وزن‌کشی شرق و غرب در اکراین

از سوی دیگر، روسیه که بشدت در تحولات تحت مدیریت غرب در منطقه زیان دیده است، با تاکید بر پایبندی به تمام توافقات اقتصادی و تجاری خود با کی‌یف در صورت بازگشت دولت مشروع یانوکوویچ به قدرت، تلاش می‌کند تا از خروج اوضاع از کنترل خود جلوگیری کند.

غرب پس از ناکارآمدی نسخه انقلاب رنگی سال 2004 در اکراین، تلاش می‌کند از طریق همراه کردن فشارهای سیاسی با مشوق‌های اقتصادی، آن دسته از مردم این کشور را که مخالف غربی‌سازی جامعه خود هستند، با خود همراه سازد.

بر همین اساس اتحادیه اروپا، آمریکا و نهادهای مالی تحت سلطه آنها از جمله صندوق بین‌المللی پول وعده داده‌اند حمایت‌های اقتصادی گسترده‌ای را در صورت حرکت اکراین به سوی اصلاحات سیاسی مدنظر آنها در اختیار کی‌یف قرار دهند.

بر همین اساس نیز کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به کی‌یف سفرکرد تا به گفته منابع رسمی در این اتحادیه، برای بررسی اوضاع و مذاکره درخصوص تقویت اقتصاد اکراین رایزنی کند. روسیه نیز در مقابل، سفیر خود را از کی‌یف فراخواند و تهدید کرد حمایت‌های اقتصادی خود از اکراین را قطع خواهد کرد.

در چنین شرایطی الکساندر تورچینف، رئیس‌جمهور موقت، بازگشت کی‌یف به روند پیوستن به اتحادیه اروپا را یک اولویت برشمرده است؛ بنابراین از یک‌سو به نظر می‌رسد صحنه تحولات سیاسی اکراین با توجه به اوضاع نابسامان اقتصادی این کشور به سوی جناحی گرایش یابد که موفق شود وعده‌های حمایت مالی بیشتری را به رژیم جدید حاکم بر کی‌یف ارائه کند.

از سوی دیگر، نواحی شرق‌نشین اکراین که گرایش بیشتری به سوی روسیه دارند، قلب اقتصاد و صنعت این کشور را هم در اختیار خود دارند و نقش‌آفرینی آنها در عرصه اقتصادی اکراین می‌تواند یا به بازگشت شرق‌گرایان به قدرت منجر شود یا این کشور را به‌سوی تجزیه سوق دهد.

قطعا اتحادیه اروپا که خود نهادی ورشکسته و دست به گریبان مشکلات بی‌شمار مالی و اقتصادی است، حاضر نخواهد شد فقط بخش‌های غربی اکراین را که فاقد بهره‌وری صنعتی و اقتصادی کافی است به خود ضمیمه کند و باید در انتظار وزن‌کشی سیاسی میان غرب‌گرایان و شرق‌گرایان در عرصه تحولات اکراین بود.

دکتر محمودرضا امینی