القاعده در کمین غرب

تصاویر ضبط شده با دوربین‌های موبایل لحظات پس از این حمله را نشان می‌دهد و براساس این تصاویر منتشر شده در اینترنت، ظاهرا به غیر از آن خودرو به هیچ یک از ساختمان‌های اطراف آسیبی نرسیده است. از قرار معلوم راکت‌ها با دقتی مرگبار شلیک شده بود.

ظاهرا در آن خودرو که همین هفته پیش توسط پهپادهایی از نوع ریپر هدف قرار گرفت و منهدم شد، یکی از خطرناک‌ترین تروریست‌های تحت پیگرد بین‌المللی نشسته بود، یعنی یک فرانسوی به نام دیوید دروژن ملقب به داوود که 24 سال داشت و یکی از مهم‌ترین اهداف نهادهای امنیتی آمریکا محسوب می‌شد. از قرار معلوم، داوود یکی از برجسته‌ترین متخصصان بمب‌های دست‌ساز بوده است که از فرانسه برای فراهم کردن امکانات برای حملات تروریستی علیه اروپا و آمریکای شمالی به سوریه اعزام شده بود. حال داوود مرده است. گرچه جنگنده‌های آمریکایی از چند ماه پیش به صورت مرتب اهداف تروریستی در سوریه و عراق را بمباران می‌کنند، اما حمله پهپادها در روز پنجم نوامبر امسال به آن بمب‌ساز فرانسوی، موردی ویژه به شمار می‌آید. زیرا این تروریست نه‌تنها عضو گروه تروریستی داعش بود که از ماه‌ها پیش به تیتر یک رسانه‌های جهان بدل شده و اخیرا از سوی سرویس اطلاعات و امنیت آلمان به‌عنوان خطری واقعی اعلام شده است، بلکه افزون بر آن عضویت سازمانی را داشت که این روزها تقریبا به فراموشی سپرده شده است و با وجود این هنوز هم خطری دست‌کم گرفته به شمار می‌آید یعنی سازمان القاعده.

بی‌تردید لشکرکشی‌های خونین داعش در ماه‌های اخیر، سازمان القاعده را به حاشیه رانده است. هفته‌ای نیست که از وحشت‌آفرینی‌های آن به اصطلاح خلیفه، خبری نباشد و اعدام‌های دسته‌جمعی و سر بریدن خبرنگاران و مجازات‌های غیرانسانی و فروش زنان و دختران ایزدی به‌عنوان برده، تنها گوشه‌ای از اقدامات این گروه یعنی داعش محسوب می‌شود. افزون بر آن خبرهای جدیدی از احتمال حملات مرگبار هواداران داعش در کانادا، استرالیا و آمریکا به گوش می‌رسد و این کشورها ادعا دارند که بسیاری از این حملات را ناکام گذاشته و هر بار شمار زیادی از هواداران داعش در اروپا بازداشت شده‌اند. به این ترتیب اکنون این داعش است که تسلطی انکارناپذیر بر فضای خبری و رسانه‌ای جهان دارد.

اما ظاهرا این روزها القاعده یا همان سازمانی که حملات یازدهم سپتامبر 2001 در نیویورک و واشنگتن را رقم زد و هزاران نفر را به کام مرگ کشید و سپس با بمبگذاری در بالی و مادرید و لندن، کارنامه تروریستی خود را سنگین‌تر کرد، به فراموشی سپرده شده است. این سازمان از زمان کشته شدن رهبرش اسامه بن‌لادن در ماه می 2011 بشدت تضعیف شد و بسیاری از افراد آن در کوه‌های مناطق قبیله‌ای وزیرستان پاکستان قلع و قمع شدند و حال این داعش است که با وحشیگری‌های بی‌سابقه و افزایش حملات خود القاعده را به حاشیه می‌راند.

اما شاید این ارزیابی از اساس اشتباه و یک خطای مرگبار باشد. گوئیدو اشتاینبرگ، پژوهشگر برجسته امور تروریسم در بنیاد آلمانی سیاست و علوم برلین می‌گوید: «القاعده همچنان برای غرب یک خطر بزرگ و جدی محسوب می‌شود. این شبکه تروریستی همچنان فعال است و چه‌بسا هنوز هم توان حمله به اروپا و آمریکای شمالی را داشته باشد. حتی این احتمال نیز وجود دارد که القاعده برخلاف آنچه به نظر می‌آید، خطری به مراتب بزرگ‌تر از داعش باشد.»

از قرار معلوم در محافل امنیتی و اطلاعاتی نیز چنین تحلیلی بیش از دیگر تحلیل‌ها طرفدار دارد. بر این اساس القاعده هنوز هم از نظر نفرات و پول از منابع بزرگی برخوردار بوده و می‌تواند حملات بزرگی را سازماندهی و اجرا کند. از نظر این سازمان، کشتار «کافران» با حملات پرسر و صدا و جنجال‌برانگیز همچنان امری واجب به شمار می‌آید و به گفته یکی از ماموران اطلاعاتی آلمان؛ «آنها غرب را زیر نظر داشته و به عبارت بهتر در کمین غرب نشسته‌اند. ما خبر داریم که این حملات بالاخره زمانی انجام خواهد شد، زیرا القاعده در صورت ادامه وضع فعلی، وجهه خود را میان نیروهای بنیادگرا و خشونت‌طلب از دست خواهد داد.»

حملات هوایی اخیر نیروهای آمریکایی نیز می‌تواند نشانه این باشد که خطر تروریستی القاعده فقط یک تئوری و گمانه‌زنی نیست. نیروهای اطلاعاتی ـ امنیتی آمریکا از ماه‌ها پیش ظاهرا جستجوهای هدفمندی را برای یافتن افراد یک سلول تروریستی اسرارآمیز به نام گروه خوراسان آغاز کرده‌اند که از قرار معلوم کادرهای باتجربه القاعده نیز از مناطق مرزی پاکستان و افغانستان در استان وزیرستان به سوریه نقل مکان کرده‌اند و در آنجا با برخورداری از حمایت‌های گروه تروریستی جبهه نصرت که در واقع شاخه رسمی القاعده در سوریه به شمار می‌آید به فعالیت و عملیات مشغولند.

بر پایه شواهد موجود، شمار زیادی از اعضای قدیمی القاعده ازجمله آن مرد کویتی یعنی محسن الفضلی چهره مورد اعتماد بن‌لادن و آن فرانسوی متخصص ساخت بمب‌های دستی یعنی دیوید دروژن معدوم نیز میان همین گروه به سر می‌بردند، اما بر پایه ادعاهای محافل اطلاعاتی اروپا، ماموریت گروه خوراسان، جذب نیروهای جدید در سوریه با هدف آموزش آنها برای عملیات تروریستی در کشورهای غربی است. به گفته محافل امنیتی اکنون بخش اعظم نیروهای گروه‌های تروریستی از سراسر جهان در سوریه گرد آمده و گفته می‌شود متخصصان مجرب ساخت بمب از یمن نیز به آنها ملحق شده‌اند. گروه خوراسان ظاهرا این ماموریت را نیز دارد که به وسیله مواد منفجره‌ای که از دید ماموران و دستگاه‌های امنیتی فرودگاه‌های اروپایی دور می‌ماند، حملاتی را علیه فرودگاه‌ها انجام دهند.

اواخر سپتامبر 2014 نیروهای آمریکایی ادعا کردند برای نخستین بار جت‌های جنگنده این کشور پایگاه‌ها و مخفیگاه‌های احتمالی گروه خوراسان در نزدیکی حلب را هدف قرار داده‌اند و یک هفته پیش حملات دیگری از این دست در منطقه ادلب صورت گرفت و به ادعای آمریکایی‌ها شمار زیادی از نیروهای تروریستی بر اثر این حمله‌ها کشته شدند. فرماندهی نیروهای آمریکایی نیز در یک کنفرانس خبری گفت: «به احتمال زیاد از حملات مرگبار جلوگیری به عمل آمد. این شبکه حملاتی را به اروپا یا آمریکا طرح‌ریزی می‌کند و از همین رو ما باید قاطعانه عمل کنیم.» ظاهرا خطر القاعده خواب غرب را آشفته می‌کند.

دی‌ولت / مترجم: محمدعلی فیروزآبادی