موافقان این امر را باعث هدایت نقدینگی به سوی بازار سرمایه میدانند، اما مخالفان نگران حرکت پول به سوی بازارهای دلالی و آشفته شدن بازارهایی چون ارز و سرانجام کاهش منابع بانکها و تقویت موسسات مالی غیرمجاز هستند.
در همین حال ابوذر ندیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است نرخ سود بانکی باید بیش از اینها کاهش مییافت؛ موضوعی که رئیس سازمان بورس نیز به آن اشاره کرده بود.
آقای ندیمی کاهش اخیر نرخ سود بانکی را چگونه ارزیابی میکنید؟
سود بانکی از دو منظر باید مورد بررسی قرار گیرد؛ یکی از نگاه سپردهگذار و دیگر از نگاه تسهیلات گیرنده. در خصوص سپردهگذار باید گفت که این نرخ باید بر اساس واقعیت تورم باشد. یعنی اگرنرخ سود کمتر از تورم باشد فرد سپردهگذار ارزش پول خود را از دست داده است و این مخالف قوانین بدیهی اقتصادی و همچنین اقتصاد اسلامی است، اما از نگاه تسهیلات گیرنده بخصوص اگر بخش مولد اقتصاد باشد، کاهش بیشتر این نرخ مطلوب است.
حال این نرخ اعلام شده از منظر هر دو طرف ماجرا منطقی است؟
به نظرمن میزان سود اعلامی منطقی است، گرچه کاهش بیشتر آن مطلوبتر بود که امیدواریم در بازنگری 3 ماههای که بانک مرکزی قولش را داده این کاهش محقق شود. دلیل این امر این است که رقم واقعی نرخ سود بانکی باید بر طبق تورم محاسبه شود و کارمزد بانک نیز به آن اضافه شود. با توجه به میزان تورم که حدود 15 درصد اعلام شد و 3 درصد سود بانکی باید 18 درصد باشد که این رقم قابل دفاع است؛ اما رقم 20 درصد جالب نیست و مطلوب ما کاهش بیشتر آن است.
منتقدان کاهش نرخ سود بانکی نگران نرفتن نقدینگی به سوی بورس هستند.
بله، آنها میگویند کاهش نرخ سود بانکی ممکن است موجب فرار پول از بانکها شده و نقدینگی به سمت بورس نرود. روشن است که ریسک در بازار پولی معنا ندارد، اما برخلاف آن بازار سرمایه دارای ریسک است، اما سود در بازار سرمایه نیز با بازار پول یکی نیست. شما در بازار پول بسرعت نمیتوانید موفق باشید چون فرصتی وجود ندارد و همه چیز ثابت است، اما در بازار سرمایه با وجود ریسک، موفقیت هم هست و این یک چاقوی دو لبه است؛ البته با توجه به برنامههایی که در بورس تدوین شده انتظار میرود پولها اگر از بانک خارج شوند به سمت بازار سرمایه سوق پیدا کنند. انتشار اوراق و استفاده از ابزارهای مالی موفق چون اوراق سلف نفتی گواه این مدعاست.
درباره نگرانی از ورود پول به موسسات غیرمجاز چه میگویید؟
روشن است که مردم دنبال کسب سود بیشتر هستند و در این میان برخی موسسات غیرمجاز با سودهای بالاتر از نرخ اعلام شده نقدینگی مردم را جمع میکنند، اما در این شرایط بانک مرکزی نباید نظارهگر باشد و باید این موسسات را شناسایی و مسیر درآمد هزینه آنها را دنبال کند. اخیرا نیز دیدید که مجلس در استفساریهای ابهام قانونی درباره نظارت بانک مرکزی بر این موسسات را برداشت و کار را محکم کرد. بنابراین اگر از این به بعد وجوه به سوی این موسسات برود بانک مرکزی مقصر است ولاغیر.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد