فلک‌الافلاک در جستجوی جلب نظر یونسکو

گرچه بخش عمده‌ای از حریم این بنای باستانی طی سال‌های گذشته آزادسازی شده است، ولی بعد از آزادسازی، ساماندهی این حریم از سوی متولیان مورد غفلت قرار گرفته است.

به طوری که مهاجری‌نژاد، مدیرکل جدید میراث فرهنگی لرستان با انتقاد از تغییر کاربری بنای تاریخی قلعه فلک‌الافلاک می‌گوید: اکنون بنای تاریخی فلک‌الافلاک در میان دو موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی محصور شده است و علاوه بر این کاربری این بنای تاریخی تغییر کرده که این حق مردم و گذشته این سرزمین نیست.

مدیر جدید پایگاه قلعه تاریخی فلک‌الافلاک نیز از تدوین برنامه‌هایی برای ساماندهی این بنای تاریخی خبر می‌دهد و درباره شرایط طرح استحکام بخشی این قلعه تاریخی به مهر می‌گوید: چند سال پیش مطالعاتی در این زمینه انجام شد، ولی چون هزینه اجرای این طرح زیاد بوده، متاسفانه فقط بخشی از آن اجرا شده است.

احمد نصراللهی با بیان این‌که طرح استحکام بخشی داخل قلعه تاریخی فلک‌الافلاک اجرا شده و کار استحکام‌بخشی یک قاچ از دایره قلعه فلک‌الافلاک در ضلع غربی نیز صورت گرفته است می‌افزاید: این طرح در سال 90 به طور نیمه‌تمام متوقف شد، در حالی که به بهترین وجه هم صورت نگرفت و می‌توانست بهتر از این انجام شود.

نصراللهی با بیان این‌که امسال بازبینی این طرح با همکاری دفتر حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی در دستور کار قرار گرفته است، تصریح می‌کند: در جلسه آینده شورای فنی که اواخر مهر در دفتر حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی برگزار می‌شود، تصمیم گرفته خواهد شد که طرح موجود را ادامه دهیم یا این‌که همین طرح را پس از بهینه کردن آن دنبال کنیم.

وی با بیان این‌که دلیل توقف طرح استحکام‌بخشی قلعه فقط بحث کمبود اعتبار نبوده است، می‌گوید: حتی با وجود اعتبار هم محدودیت‌هایی برای انجام کار استحکام بخشی در قلعه فلک‌الافلاک وجود دارد، به طور مثال واقع شدن این قلعه روی یک تپه باستانی که حفاری در آن ممنوع است، یکی از این موانع است.

نم‌زدگی دیواره‌های قلعه

مدیر پایگاه قلعه تاریخی فلک‌الافلاک درباره نم‌زدگی دیواره‌های قلعه نیز یادآور می‌شود: بخشی از نم‌زدگی مربوط به پشت قلعه است که این موضوع به وجود سرویس بهداشتی تعبیه شده در فضای قلعه برمی‌گردد.

به گفته نصراللهی، پیش از این به دلیل آزاد نبودن حریم بنای تاریخی فلک‌الافلاک، یک سرویس بهداشتی در داخل مجموعه و بالای قلعه برای بازدیدکننده‌ها در نظر گرفته شده که این موضوع موجب نم‌زدگی پشت قلعه شده است.

وی با بیان این‌که در نظر داریم این سرویس بهداشتی را جابه‌جا کنیم و مکانی برای احداث سرویس بهداشتی در پایین قلعه در نظر بگیریم، می‌افزاید: پس از احداث سرویس بهداشتی جدید سرویس قدیمی را تعطیل کرده و نسبت به باز کردن آن محدوده و خشک کردن آن اقدام خواهیم کرد.

وی به نم‌زدگی ضلع شمالی و شرقی قلعه تاریخی فلک‌الافلاک نیز اشاره و با بیان این‌که در همه بناهای تاریخی چنین مشکلی وجود دارد و آن هم به دلیل آفتابگیر نبودن این بخش از قلعه است، تصریح می‌کند: ضلع جنوبی و غربی قلعه فلک‌الافلاک آفتابگیر بوده و همیشه خشک است، ولی در ضلع شمالی و شرقی به دلیل آفتابگیر نبودن به طور معمول رطوبت بیشتر از دیگر بخش‌های سازه است.

این کارشناس مسئول یادآور می‌شود: فضای سبز کاشته شده در قلعه فلک‌الافلاک نیز متناسب با این محل نیست و درصدد هستیم که گیاهان بومی در این محل کاشته شوند تا آب کمتری نیاز داشته باشند.

نصراللهی به مشکل گلسنگ‌ها در دیواره قلعه اشاره می‌کند و با اشاره به این‌که درصدد پاکسازی گلسنگ‌ها نیز هستیم، درباره ثبت جهانی آن می‌گوید: این مسئولیت فقط برعهده میراث فرهنگی نیست، بلکه این سازمان فقط مدیریت می‌کند و راه را نشان می‌دهد و در واقع ثبت جهانی فلک‌الافلاک یک همکاری فرامیراثی بین همه ادارات و دستگاه‌های مرتبط در استان می‌خواهد و باید مردم هم بخواهند تا ادارات در این مسیر همدل شده و میراث فرهنگی هم راهبرد خود را ارائه دهد. مدیر پایگاه قلعه تاریخی فلک‌الافلاک خرم‌آباد یادآور می‌شود: درصددیم در سال 95 یا 96 فلک‌الافلاک را به ثبت جهانی برسانیم که این موضوع مهم‌ترین هدف ما در قالب یک برنامه سه ساله است که امیدواریم به نتیجه برسد.

قلعه فلک‌الافلاک بر بلندای تپه‌ای باستانی و طبیعی در مرکز شهر خرم‌آباد واقع شده و دارای هشت برج و دو حیاط مستطیل شکل بوده است. زیبایی و معماری شگفت‌انگیز قلعه فلک‌الافلاک موجب شده که این قلعه تاریخی و باستانی لرستان از سوی بسیاری از کارشناسان به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا لقب گیرد.