پشت پرده یک دیکتاتوری مرموز و غیرقابل پیش‌بینی

این سایت که سابقه درخشانی در افشای حجم وسیعی از اسناد و مدارک دولتی دارد، روز جمعه گذشته ضمن انتشار 60 هزار سند جدید از پیام دیپلماتیک وزارت خارجه عربستان و سفارتخانه‌‌های این کشور در سراسر دنیا، اعلام کرد هفته‌های آتی از نیم میلیون سند در ارتباط با فعالیت‌های داخلی پادشاهی عربستان سعودی پرده برداشته می‌شود.

گفته می‌شود گروهی موسوم به «ارتش سایبری یمن» به وزارت امور خارجه عربستان سعودی حمله الکترونیکی کرده و این اطلاعات را بدست آورده است. این افشاگری همزمان با سومین سالگرد پناه گرفتن بنیانگذار ویکی لیکس به سفارت اکوادر در لندن صورت می‌گیرد .

بسیاری از این اسناد و مدارک سربرگ سبز دارد که نشانه «پادشاهی عربستان سعودی» یا «وزارت امور خارجه» این کشور است. برخی از آنها «فوری» یا «محرمانه» بوده و یکی از آنها نیز مربوط به سفارت عربستان سعودی در واشنگتن است.

در این اسناد به رقابت منطقه‌ای طولانی‌ مدت ریاض با ایران، حمایت عربستان از مخالفان سوری و دولت مصر و همچنین مخالفتش با تحقق توافق‌نامه بین‌المللی درخصوص برنامه اتمی تهران اشاره شده است.

در یکی از پیام‌های سفارت عربستان سعودی در تهران به وزارت امور خارجه در ریاض آمده است ؛ «پیام‌های چاپلوسانه آمریکا» از طریق یک میانجیگر ترکیه‌ای ناشناس به دست ایران می‌رسد.

همچنین ویکی لیکس در یکی از اسناد خود در ارتباط با نظارت عربستان سعودی بر روابط ایران و جیبوتی گزارش داده است که ریاض سفرهای متقابل مقامات ایران و جیبوتی و امضای توافقنامه‌های اقتصادی بین دو کشور را با دقت پیگیری می‌کرد.

در یکی از سندها مربوط به 10 اکتبر سال 2011 نیز آمده است: سفارت عربستان در لندن هزینه تحصیل پسر عطاالله مهاجرانی وزیر فرهنگ و ارشاد در دولت اصلاحات را در مقطع دکترا تامین کرده است. بر این اساس سفارت عربستان در لندن بیش از 12 هزار پوند برای هرسال تحصیلی و بیش از 4256 پوند را برای هزینه‌های زندگی وی پرداخت کرده است.

در یکی دیگر از اسناد ویکی‌لیکس مربوط به سال ۱۹۹۹ با عنوان «زیبای صورتی» به سفر فائزه هاشمی رفسنجانی دختر رئیس‌جمهور سابق ایران برای شرکت در ضیافت شامی در ریاض پرداخته شده است.

فائزه رفسنجانی که ۱۳ و ۱۴ ژوئن به عنوان معاون رئیس کمیته ملی المپیک ایران به ریاض سفر کرد، با وزیر امورخارجه، شاهزاده سعود الفیصل و با سلطان بن فهد، معاون رئیس سازمان رفاه جوانان عربستان دیدار داشت و بر لزوم همکاری زنان عربستان و ایران در زمینه‌های مختلف تاکید کرد.

فائزه همچنین یکبار در سال ۱۹۹۲ و بار دیگر به همراه پدر خود در سال ۱۹۹۸ به ریاض سفر کرده بود.

