تماشاچیان «خندوانه» سه برابر می‌شوند

از نظر جوان خنداندن هنری بی مرز است و با فرایند علمی اثبات شده می تواند به عنوان یکی از میان برهای با ارزش تبدیل حال بد به خوب باشد، این هنرمند هرشب در برنامه خندوانه یادآوری می کند که ˈ هر نخندیدنی ظلم است به خودمان ˈ

این هنرمند کشورمان این روزها بیشتر از گذشته و به بهانه تهیه و پخش برنامه ˈخندوانهˈ سر حال و پر انرژی کار می کند ، حرف زدن با او آن هم در مورد خنده برای من تجربه جدید و البته هیجان انگیزی در پی داشت چرا که راه و روش او برای خندیدن جذابیت های خاصی دارد. منطق و استدلال مصاحبه با یکی از خالقان طنازی در سینما و تلویزیون و صحبت کردن درباره برنامه ای حول محور خنده حکم می کرد که مصاحبه ای شیرین همراه با خنده های گاه و بی گاه داشته باشیم.

س** آقای جوان طی سالهای گذشته تلاش صدا و سیما بر به روی آنتن بردن برنامه های طنز برای تغییر روحیه مردم متمرکز شده بود اما وقتی صحبت از برنامه شما می شود همگان انتظار ساختار شکنی و بروز ایده ای خلاقانه دارند که بدون شک می توان موید این برداشت را از بخشهای مختلف برنامه خندوانه مشاهده کرد ، ایده خندوانه از کجا آمد ؟

- ایده اولیه از خود من بود . موضوع ˈخنده ˈ همیشه برایم با اهمیت بوده است. در طول مسیر تجربه کردن و حرفه ای شدنم حس کردم که می توانم کار جدی هم بسازم و هم بازی کنم اما اصرارم از یک جایی به کار کمدی از این جهت است که واقعا بتوانم لحظه ای برای بیننده فضای شاد ایجاد کنم. واقعیت این است که امروزه تعداد کمدین هایی که سهم درستی در خنداندن مردم دارند نسبت به هنرمندان دیگر ژانر های هنری بسیار کمتر است. مقوله ˈخنداندنˈ دارای ارزشهای منحصر به فردی است برای همین وقتی متوجه شدم می توانم در کنار کمدین های دیگر فیلمی بسازم یا در کنار آنها فیلمی را بازی کنم ترجیح دادم تمرکزم را روی این مقوله بگذارم. حدود 13 سال پیش ایده خندوانه به ذهنم رسید. طبق عادت ایده هایم را با یکسری از دوستانم مطرح کردم و از آنها نظر گرفتم. در نهایت و آهسته آهسته خندوانه شکل گرفت. همیشه حس می کردم می توان یک شو تلویزیونی ساخت. یک برنامه تلویزیونی در یک استودیو تیپیکال و با تماشاگران تیپیکال به همراه موزیک با استاندارد های کامل یک شو تلویزیونی برای شاد کردن مردم.

س** 13 سال برای عملی شدن ایده ای این چنینی مدت طولانی ای محسوب نمی شود ؟

- سال 83 یکبار این ایده را به شبکه 2 دادم که با استقبال آنها روبرو شد ، چند جلسه هم برگزار کردیم اما شاید بودجه و مسایلی این چنینی باعث شد که عملی کردن این ایده تا این روزها به تاخیر بیفتد

س**با تجربه ای که در ساخت فیلم و سریال دارید چقدر برای کلید خوردن این ایده پژوهش کرده اید تا برنامه ای متفاوت با ساختار روتین طنز به روز آنتن برود و بتواند توقع شما را برآورده کند؟

- اصولا تاکنون بدون انجام کارهای تحقیقاتی و پژوهشهای بنیادی دست به برنامه سازی نزده ام ، در مورد کار ˈخندوانه ˈ از دو هزار مقاله ای که درباره خندیدن و خنده در جهان تالیف و نوشته شده بود تقریبا 900 مورد استخراج و بن مایه علمی برنامه ما شد و بارزترین بخش این مقالات توجه به اثرات حیرت انگیز خنده در انسانها بود .

