینده پارلمانی به صورت چهار الی پنج فهرست انتخاباتی شرکت خواهد کرد تا بتواند آرایی را که به‌دست می‌آورد برای خود محفوظ بدارد.

مجلس اعلای اسلامی و جریان صدر هم تصمیم دارند به طور مستقل در انتخابات آینده شرکت کنند.

درحالی که حزب فضیلت اسلامی همچنان امیدوار است فهرست اتحاد ملی وابسته به شیعیان درانتخابات آینده یکپارچه بماند، اما جریان صدر می‌گوید اصرار فهرست دولت قانون بر سر معرفی مالکی برای سومین دور نخست‌وزیری دلیل حمایت نکردن از وحدت فهرست شیعیان است.

این وضع تنها بیت شیعی یا به عبارتی فهرست اتحاد ملی را دربرنمی‌گیرد، بلکه فهرست العراقیه هم دچار آشفتگی شده است. به طوری که رئیس این فهرست یعنی ایاد علاوی از حضور مستقل خود در انتخابات آینده سخن می‌گوید.

اسامه النجیفی، رئیس مجلس هم فهرست العراقیه را از هم پاشیده خوانده و گفته است در قالب فهرست متحدون در انتخابات شرکت خواهد کرد.

برخی گروه‌های دیگر فهرست العراقیه قرار است در قالب فهرست‌های جداگانه در انتخابات شرکت کنند.

لیبرال‌ها و کمونیست‌ها نیز دراین دوره با بیست جریان سیاسی درانتخابات مشارکت خواهند کرد، درحالی که پیش از این در قالب یک فهرست انتخاباتی شرکت می‌کردند.

آمادگی گسترده لیبرال‌ها، چالشی جدی مقابل اسلامگرایان به شمار می‌رود؛ خصوصا این‌که این بار شخصیت‌های علمی و آکادمیک شیعه و سنی را نیز در فهرست‌های خود گنجانده‌اند.

منابع رسانه‌ای عراق همچنین از تلاش سعد البزاز، مدیرمسئول شبکه الشرقیه برای تشکیل یک گروه انتخاباتی خبر داده‌اند. البزاز از هواداران قومی، عربی و مخالف سرسخت ایران به شمار می‌رود و در تلاش است در حوزه مناطق شیعه‌نشین جنوب عراق و استان موصل در شمال این کشور نفوذ کند.

این منابع همچنین از نشست‌های ویژه در دبی و امان، پایتخت اردن میان بازرگانان عراقی برای بررسی نحوه حمایت از گروه‌های خاص سیاسی خبر می‌دهند. تجار عراقی نیز از ورود لیبرال‌ها در انتخابات آینده خرسند هستند.

در همین رابطه کردها نسبت به هرگونه تغییر احتمالی در روند انتخابات آینده مشکوک هستند. آنها معتقدند: با وجود آمادگی گروه‌های لیبرال و مستقل برای شرکت در انتخابات پارلمانی بازهم حجم و نفوذ شیعیان، اهل سنت و کردها در این انتخابات با دوره‌های قبل تفاوت چندانی نخواهد داشت.

به اعتقاد کردها، شیعیان به نامزدهای شیعه، اهل سنت به نامزدهای سنی و کردها به نامزدهای فهرست‌های سیاسی کرد رای خواهند داد و بر این اساس نقشه راه آینده عراق دستخوش تغییرات بنیادین نخواهد شد.

علی ظریفی خامنه - رئیس دفتر نمایندگی صدا و سیما در عراق