تجلیل آغداشلو از نقاشی قهوه‌خانه‌ای

این هنرمند پیشکسوت به ایسنا گفت: نقاشی قهوه‌خانه‌ای را شاید بتوان یکی از نقطه‌های اوج هنر مردمی تاریخ نقاشی ایران دانست که در تمام سال‌هایی که کار می‌شد، تغییرات خیلی کمی در آن رخ داد. همه هنرمندان این عرصه سعی می‌کردند اصول این نقاشی و رنگ‌گذاری چهره‌ها را حفظ کنند.

او ادامه داد: در طول 40 سال گذشته که قهوه‌خانه‌ای وجود نداشت و استادان بزرگ نقاشی قهوه‌خانه‌ای یا در فقر زندگی می‌کردند یا از دنیا رفته بودند، مشتری‌ها و خریدار‌هایی از طبقه مرفه پیدا شدند که نمونه‌هایی از این نقاشی‌ها را جمع می‌کردند. این جمع‌آوری روح تازه‌ای به هنر در معرض انهدام نقاشی قهوه‌خانه‌ای دمید.

آغداشلو درباره شکل‌گیری این هنر و تاریخچه آن، گفت: ابتدا باید یک تصحیح درباره نام این هنر که به‌عنوان «نقاشی قهوه‌خانه‌ای» شناخته می‌شود، صورت بگیرد؛ این نقاشی فقط برای قهوه‌خانه نیست، بلکه دنباله سنت نقاشی مردمی ایرانی است که به موازات نقاشی رسمی و عالی ایرانی که نگارگری و نقاشی دیواری بود، شکل گرفت.

او اظهار کرد:‌ بخشی از وظیفه آشنا کردن مردم با نقاشی، برعهده هنرمندانی بود که با این هدف آثار خود را خلق کردند. آنها نقاشی‌های خود را در پرده‌های بزرگ با مضامین مذهبی می‌کشیدند و در مراسم خاص مثل دهه محرم در میدان‌ها و جاهایی که محل رفت‌وآمد مردم بود، نصب می‌کردند. بیشتر این پرده‌ها مربوط به فاجعه کربلا بود. نقالان کنار این پرده‌ها می‌ایستادند و هر روز تکه‌ای از آنها را برای مردم روایت می‌کردند. بعد آنها را لوله می‌کردند و می‌بردند و فردا بخش دیگری از آن را نقل می‌کردند.