س** برنامه اسم جالبی دارد ˈخندوانهˈ ایده این عنوان از شما بود؟

-نه، بهراد جوانبخت از دوستان خوب من که گرافیک برنامه هم کار اوست، اسم برنامه را پیشنهاد داد و من هم پذیرفتم.

س** آغاز پخش خندوانه همزمان شد با رخدادهایی همچون جام جهانی فوتبال و ماه مبارک رمضان ، به نظر شما آیا وقت مناسبی برای پخش این برنامه انتخاب شده بود ؟

- ما از اسفند سال 92 پیش تولید را شروع کردیم و تصورمان این بود که اول اردیبهشت می توانیم برنامه را روی آنتن بفرستیم، اما نشد. بعد که به جام جهانی و ماه مبارک رمضان خوردیم درخواست کردیم دیرتر شروع کنیم که مدیر شبکه نسیم قبول نکرد و در نهایت برنامه به روی آنتن رفت.

س** به دنبال طولانی شدن پخش آزمایشی شبکه نسیم ، شما از کاهش تعداد مخاطبان در ابتدای کار پخش اصلی برنامه های شبکه هراسی نداشتید وضعیتی که به ندیده شدن برنامه شما کمک کند؟

- شبکه نسیم در طول یک سال پخش آزمایشی مخاطب خود را پیدا کرده بود و به نظرم اصلا شبکه ای ناشناخته نبود. همچنین نوع بازخورد شبکه نسیم و سیاستهای دست اندکاران آن مرا به این نتیجه رساند که پخش خندوانه از این شبکه اتفاقا در جذب مخاطبان می تواند اثر گذار باشد به این معنی که قوانین و ضوابط شبکه و نوع نگاه مدیران این شبکه به برنامه من خیلی نزدیک بود.

س** بخش دعوت از میهمان در برنامه شما جایگاه ویژه ای دارد سوال این است که ملاک انتخاب میهمانان برنامه از نظر شما چیست و شده از دعوت میهمانی که ظاهر خنده رو نداشته باشد منصرف شوید ؟

- نه،هیچ اصراری به خنده رو بودن مهمان هایمان نداریم و مخاطبان ما قطعا این مورد را تایید می کنند.

س** مهمان های شما چه ویژگی باید داشته باشند و اینکه چقدر درباره انتخاب آنها تحقیق می کنید؟

- در طول زندگی ام هیچ وقت هیچ کاری را بدون مطالعه آغاز نکردم و وقتی قرار باشد سازنده برنامه باشم این حساسیتم چند برابر می شود. اما درباره مهمان های خندوانه ، ابتدا یک لیست تقریباً 900 نفره تهیه کردیم و آنها را به بخش های مختلف همچون پزشکان، دانشمندان، نخبگان، ورزشکاران، روانپزشکان و هنرمندان و زیر شاخه های فرعی آنها تقسیم بندی کردیم. مهمترین ملاک انتخاب ما توانایی گفت وگوی میهمانان در زمینه شاد کردن دیگران بود، برخی میهمانان وقتی دعوت به حضور در برنامه می شدند از اینکه نتوانند ظاهری خنده رو داشته باشند نگران بودند اما توانایی همین افراد برای انعکاس نکاتی در نحوه شاد کرده زندگی بسیار مورد توجه قرار گرفت و بازخوردهای پیامکی ما موید این مساله بود.

س**بیش از 50 برنامه خندوانه تاکنون به روی آنتن رفته است ، با توجه به بازخورد این برنامه ها موفقیت آن در ایجاد فضای مفرح و شاد در میان مخاطبان چگونه ارزیابی می کنید ؟

- ما در برنامه هایمان نشان دادیم که انسان های موفق و محبوب در هر تخصصی قطعاً آدم هایی شوخ طبع هستند. ما آدم موفق عبوس نداریم و تحقیقات علمی بیانگر این نکته است که شادی تنها راه رسیدن به موفقیت و محبوبیت است . شک نداریم که آدم دلخور و ناراحت قطعاً در تصمیم گیری هایش دچار اشتباه می شود. بغض داشتن به جهان و موضوعات آن انسان را آهسته آهسته شبیه هیتلر می کند. این انسان ها شاید موفق شوند اما موفقیتشان پلید خواهد بود . این افراد در جهت موفقیت جهان حرکت نمی کنند بلکه مسیرشان به سوی تخریب است.همه ما مشکلاتی نسبت به دنیا در دلمان داریم و تا زمانی که نتوانیم این اعتراضات را نرم کنیم همچون موجودات خطرناکی در اجتماع رفتار خواهیم کرد.

