«خندوانه»؛ تمرین خندیدن و خنداندن

خندوانه پاسخ برخی از این پرسش‌ها را می‌دهد و یافتن جواب برخی پرسش‌ها را هم به مخاطب واگذار می‌کند. در این برنامه ترکیبی، خبری از قالب‌های نمایشی (همچون عینک آفتابی یا خنده بازار) نیست و همه بخش‌ها در قالب‌های گفت‌وگو، مستند و مسابقه عرضه می‌شود. این برنامه که هر شب (شنبه تا پنجشنبه)‌ از ساعت 21 تا 22 روانه آنتن شبکه نسیم می‌شود، از بخش‌های متنوعی تشکیل شده است. مردمی که داخل استودیو نشسته‌اند، حکم هیات داوران خندوانه را دارند و در میان آنها نمایندگانی از همه قشرهای سنی (کودک، جوان و میانسال) حضور دارند. در میان حاضران افرادی دیده می‌شوند که تجربه‌های جذابی دارند. مثلا در یک برنامه خانمی را دیدیم که دچار سوختگی شده بود؛ اما با روحیه خوب و شادی که داشت، توانسته بود سلامتش را بازیابد.

مسابقه و مصاحبه با طعم خنده

رامبد جوان در مسابقه‌هایش به سراغ این تماشاگران می‌رود و رقابت خنداندن و نخندیدن را بینشان ترتیب می‌دهد. زمانی که دوربین به داخل استودیو می‌آید، رامبد جوان به تنهایی با صحبت‌ها و رفتارهایش کار را جلو می‌برد. او گاهی مهمانی را هم به برنامه دعوت می‌کند و درباره موضوع خنده با او همصحبت می‌شود.

یکی از جذاب‌ترین قسمت‌های برنامه، بخشی بود که علی کفاشیان، مرد خوش‌خنده فدراسیون فوتبال به‌استودیو آمد و درباره‌های خنده‌های معروفش صحبت کرد. او توضیح داد که خیلی وقت‌ها مشکلات دیگران را با شوخ‌طبعی حل کرده و چهره خندانش همیشه به کمکش آمده است. اسماعیل کهرم (کارشناس محیط‌زیست) و مسعود اسکویی (گزارشگر فوتبال) هم در قسمت‌های دیگر، مهمان خندوانه شده‌اند.

رامبد جوان در شروع برنامه رو به جمعیت می‌کند و می‌گوید: «خب! حالا ده ثانیه همه باهم می‌خندیم». او خودش با صدای بلند قهقهه می‌زند و سپس منتظر لبخند دیگران می‌شود. طبیعی است در این فضا، حاضران هم از خنده دیگران خنده‌شان بگیرد!

معرفی کتاب‌های طنزآمیز از دیگر بخش‌های برنامه است و مجری درباره محتوای اثر و ناشرش توضیح می‌دهد. در بخش‌های داخل استودیو صدای موسیقی را می‌شنویم که به صورت زنده نواخته می‌شود. خندوانه در بخش‌های خارج از استودیو با مردم کوچه‌و بازار درباره خنده صحبت می‌کند و از آنها می‌خواهد جلوی دوربین، خنده‌های مختلف (نیشخند، پوزخند، خنده سر صبح و...) را نمایش دهند. همان‌طور که گفته شد، بخش‌های خارج از استودیو زمان کمتری را به خودشان اختصاص می‌دهند و بیشتر وقت برنامه با اجرای رامبد جوان سپری می‌شود. این در حالی است که پخش آیتم‌های مختلف روند ثابت و منظمی ندارد و مخاطب نمی‌داند هر شب با چه چیز‌هایی مواجه خواهد شد. مثلا در یک قسمت مهمانی به خندوانه می‌آید و 30 دقیقه حرف می‌زند و در قسمت دیگر خبری از مهمان نیست.

ارتباط خنده و هندوانه

برنامه خندوانه در جای جای دکورش از ویژگی‌های میوه هندوانه به‌عنوان نمادی فرحبخش استفاده کرده است. دیوارها، کف زمین و نیمکتی که مجری و مهمان روی آن می‌نشینند ترکیبی از دو رنگ سبز و قرمز است که میوه هندوانه را در ذهن زنده می‌کند. حتی یکی از صندلی‌ها قرمز رنگ است و دیگری سبز که هر مخاطبی با دیدنش یاد این میوه خوشمزه و آبدار می‌افتد. روی دیوار ربع دایره‌هایی قرمز رنگ چسبانده شده که یادآور قاچ‌های میوه هندوانه است. سطوح ربع دایره‌ای به‌عنوان یک عنصر در اجزای دکور تکرار شده‌اند. مثل کف زمین که چهار سطح ربع دایره‌ای می‌بینیم و میز وسط صحنه هم بر چهار پایه قاچ‌گونه استوار شده است.

هندوانه قاچ شده‌ای که روی میز قرار گرفته، نشانه‌ای آشکار و واضح برای کسانی است که احتمالا از طریق این نمادها به میوه هندوانه نرسیده‌اند. علاوه بر این رامبد جوان روی کارت‌های سبز و قرمز رنگی که به حضار می‌دهد، عکس هندوانه را کشیده است. مردم حاضر در استودیو با این کارت‌ها رای خودشان را اعلام می‌کنند و مثلا می‌گویند خنده کدام مهمان را بیشتر می‌پسندند.

در قسمت‌های اولیه این برنامه خنده مسعود اسکویی بیشتر رای آورد و جایزه بهترین خنده به این گزارشگر پیشکسوت اهدا شد.

