ای بسته که می‌روی به سویش...

هر کدام از اینها قرار است مسافر راه دوری باشد؛ فرسنگ‌ها دور تا دل عزیزی دور از وطن را شاد و تلخی غربت را برایش شیرین کند. اینجا بخش بسته‌های خارجی اداره پست منطقه 14 تهران واقع در خیابان ولیعصر(ع) است.

ارسال بسته‌های پستی تعطیل بردار نیست و روزی 70 تا 80 نفر برای ارسال بسته پستی‌شان به خارج از کشور سر و کارشان به اینجا می‌افتد. این‌طور که محمدعلی دریایی، مسئول بخش امانات خارجی اداره پست منطقه 14 برایمان می‌گوید کارمندان این قسمت در دو مقطع از سال حسابی سرشان شلوغ است، سال نوی میلادی و دیگری اواسط اسفند تا پایان تعطیلات نوروزی مثل حالا که چیزی تا عید نوروز نمانده است.

ارسال یک بسته پستی از راه هوایی قانون خودش را دارد، از جمله این‌که وزن بسته ارسالی نباید از ده کیلوگرم بیشتر باشد، نرخ‌ها هم بسته به این‌که بسته شما راهی کدام کشور شود از لحاظ بعد مسافت متفاوت خواهد بود. هر کجای این دنیا از آمریکا، انگلیس، استرالیا، فرانسه و کانادا بگیرید تا دورترین کشورهای آفریقایی مثل اوگاندا، کاستاریکا، ونزوئلا، پرو و... فرقی نمی‌کند. ده روز تا یک ماه زمان می‌برد که بسته شما به مقصد برسد.

از شیر مرغ تا جان آدمیزاد

اینجا کالاهایی روی میز چیده شده و منتظرند تا نوبت بسته‌بندی‌شان برسد که بیشتر از این‌که جنبه مادی داشته باشند رنگ و بویی از عشق دارند، با زبان بی‌زبانی می‌خواهند بگویند اینجا نیستی، اما دل ما هر لحظه با تویی که در غربت دور از ما زندگی می‌کنی، هست و هوایت را داریم.

از مادربزرگی که چشم‌هایش را گذاشته برسر این‌که چند دست ژاکت و شال و کلاه رنگارنگ با دست خودش ببافد تا برای نوه‌های دختری‌اش که در لندن زندگی می‌کنند بفرستد تا خانم میانسالی که میوه و برگه‌های بسته‌بندی شده‌ای را که خودش خشک کرده، آورده و می‌خواهد برای خواهرش در کانادا بفرستد.

انواع خشکبار و آجیل، قند، بسته‌های شکلات و شیرینی خانگی هم که پای ثابت خوراکی‌هایی است که مردم از اینجا برای عزیزانشان در هر کجای این دنیا، می‌فرستند.

این وسط سوغات‌های جالب‌تری هم به چشم می‌خورد، انواع ظروف مسی و روحی از قابلمه و ماهی‌تابه تا زودپز و دیگ‌های سنگی مخصوص پخت آبگوشت و خورش. این هدیه‌ها سفارش آنها باشد یا خود افرادی که این کالاها را می‌فرستند مهم احساس خوبی است که با دیدن بعضی از این کالاها به آنهایی که فرسنگ‌ها از وطن‌شان دورند، دست می‌دهد.

از اینها که بگذریم چیزهای دیگری هم بین کالاهایی که قرار است پست شود دیده می‌شود، انواع دارو و قرص‌هایی مثل سرماخوردگی و تب‌بر و آموکسی‌سیلین به تعدادی که اجازه ارسال آن وجود داشته باشد؛ البته بجز شربت‌ها که جزو مایعات هستندو فرستادنشان ممنوع است.

بفرمایید لواشک خانگی

محال است اهل خوراکی‌ ترش و خوشمزه باشید و با دیدن لواشک‌های قرمز خوش آب و رنگ، آب دهانتان را قورت ندهید و وسوسه نشوید که ناخنکی به آنها بزنید‌؛ همان لواشک‌هایی که خیلی مرتب و تمیز بسته‌بندی شده‌اند و منتظرند تا داخل جعبه زردرنگی قرار بگیرند که مخصوص بسته‌های پستی خارجی است.

می‌گوید خودش درست‌شان کرده، چون خواهرش از بچگی عاشق هله‌هوله‌های ترشی مثل آلوچه و لواشک بوده، حالا که چند سالی است ساکن یکی از شهرهای آمریکا شده و به این راحتی‌ها نمی‌شود دیدش، با درست‌کردن خوراکی مورد علاقه خواهرش می‌خواهد به او بگوید که چقدر دوستش دارد.