در سند سال 2012 میلادی سفارت عربستان سعودی در ابوظبی نیز آمده است: امارات دولت مصر را برای محاکمه نکردن حسنی مبارک، رئیس‌جمهور سابق این کشور تحت فشار گذاشته است.در یکی از پیام‌‌ها که «محرمانه و بسیار فوری» بوده و مربوط به 14 اوت 2008 میلادی است، وزارت امور خارجه عربستان به سفارت کشورش در واشنگتن درباره بازدید چند دانشجو از عربستان و دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس به عنوان بخشی از برنامه سفارت رژیم صهیونیستی در پایتخت آمریکا هشدار داده است.

وزارت امور خارجه عربستان در این پیام از سفارت کشورش در واشنگتن خواسته تا آخرین اطلاعات درباره این وضعیت را در سریعترین زمان ممکن منتشر کنند. در یکی دیگر از اسناد و مدارک آمده است که وزرای کشور و دادگستری عربستان سعودی می‌دانستند یکی از پسران اسامه بن لادن رهبر سابق القاعده گواهی مرگ پدرش را از سفارت آمریکا در ریاض گرفته است.

در یکی از اسناد نیز به اعزام 123 مربی سعودی به بحرین و درخواست سفارت عربستان در بحرین برای استقرار نیروهای آموزشی و تربیتی پس از آغاز انقلاب در این کشور اشاره شده که محدودیت‌های گسترده‌ای را برای شیعیان به ویژه پس از انقلاب 14 فوریه 2011 به همراه داشته است.

ویکی لیکس همچنین از اسناد و مدارک 3 سال پیش وزارت اقتصاد و فرهنگ پرده برداشته که مربوط به سخنرانی‌های وزیر دیوان سلطنتی و وزیرآموزش بحرین درباره تمایل وی به معرفی و اعزام 97 هیات با تخصص‌های مختلف علمی و نظری و 26 مربی تربیتی و معاون آموزشی برای وزارت آموزش و پرورش بحرین است.

ویکی لیکس همچنین اعلام کرده که قطر برای شکست انتخابات ریاست جمهوری در یمن و انتقال قدرت به منصور هادی ۲۵۰ میلیون دلار هزینه کرده است.

ویکی لیکس همچنین در سندی به تقاضای سازمان امنیت عربستان از بارزانی برای جنگ علیه مالکی و پیام سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان برای نخست وزیر این کشور در زمینه نقش سازمان امنیت عربستان برای احضار مسعود بارزانی اشاره کرده است.

رئیس سازمان امنیت عربستان همچنین در نامه‌ای خواستار دعوت مسعود بارزانی به عربستان و دیدار با وزیر خارجه و وزیر کشور شده است. عربستان در این نامه از بارزانی کمک خواسته تا مالکی در قدرت باقی نماند، این در حالیست که بارزانی در رسانه‌های محلی تبلیغ می‌کرد برای تشکیل دولت مستقل کردی به عربستان می‌رود. نکته جالب تر این‌که نماینده بارزانی در حزب دموکرات کردستان عراق تبلیغ می‌کرد که بارزانی علیه مالکی نیست و مالکی علیه کرد و کردستان است.

«جولیان آسانژ» بنیانگذار ویکی‌لیکس همچنین در سندی با اشاره به ادامه جمع‌آوری اطلاعات خصوصی شهروندان از سوی آژانس‌ امنیت ملی آمریکا گزارش داده است قانونی که در آمریکا اجازه بررسی اطلاعات خصوصی شهروندان را می‌دهد، در 31 مه منقضی می‌شود؛ مگر این که تمدید شود یا قانون دیگری جایگزین آن گردد.

آسانژ در توصیف اسناد مربوط به عربستان سعودی اعلام کرد: «اسناد عربستان سعودی پرده از یک دیکتاتوری مرموز و غیرقابل پیش‌بینی برمی‌دارد که علاوه بر گرامی داشتن صدمین اعدام با گردن زدن در سال جاری، به تهدیدی علیه همسایگانش تبدیل شده است.»

