اولین اعتصاب مطبوعات چگونه شکل گرفت​

حضور مامور حکومت نظامی در تحریریه روزنامه کیهان هنگامی اتفاق افتاد که در همان زمان اعضای هیات‌مدیره سندیکای نویسندگان و خبرنگاران مطبوعات در کاخ نخست‌وزیری سرگرم مذاکره با مهندس شریف‌امامی درباره آزادی مطبوعات بودند.

این رفتار و برخورد نظامی چیزی نبود که به مذاق روزنامه‌نگاران و کارکنان روزنامه‌ها خوش آید. به همین منظور با صحبتی که با همکاران خود در دیگر مطبوعات کردند بنا شد از این پس قلم بر زمین بگذارند و به دولت اعلام کنند که با این شرایط دیگر نخواهند نوشت و تا دولت تضمین لازم را مبنی بر رعایت حقوق مطبوعات ندهد، روزنامه‌ها را منتشر نمی‌کنند.

این تصمیم به اطلاع سندیکای نویسندگان و خبرنگاران هم اعلام و قرار شد سندیکا جریان اعتصاب را مدیریت کند. ​ اعتصاب سه روز طول کشید. دولت شریف امامی برای رفع این مشکل با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد آزادی مطبوعات را تضمین خواهد کرد.

اعتصابیون خواسته‌های خود را به این شرح اعلام کردند: الغای کامل سانسور مطبوعات در اولین شماره روزنامه، عدم دخالت قوه مجریه و حکومت نظامی، ساواک و شهربانی در امر تهیه، تنظیم و انتخاب عنوان و صفحه‌بندی و نشر خبرها، درج کامل و دقیق جریان حضور نمایندگان سانسور و حکومت نظامی در تحریریه روزنامه، تعهد رسمی و کتبی دولت در زمینه تضمین و تحقق خواست جامعه مطبوعات ایران و چاپ این تعهد در اولین شماره روزنامه و پخش دقیق آن از رادیو و تلویزیون.

بعد از برگزاری جلساتی بین دولت‌ و نمایندگان مطبوعات سرانجام با درخواست روزنامه‌نگاران موافقت شد و بعد از انتشار دوباره روزنامه‌ها، مطبوعات کار خود را از سر گرفتند.

ماجرا از قبل هم ریشه داشت و قبل از این‌که اعتصاب روزنامه‌نگاران شروع شود، مصباح‌زاده و فرهاد مسعودی مدیران روزنامه کیهان و اطلاعات با سپهبد رحیمی، معاون ارتشبد اویسی جلسه‌ای داشتند. دلیل اصلی برگزاری چنین جلسه‌ای این بود که بسیاری از اخبار روزنامه‌ها درباره تظاهرات و اعتراضات از سوی فرماندهان نظامی تکذیب می‌شد.

در این جلسه قرار شد خبرنگاران برای هماهنگی با فرمانداری نظامی در این نهاد مستقر شوند و اخبارکسب شده را با هماهنگی فرمانداری نظامی منتشر کنند، اما فرماندار نظامی تهران برخلاف تعهدات خود با اعزام برخی افسران ارشد نظامی به روزنامه‌ها، مطبوعات را تهدید کرد.

با پذیرش خواسته‌های مطبوعات، این اعتصاب سه روز بیشتر طول نکشید و اولین اعتصاب گسترده مطبوعات با پیروزی اعتصابیون به پایان رسید.ش

فتاح غلامی / گروه تاریخ