س** ظاهراً قصد دارید از محمدرضا حافظی طراح و مدیر پروژه برج میلاد برای حضور در برنامه دعوت کنید، علت حضور چنین افرادی در برنامه چیست؟

- خب برایم مهم بود ببینم سازنده این سازه عظیم و بزرگ کسی که الان مهمترین و شاخص ترین نماد های تهران را طراحی کرده چه ویژگی ها و خصوصیاتی دارد. به نظر من آدمی که در این ابعاد کار می کند باید آدم مهمی باشد. بنابراین می خواهم بدانم این آدم چقدر شوخ طبع است، با کارگرهایش چطور حرف می زند و در تنهای اش به چه چیزی فکر می کند.

س** میهمان شما در خندوانه آیا ممکن است با شرایط چالش برانگیزی روبرو شود ؟

- به هیچ وجه. قرار است با گفت وگوی جذابی داشته باشیم تا هم میهمان و هم بیننده از معاشرت ما لذت ببرد و شاید آن را الگوی خود قرار دهد.

س** ساختار کلی خندوانه در ادامه آیا با تغییراتی روبرو خواهد شد ؟

- تصمیم اولیه ما این بود که پس از پخش هر 30 قسمت تغییراتی در برنامه داشته باشیم اما اصرار بر حفظ فرمت کلی برنامه داریم و البته در ابتدا قرار بود برنامه در 70 قسمت به روی آنتن برود اما نظر آقای کرمی به عنوان مدیر شبکه نسیم بود که ساخت برنامه تا 300 قسمت ادامه یابد ، بنابراین من اجازه گرفتم تا در مرحله اول 110 قسمت بسازیم و ادامه ساخت برنامه را به زمان اتمام پروژه سینمایی من موکول کنیم ، در نتیجه ما تا 110 قسمت همین فرمت را با کمی جابجایی در بخشها خواهیم داشت مسایلی همچون دکور و فرمت کلی اجرا ثابت خواهد بود.

س**پس در این 110 قسمت اولیه تغییر چشگیری ندارید؟

- خیر فقط دو نکته یکی اینکه قرار است خانمی با توانایی بازگویی دیالوگهای برنامه به زبان مخصوص ناشنوایان به ما ملحق شود که امیدوارم هر چه سریع تر این اتفاق بیفتد و ناشنوایان عزیزمان هم با توجه به درخواست هایی که داشته اند از برنامه استفاده کنند. نکته دوم هم پس از حضور آقای اسماعیل آذر به عنوان مهمان در برنامه ما و با توجه به استقبالی که از حضور ایشان شد قول گرفتیم هر 10 روز یک بار از حضور ایشان در برنامه به منظور تشریح موضوع خنده و طنازی در ادبیات کهن بهره گیری نماییم.

س**برای ساخت بخش دوم خندوانه مخاطبان با چه تغییراتی روبرو خواهند بود؟

- 3 تا 4 برابر کردن دکور برنامه ، افزایش تعداد دوربینها ، افزایش تعداد تماشاچیان برنامه از 32 به حدود 100 نفر و طراحی جدید در اجرای برنامه از مهمترین تغییرات ما خواهد بود.

س** هماهنگی و کنترل یکصد تماشاچی کار را برای شما دشوار نخواهد کرد ؟

- من از ابتدا تاکیدم بر این بود که باید در استودیو تماشاچی وجود داشته باشد و برای این کار یک فراخوان دادیم که علاقمندان در یک روز با حضور در پارک آب و آتش تست خنده بدهند. از 10 صبح تا 6 بعد از ظهر آنجا بودیم و به لحاظ کمبود وقت تنها توانستیم از 300 نفر از مجموع دو هزارنفر تست بگیریم که از این تعداد در نهایت 80 نفر به عنوان تماشاچی و هیات داوران ما انتخاب شدند.این مجموعه جدای از میهمانان غیرثابتی هستند که با ارسال پیامک درخواست حضور در برنامه را طرح می نمایند و علیرغم تعداد قابل توجه آنها همانطور که بارها اعلام کرده ایم از تمامی آنها برای حضور در برنامه دعوت خواهیم کرد.