از این دست خوراکی‌های خانگی اینجا زیاد است‌؛ نان برنجی‌، کلوچه و انواع برگه که می‌آورند و می‌خواهند برای عزیزانشان در هر کجای این دنیا بفرستند، به این امید که با این کار قلب‌هایشان به هم نزدیک‌تر شود و این فاصله طولانی کوتاه‌تر به نظر برسد.

بازار پررونق گیاهان دارویی

گل‌گاو‌زبان، آویشن، سنبل‌الطیب، بابونه، نعناع، زیره، مویز و انواع چای گیاهی با طعم‌های مختلف از چای ترش و چای سبز گرفته تا چای کوهی و حنا، ریواس، برگ سدر و...

اشتباه نکنید. شما را به عطاری نیاورده‌ایم، اینها نمونه‌هایی از گیاهان دارویی است که مردم از اینجا برای دوستان و بستگانشان در خارج از ایران می‌فرستند. این‌طور که می‌گویند در این یکی دو سال اخیر بازار گیاهان دارویی حسابی داغ شده است. آقای دریایی می‌گوید بالا رفتن سطح آگاهی کشورهای اروپایی و غربی نسبت به اهمیت طب گیاهی در درمان بیماری‌ها و خاصیت‌های فراوانی که دارند، باعث شده ایرانی‌هایی که آنجا زندگی می‌کنند فهرست بلندبالایی از گیاهان دارویی را بنویسند و از نزدیکانشان بخواهند این گیاهان را تهیه کنند و برایشان بفرستند.

خورش فسنجان مادربزرگ

یکی از همین مادربزرگ‌های نقلی که همه عشق‌شان نوه‌هایشان است، وقتی در آخرین تماس تلفنی با نوه‌اش که دانشجوی پزشکی در کاناداست، می‌شنود که نوه یکی یک دانه‌اش هوس خورش فسنجان کرده، دست به کار می‌شود و یک قابلمه خورش فسنجان درست می‌کند و آن را توی یک ظرف پلاستیکی دربسته می‌ریزد و راهی اداره پست می‌شود تا غذای مورد علاقه نوه‌اش را برایش بفرستد.

بعد از این‌که آن ظرف خورش فسنجانش با عطر و بویی که به راه انداخته حسابی باعث تعجب همه می‌شود، حالا نوبت توجیه‌ مادربزرگ می‌رسد که فرستادن چنین چیزی غیرممکن است، چون این بسته جزو کالاهای غیرمتعارف است و قطعا در گمرگ کشور مقصد به مشکل خواهد خورد و این بسته هیچ‌وقت به دست نوه‌اش نخواهد رسید.

آقای دریایی برایمان تعریف می‌کند که چقدر وقت گذاشتند تا مادربزرگ را راضی کنند که تازه اگر این مشکل هم نبود، باز نمی‌شد خورش فسنجان را فرستاد چون در فاصله ده روز تا یک ماهی که طول می‌کشد بسته به مقصد برسد، دستپخت مادربزرگ تبدیل به معجونی خواهد شد که نوه‌اش با خوردن یک قاشق از آن باید با زندگی خداحافظی کند، اما مگر گوش مادربزرگ بدهکار این حرف‌ها بود.

سرتان را درد نیاوریم، مادربزرگ آن روز کلی گریه کرد، خیلی هم غصه خورد، اما به هر حال قانون استثنا برنمی‌دارد‌؛ نتیجه این شد که مادربزرگ با ظرف خورش فسنجانش به خانه برگشت در حالی که می‌گفت حالا که نوه‌اش آن سر دنیا نمی‌تواند از خورش فسنجان مادربزرگ بچشد، این غذا از گلوی مادربزرگ هم پایین نخواهد رفت.

این بسته شکستنی است

قاب عکس قدیمی خانوادگی، اسباب‌بازی‌ دوران کودکی، آیینه و شمعدان سفره عقد مادر، صنایع‌دستی، گلدان، کوزه و مجسمه‌های سفالی و...