استفاده مکرر از یک میوه خاص در عنوان برنامه و همچنین دکور، هوشمندی دست‌اندرکاران آن را می‌رساند، زیرا محتوای برنامه ارتباط معنایی قوی با این میوه برقرار می‌کند. هندوانه میوه‌ای است که به‌صورت دسته‌جمعی خورده می‌شود و خوردن انفرادی‌اش چندان متعارف نیست. معمولا چند نفر دور یک هندوانه حلقه می‌زنند و قاچ‌های آبدار آن را نوش جان می‌کنند.

شاید به همین خاطر است که نیاکان ما اصرار داشته‌اند در مناسبت‌های آیینی مثل شب یلدا حتما میوه هندوانه هم در سفره باشد. برای خوردن هندوانه باید از قالب جدی خودتان بیرون بیایید و اجازه بدهید دور و بر لب و دهانتان اندکی شیرین شود! به همین خاطر خوردن این میوه در مهمانی‌های رسمی و در حضور آدم‌های جدی و عبوس توصیه نمی‌شود! علاوه بر اینها خوردن هندوانه بهترین روش برای غلبه بر گرمای تابستان است و مزه مزه کردن آن در ماه‌های داغ تیر، و مرداد و شهریور لذت بیشتری دارد.

دو عنصر خنده و هندوانه که در عنوان برنامه ترکیب شده‌اند، از این نظر به هم شبیه هستند. با هندوانه می‌شود به جنگ گرمای تابستان رفت و با خنده می‌توان مشکلات زندگی را به زانو درآورد.

رامبدی که واقعا جوان است

رامبد جوان بتدریج دارد به آچار فرانسه سینما و تلویزیون تبدیل می‌شود و از این نظر به شریفی‌نیا شباهت پیدا می‌کند. او در طول مدت فعالیت هنری‌اش زیاد از این شاخه به آن شاخه پریده و حوزه‌های مختلف از نویسندگی و بازیگری گرفته تا تهیه‌کنندگی و اجرا و کارگردانی را تجربه کرده است. او در همه این حوزه‌ها پرکار بوده و همزمان به سه عرصه سینما، تلویزیون و تئاتر سرک کشیده است. جوان در اجرا بشدت از قدرت بازیگری‌اش استفاده می‌کند. او وقتی وارد صحنه می‌شود، بیشتر نقش بازی می‌کند تا این‌که بخواهد مجری باشد. اصلی‌ترین ویژگی این بازیگر جنب و جوش زیاد اوست.

او از زبان بدنش بخوبی استفاده می‌کند و حرکات دست و سرش بسیار درشت و اغراق شده است. به این نکته توجه کنید که معمولا دوان دوان وارد صحنه می‌شود و مدام در زمین دایره‌ای شکل به این طرف و آن طرف می‌رود. (از این نظر می‌توان او را به داریوش فرضیایی یا همان عمو پورنگ شبیه دانست). جوان برای اجرا و کارگردانی برنامه‌ای چون خندوانه یک گزینه مناسب محسوب می‌شود. او خودش خنده‌های کنترل نشده‌ای دارد و براحتی می‌تواند جلوی دوربین قهقهه بزند، ضمن این‌که تسلطش بر بازیگری خیلی جاها به کمکش می‌آید. مثلا در یکی از قسمت‌ها فردی عبوس و جدی در مسابقه برنامه با عنوان «اگه می‌تونی نخند» شرکت کرده بود که به هیچ وجه نمی‌خندید؛ رامبد جوان به‌عنوان آخرین نفر مقابلش نشست و با گفتن چند جمله او را به خندیدن وادار کرد.

رامبد جوان در چهل و سه سالگی به اندازه جوان‌های هجده ساله شور و نشاط دارد و می‌تواند هیجان ذاتی‌اش را به حاضران در استودیو و بینندگان هم منتقل کند.

تزریق خون تازه به رگ‌های «نسیم»

برای شبکه تازه‌تاسیس نسیم ماموریت مشخصی تعریف شده است. این شبکه قرار است مردم را از هیاهوی زندگی شهری نجات بدهد و برای لحظاتی لبخند را بر لبان بینندگان تلویزیون بنشاند. در این شبکه خبری از تنش‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خبری نیست و مخاطبی که می‌خواهد چالش‌های دنیا را رصد کند باید دور شبکه نسیم خط قرمز بکشد.

نسیم می‌خواهد در قالب برنامه‌های کوتاه چند دقیقه به مخاطبش آرامش هدیه دهد و لحظاتی فرحبخش برایش فراهم کند. تفاوت بارز شبکه نسیم با دیگر شبکه‌های جدید در این است که دست‌اندرکاران آن به داشته‌های قدیمی بسنده نکرده و دست به تولید محتوا زده‌اند.

بسیاری از شبکه‌ها همچون تماشا، نمایش و آی‌فیلم بر مبنای ایده مدیریت داشته‌ها شکل گرفته‌اند. مخاطبی که پای دیدن این شبکه‌ها می‌نشیند، فرصتی برای دیدن آثاری پیدا می‌کند که در زمان اصلی پخش موفق به تماشای آن نشده است.

بازپخش کارهای قدیمی از طرفی به نیاز بخشی از مردم پاسخ می‌گوید؛ اما از طرف دیگر منجر به ریزش مخاطبانی می‌شود که خواهان تماشای کارهای جدید هستند. شبکه نسیم این دسته از مخاطبان را با آغوش بازپذیرفته و برای آنها خوراک تازه مهیا کرده است. تعدادی از برنامه‌سازان و مجریان مطرح تلویزیون همچون رامبد جوان، بهنوش بختیاری، رضا رشیدپور و منصور ضابطیان گرد هم آمده‌اند و چندین برنامه جدید را به سبد آثار تلویزیونی اضافه کرده‌اند. (احسان رحیم‌زاده/ ضمیمه قاب کوچک)