س** تجربه خندوانه در تلویزیون بدیع است و به روی آنتن بردن این برنامه قطعا متضمن کارهایی منحصر به فرد بوده است ، از آنها برایمان بگویید ؟

- اصولا برنامه سازی در تلویزیون واقعاً کار سخت و دشواری است. 70 نفر برای ساخت خندوانه فعالیت می کنند و من فکر می کنم هنوز هم ما نیرو کم داریم .بخشی از کسانی که در برنامه به ما کمک می کنند افرادی هستند که با بازبینی دقیق برنامه ها کمدینهای ثابت برنامه را در پرهیز از برنامه و حرکات مشابه و ایجاد لحظات ناب طنز راهنمایی می کنند.

س** در حین پخش برنامه گاهی درباره تاثیرات منفی استرس و اثرات مثبت خنده صحبت می کنید ، در این باره توضیح می دهید؟

- اگر اجازه دهید می خواهم این بخش را با دقت و کامل توضیح دهم چون در واقع تمام تلاش ما در ساخت این برنامه دادن همین اطلاعات به مردم است. اول درباره تنش و استرس توضیح می دهم و بعد اینکه خنده چه پادزهری برای استرس است. ما هر بار که در روز دچار تنش و استرس بشویم این اتفاقات بیولوژیک برایمان می افتد. به محض اینکه به انسان استرس وارد می شود رود ه های فرد از کار می افتد و فشار خونش بالا می رود. در ادامه میزان ترشح آدرنالین بالا می رود. کبد برای کنترل آدرنالین ذخایر قندش را آزاد می کند و این میزان این قند تا زمان دور شدن تنش از فرد ثابت می ماند . هر قدر میزان بالای قند ادامه پیدا کند این قند مازاد به قلب، چشم، کلیه، سیستم گوارشی، استخوان، مفاصل و سایر اعضای بدن آسیب می رساند. همچنین در طول پروسه عصبی شدن عضله بطن چپ شروع می کند به بزرگ شدن و در نتیجه این عضله به خون بیشتری نیاز پیدا می کند اما چون قلب برای خون رسانی بیشتر طراحی نشده کم کاری قلب آغاز می شود و این مقدمه بروز سکته قلبی در فرد خواهد بود .

در مقابل خندیدن باعث تولید یک گلبول سفید در بدن به اسم ˈان کیˈ می شود که به آن قاتلان طبیعی می گویند. کارکرد این گلبول این است که با حمله به بافت های آسیب دیده و سلول های سرطانی آنها را دفرمه می کند تا زودتر از بین بروند و بدن بتواند به آن تسلط پیدا کند. نکته جالب همین جاست که توان سیستم ایمنی بدن با خندیدن بالا می رود و از نظر مغز تفاوت میان خنده مصنوعی و طبیعی انسان معنا دار نیست و به همین دلیل هم ما در ابتدای برنامه به تماشاگران می گوییم 30 ثانیه بخندند. همچنین اگر سیستم ایمنی بدن بالا باشد 85 درصد بیماری ها دفع می شود. به نظر من هر نخندیدنی ظلم به خود است و راحت خندیدن به معنی این نیست که آدم سلیقه اش پایین است.

س**درصد رضایت خود شما از برنامه چقدر است و آیا خودتان سعی می کنید بیشتر بخندید ؟

- خیلی زیاد ، من هم مثل سایرین دغدغه ها و سختی های خودم را دارم اما هر هفته سه شنبه ها پیش روانشناس می روم. چون احساس می کنم به این کار شدیدا لازم دارم .اصولا پیش روانشناس رفتن برای من فهمیدن چرایی حالم است و اینکه یاد بگیرم خندیدن یکی از رفتار های واجب روزمره هر فردی است.

س** شبهای پنج شنبه در برنامه خندوانه کتاب، تئاتر یا برنامه گالری ها را معرفی می کنید؟ درباره علت این کار و ضرورت معرفی کالای فرهنگی در یک برنامه توضیح می دهید؟

- من هر وقت که جلوی دوربین یک برنامه ای کار کرده ام خودم را موظف می دانم که هر کالای فرهنگی عرضه شده را معرفی کنم. به نظرم این وظیفه رسانه است و باید این کار را انجام دهد. من چون برنامه ام برای عامه مردم است این کار را می کنم و جالب است که برایتان بگویم پنجشنبه گذشته سه کتاب معرفی کردم . وقتی ابتدای هفته به شهر کتاب رفتنم صاحب مغازه خواهش کرد تا اسامی کتابهایی که قصد معرفی آنها را دارم را قبلا به او اطلاع دهم تا بتواند جوابگوی مشتریان این کتابها پس از معرفی از طریق خندوانه باشد ومسایلی از این دست نشان می دهد که مسیر ما برای معرفی کالاهای فرهنگی و آثار هنری درست بوده است .

س** عناوین کتاب ها بر چه اساس انتخاب می شوند ؟

- مشوق خانوادگی من در ایجاد عادت به کتاب خوانی خواهرم بوده است و مدتهاست که حداقل هر 10 روز یک بار دو ساعتی را در یک کتاب فروشی می گذرانم تا در جریان آخرین انتشارات قرار داشته باشم و در نتیجه از اطلاعات کافی برای معرفی کتاب یا برنامه های فرهنگی و هنری برخوردار هستم.

س**با توجه به محدودیت هایی که در تلویزیون برای موسیقی وجود دارد ، چطور برای استفاده از موسیقی در خندوانه برنامه ریزی می کنید؟

- خندوانه نیاز به موسیقی زنده دارد تا مناسب با حال برنامه و استودیو موزیک های مختلف اجرا شود. ابتدا از گروه ˈکلمˈ برای انجام این همراهی دعوت کردم اما چون نمی توانستیم آنها را نشان بدیم بعد از مدت کوتاهی موزیک هایشان را ضبط کردند، و برای پخش در اختیار ما قرار دادند . بعد از اینها با گروه موزیک ˈبُمرانیˈ که یک اجرای هم در برنامه داشتند و به نواختن ˈکاخونˈ پرداختند ، همکاری کردیم. جالب است که بدانید بزودی گروه بمرانی با بهره داری از قابلیتی که در دستگاههای ˈآی پدˈ برای نواختن انواع سازها وجود دارد اقدام به اجرای قطعه موسیقی خواهد کرد.

س**سخن پایانی....

- نکته پایانی که باید عنوان کنم و اتفاقا نمی خواستم به آن بپردازم ضمن تشکر از نویسندگان متعهد مطبوعات ما این است که چند وقت پیش یکی از نویسندگان نشریه ˈکافه سینماˈ در نقد برنامه خندوانه تیتر زده بود ˈباز یک کپی صد در صد از برنامه خارجیˈ بعد در ادامه مرا متهم به تقلید برنامه ای با اجرای ˈجیمی فالنˈ کرد. در برنامه مورد اشاره نشریه مورد اشاره 12 تخم مرغ که 8 تای آن پخته شده را به پیشانی هنرمندان و ورزشکارانی مشهوری مثل دیوید بکام و ... می زنند و اصابت دو تخم مرغ پخته نشده به سر فرد موجب باختن وی خواهد شد اما من چون نمی توانستم این بازی را با هنرمندانمان انجام دهم از تماشاگران خندوانه خواستم آن را انجام دهند و در مجموع در سه قسمت 3 دقیقه ای از افزون بر 4000 دقیقه برنامه ای که تاکنون پخش شده این بازی را در برنامه داشتیم. اینکه 9 دقیقه را در برابر تمامی زحمات عوامل تهیه این مجموعه گذاشته و کل کار را کپی عنوان کنند کج سلیقگی و بی انصافی است و من انعکاس این نوع انتقاد های شخصی را دشمنی با مردم می دانم. جالب این است که نویسنده مورد نظر با طرح ادعای واهی خود مخاطبان را دعوت به ندیدن برنامه می کند، طرح این گونه نقدهای بی اساس بی احترامی به شعور مخاطبینی است که بدون حب و بغض شخصی صادقانه به تماشای برنامه مورد علاقه شان می پردازاحترام به نظر مخاطبان شعار اصلی ماست . بدیهی است که به منظور ارتقای سطح کیفی برنامه خندوانه نقد سازنده صاحب نظران مطبوعاتی را به دیده منت پذیرا هستیم.

(علیرضا مرادی/ ایرنا)