دشمنی با ایران

انتشار این اسناد درباره عربستان به روشنی ضدیت عربستان با مصالح و منافع ایران و عراق را به نمایش می‌گذارد . عرفان قانعی فرد ، از پژوهشگران تاریخ معاصر در این باره به خبرنگار جام‌جم می‌گوید: انتشار این اسناد روشنگر و موید تلاش عربستان برای حرکت علیه ایران و حکومت مرکزی عراق توسط عوامل نفوذی خود در عراق است.

این پژوهشگر تاریخ همچنین اظهار داشت هرچند خط مشی یا مثلث عربستان - قطر - ترکیه توانست با همکاری بعث - بارزانی - سنی ها، درواقع با یک توطئه داخلی، نیروهای داعش را در عراق وارد کنند و امنیت ملی و تمامیت ارضی عراق را به خطر بیندازند، اما قبلا هم این همکاری در فراری دادن یکی از مشاوران رئیس جمهور عراق یعنی طارق الهاشمی جلوه گر شده بود. زیرا بارزانی به دستور استخبارات عربستان وی را فراری داد در حالی که وی متهم به هدایت یک گروه تروریستی بود .

هاشمی از طریق قطر به مقصد عربستان سعودی رفت. به رحال این سندها برای محققان می‌تواند منبع پژوهش باشد حتی اگر برخی از آنان با سندها و روایت‌های دیگر همخوانی نداشته باشد.در همین زمینه محمد حسن قدیری ابیانه کارشناس عالی امور استراتژیک و سفیر سابق ایران در مکزیک و استرالیا به جام‌جم می‌گوید دو نوع اطلاعات از محرمانه گرفته تا سری در سال‌های اخیر به خارج درز پیدا کرده است که یکی توسط سایت ویکی لیکس و دیگری توسط اسنودن مامور امنیتی آمریکا بوده است.

انتشار این اسناد در راستای مخالفت با سیاست‌های آمریکا بوده که البته ضربه بزرگی را به حیثیت و دیپلماسی آمریکا در جهان وارد کرده است زیرا در رابطه با بسیاری از مکاتبات دستگاه‌های وزارت خارجه آمریکا با سایر کشورها بوده است.

وی در پاسخ به این پرسش که «با توجه به انتشار این اسناد چطور نقش عربستان را می‌توان توجیه کرد؟» می‌گوید فعالیت عربستان توجیهی ندارد و عربستان همواره در خدمت منافع غرب و اسرائیل حرکت کرده است.

قدیری ابیانه در ادامه می‌افزاید این گزارش‌ها به صورت محرمانه ارسال می‌شده و کسی قصد انتشار علنی آن را نداشته است. از این رو معمولا این اسناد قابل اعتماد هستند. اسناد محرمانه معمولا چند نوع است؛ یکی تحلیل‌هایی است که افراد ارائه می‌کنند اما نوع دیگر گزارش، صورت جلسه ملاقات و جلسات است.

واکنش ریاض

افشاگری ویکی لیکس واکنش دولتمردان سعودی را به همراه داشت . در همین رابطه وزارت خارجه عربستان در صفحه توئیتر خود این اسناد را جعلی خواند که تنها به دشمنان برای رسیدن به اهدافشان کمک می‌کند. عربستان به جای ارائه توضیح ، از شهروندانش خواست تا وارد این وب سایت اینترنتی نشوند و این اسناد را نخوانند.

عربستان سعودی همچنین در اقدامی پیشدستانه پایگاه اینترنتی ویکی لیکس را در پی انتشار صدها هزار سند سری وزارت امور خارجه این کشور فیلتر کرد. دراین بیانیه همچنین به شهروندان سعودی توصیه شده است: هموطن هوشیار، از ورود به هر سایتی با هدف دستیابی به اسناد یا اطلاعات فاش شده که احتمالا نادرست و با هدف ضربه زدن به امنیت ملی منتشر شده باشند، پرهیز کن. هموطن عزیز، هر گونه اسنادی که ممکن است جعلی و دشمنان وطن را به تحقق اهدافشان کمک می‌کند، منتشر نکن.

معصومه زارع - گروه بین‌الملل