سفر اردوغان به ایران در حالی صورت میگیرد که در سه سال اخیر محاسبات اشتباه ترکیه در قبال تحولات منطقه و اجرای سیاستهایی که بیشتر به تامین منافع غرب منجر شده نه تامین منافع ترکیه، که خسارتهای داخلی و خارجی بسیاری بر این کشور وارد ساخته است. جمهوری اسلامی ایران در طول این سالها در کنار توسعه مناسبات با ترکیه، بر این امر نیز تاکید داشته است که دوری از منطقه و رویکرد به غرب که نتیجه آن را در ایفای نقش منفی ترکیه در عراق و سوریه می توان مشاهده کرد، نمی تواند دستاوردی برای آنکارا به همراه داشته باشد.
حال آنکه رویکرد به اصول مقاومت نظیر اجرای سیاست تنش صفر با همسایگان و مواضع قاطعی که ترکیه در قبال فلسطین اتخاذ کرده بود تجربهای موفق در ارتقای جایگاه منطقهای و تأمین منافع ترکیه بوده است.
آنچه جمهوری اسلامی ایران همواره در قبال ترکیه اتخاذ کرده احترام به یکپارچگی و تمامیت ارضی این کشور و نیز رهنمودهای برادرانه برای گرفتار نشدن ترکیه در بازی غرب بوده است که متاسفانه سران آنکارا چندان در این عرصه گام بر نداشتند که در نهایت نیز سیاست غربگرایی این کشور را با بحرانهای بسیاری مواجه ساخت.
با توجه به شرایط جاری در منطقه بسیاری از ناظران سیاسی سفر اردوغان به تهران را در کنار تأکید دو کشور بر توسعه مناسبات، نوعی دگرگونی در ساختار سیاست خارجی ترکیه از غرب گرایی به شرق گرایی و توجه به همسایگان ارزیابی میکنند. رویکردی که در صورت صداقت ترکیه در اجرای آن میتواند به احیای جایگاه منطقهای و مسلماً حمایتهای مردم ترکیه از سیاستهای دولت اردوغان در برابر مخالفان منجر شود.
دگرگونی در نوع رفتار ترکیه در قبال عراق و سوریه میتواند گامی مقدماتی در تحقق این اصل باشد که به اذعان جهانیان میتواند شرایط ترکیه را به دوران اوج بازگرداند هر چند که غرب گرایی ترکیه بی اعتمادی ملتهای منطقه را نسبت به این کشور به همراه داشته است که ترمیم آن مسلماً امری زمان بر است و ترکیه باید گامهای عملی بسیاری برای تحقق این امر صورت دهد که رویکرد به تعامل گسترده با ایران را می توان بخشی از این رفتار دانست.
قاسم غفوری-جام جم آنلاین
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد