توصیه‌های هنرمندانه از آقای ایمنی تا سیاساکتی

همه هم آمده بودند تا توصیه‌های ایمنی و پیام‌های اخلاقی و بایسته‌های زندگی شهرنشینی را در قالب شعر و آواز و مطایبه و جاذبه‌های بصری به مخاطب خود القا کنند. مخاطب هم نه لزوما کودکان که بیشتر بزرگسالان جامعه هدف بودند و اتفاقا ارتباط می‌گرفتند و رابطه دلی هم برقرار می‌کردند با آن شخصیت‌های بامزه دوست داشتنی. شنیدن عبارت «هرگز نشه فراموش، لامپ اضافی خاموش» کافی بود تا بی‌شمار لامپ‌های اضافی خاموش شوند و انصافا توصیه‌های آقای ایمنی هم کارساز بود و مرگ و میرهای ناشی از گازگرفتگی را پایین آورده بود و سیاساکتی و دوستانش هم هر چند جاذبه‌های تصویری و ادبیات عامیانه‌شان بر پیام‌شان می‌چربید، اما در بهبود وضع ترافیک درون و برون شهری موثر بودند. قطره هم به سفارش شرکت آب و فاضلاب ساخته‌ شد و رسالتش ارائه توصیه به کودکان بود برای مصرف بهینه آب و صرفه‌جویی و جلوگیری از هدر رفتن مایه حیات. آقای ایمنی هم که در زمینه مصرف گاز و ایمنی وسایل گازسوز فعال بود و آن اول‌ها اکبرآقا را نصیحت می‌کرد که پلوپز را نبرد وسط اتاق به نیابت از بخاری و بعدش هم رسید به حسن و پدر و مادر و پدربزرگ تازه به شهر مهاجرت کرده‌شان و پسرعموهای دوقلویش و توصیه به آنها که لوله بخاری را بدون دودکش هوا نکنند و به علمک‌ها آویزان نشوند و از این نوع سفارش‌ها. بعد هم نوبت به سیاساکتی رسید و داوودخطر که محبوبیتی بی‌سابقه یافتند در دل مردم، تا جایی که داوودخطر با آن که در همان قسمت اول حضورش در تصادف کشته شد، اما از فرط اقبال و محبوبیت، دوباره زنده‌اش کردند تا در ارسال و القای پیام‌های ترافیکی به بینندگان نقش‌آفرینی کند.

تاثیر متدها و روش‌های غیرمستقیم و غیردستوری در فرآیند آموزش افراد جامعه و بخصوص کودکان بر همه آشکار است و مورد اتفاق عموم کارشناسان و صاحب‌نظران تربیتی و پرورشی؛ در این میان، استفاده از جاذبه‌های دیداری و شنیداری و توام با این روش‌های آموزشی، اثرات و نتایج را دوچندان و مقبول‌تر خواهد کرد. پیامی که آمیخته و مزین به هنر باشد به طور قطع برای مخاطبش جذاب‌تر و دلنشین‌تر خواهد بود. بهانه نوشتن این چند سطر، تولید سری پنجم مجموعه سیاساکتی است. سال 1375 ـ انیمیشن‌های آموزشی کوتاهی از تلویزیون پخش شد و قهرمانانش در قالب طرح داستانی، توصیه‌ها و پیام‌هایی را در حوزه راهنمایی و رانندگی به بینندگان تلویزیون منتقل می‌کردند. مهم‌ترین فاکتوری که برای این مجموعه اقبال عمومی را به ارمغان آورد شباهت و نزدیکی شخصیت‌هایش با مردم کوچه و بازار بود و احساس قرابتی که عموم جامعه با این شخصیت‌های انیمیشنی می‌کردند.

شخصیت سیاساکتی ابتدا در حاشیه بود، اما آن قدر به دل مردم نشست که خود شد محور و بقیه شخصیت‌ها تحت‌الشعاع جذابیت‌هایش قرار گرفتند. حالا قرار است در سری جدید، سیا و دوستانش علاوه بر راهنمایی و رانندگی، ماجراها و در اصل آموزه‌های خود را به همه حوزه‌های انتظامی بسط دهند. آمارهای رسمی نیروی انتظامی نشان می‌دهد که مجموعه‌های قبلی سیا ساکتی در 81 درصد بینندگان تاثیرات مثبتی داشته است. اگر سازندگان سری جدید، مسائل مغفول مانده از جمله نحوه برخورد پلیس با مردم و برعکس را هم در فهرست موضوع‌های خود قرار دهند در ارتقای ارتباط و تعامل نیروی انتظامی و عموم جامعه قدم موثری است. نگاهی هر چند گذرا به تاریخچه ساخت و پخش تیزرهای آموزشی نشان می‌دهد که هرگاه عوامل حرفه‌ای در تولید این آثار حضور داشته‌اند با اقبال مخاطبان مواجه شده‌ و مهم‌ترین عامل شاید همان شخصیت‌پردازی مناسب و باورپذیر باشد. البته نقش تلویزیون را نیز نباید در پخش این تیزرها آن هم در ساعات مناسب و پربیننده از یاد برد.

تیزرسازی آن هم از نوع آموزشی‌اش البته تجربه‌های ناموفقی نیز در سال‌های اخیر داشته است؛ نمونه اخیرش تولید یکسری برنامه‌های کوتاه‌مدت در حوزه سلامت و بهداشت و با محوریت دو غارنشین متعلق به دوران نخستین و پارینه سنگی بود که البته این انسان‌های نخستین در به دست آوردن قلب آدم‌های امروزی ناکام ماندند.

محسن محمدی /‌ جام‌جم