در میان بسته‌های پستی از این جور کالاهای خاص هم دیده می‌شود‌. براساس قانون محدودیتی برای ارسال کالاهای شکستنی وجود ندارد، اما آقای دریایی می‌گوید که به دلیل طولانی بودن مسافت و این‌که بسته‌ها در حین قرار گرفتن داخل هواپیما و همین‌طور در کشور مقصد هنگام پیاده‌کردن کالاها، روی هم پرتاب می‌شوند، احتمال این‌که اجناس داخل‌شان شکسته شود بعید نیست. به همین خاطر برای این‌که فرستنده اعتراضی در این زمینه نداشته باشد همین جا از آنها رضایت نامه گرفته می‌شود که مسئولیت شکستن کالا به عهده شخص فرستنده است.

ماجرای سوغاتی‌های عتیقه

ظروف مسی، سماورهای قدیمی مدل نیکلای روسی، آفتابه مسی، مجسمه‌های آنتیک و...

ظاهرشان نشان می‌دهد که بالای صد سال از عمرشان می‌گذرد‌؛ کم نیستند از این جور وسایل که اینجا آورده می‌شوند و می‌خواهند آن را به کشور دیگری بفرستند، اما هر چیزی را که رنگ و بوی عتیقه بودن دارد، نمی‌توان ارسال کرد، چون ممکن است شائبه قاچاق کالا به میان بیاید.

از طرفی هر چیزی که نتوان داخل آن را دید و ماهیت آن برای ماموران پست چه در اینجا و چه در کشور مقصد پنهان باشد و احتمال این‌که بتوان چیزی را داخل آن مخفی کرد وجود داشته باشد، محدودیت ارسال دارد، مانند اتفاقی که چندی پیش افتاد و شهروندی یک خرس عروسکی بزرگ را آورده بود که می‌خواست آن را برای فرزند یکی از بستگان ارسال کند، این خرس آنقدر بزرگ بود که براحتی هر چیزی را می‌شد داخل آن جا سازی کرد مثلا ماده مخدر. به همین دلیل چون امکان دیدن محتویات داخل آن وجود نداشت این عروسک هیچ وقت ارسال نشد.

علاوه بر این خیلی کالاهای دیگر هم هستند که پست برای ارسال آنها محدودیت گذاشته است، مواد شیمیایی، انواع مایعات، عطر و ادکلن، میوه‌ها و مرکبات تازه، طلا و جواهرات، اشیای قیمتی، پول نقد، چک بانکی، سفته، حیوانات زنده مانند گربه، زنبور عسل، زالو و کرم ابریشم. خلاصه هر نوع کالایی که ماهیت آن در گمرک کشور مقصد نامشخص باشد؛ از همین جا جلوی ارسال آن گرفته می‌شود تا بعدا مشکلی پیش نیاید.

بسته‌هایی که به مقصد نمی‌رسند

خوان اول که تمام شد، وقتی بسته پستی درون هواپیما قرار می‌گیرد، ده روز تا یک ماه زمان نیاز است تا به مقصد برسد و چشم عزیزانتان به سوغاتی‌هایی که شما با یک دنیا عشق و مهربانی از وطن برایشان فرستاده‌اید، روشن شود، اما هستند بسته‌هایی که هیچ‌گاه به مقصد نمی‌رسند‌؛ چه اتفاقی برای آنها می‌افتد؟

دریایی می‌گوید که چند عامل در این‌که یک بسته پستی هیچ‌وقت به مقصد نرسد، نقش دارد؛ بدی آب و هوا و شرایط جوی خاص کشور مانند سرمای هوا یا توفان که ممکن است خطوط هوایی و پروازها به آن کشور را تحت تاثیر قرار دهد، بعضی بسته‌ها هم ممکن است دزدیده شوند یا به‌دلیل ایرادهایی که در گمرک کشور مقصد به آنها گرفته می‌شود پس فرستاده شوند. با همه اینها وقتی موعد مقرر تمام شد و بسته شما به دست گیرنده نرسید؛ اگر می‌خواهید از سرنوشت بسته پستی‌تان مطلع شوید، باید دوباره به اداره پست مراجعه کنید و فرم مطالبه‌نامه را پر کنید تا همکاران اداره پست از طریق پست بین‌الملل پیگیری کنند که چه اتفاقی برای بسته شما افتاده است.

شیرینی وطنی در غربت

عید امسال هم خیلی‌ها آن سوی دنیا چشم به راه بسته‌هایی هستند که رنگ و بوی عزیزانشان را دارد. شال و کلاه بافتنی مادربزرگ،؛ سیسمونی اولین نوه دختری خانواده، لواشک‌های خانگی خاله خانم و... بسته‌ها که از راه برسد تلخی دوری و دلتنگی جایش را به یک دنیا عشق و مهربانی می‌دهد.

پوران محمدی