پایان بهار روابط ریاض ـ واشنگتن

در جریان نشست اخیر سران عضو شورای همکاری خلیج‌فارس با باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در کمپ دیوید، اوباما یک‌سری انتقادات تندی را نسبت به رفتار سیاسی عربستان با مخالفین و نیز سیاست‌های تخریبی عربستان در منطقه ابراز داشته است.

این اختلافات از آنجا ناشی می‌شود که واشنگتن نسبت به طولانی شدن دخالت عربستان در یمن و نقش تخریبی ریاض در لبنان و عراق به شدت اعتراض کرده و بارها نارضایتی خود را از گسترش پروسه سلفی‌گری در منطقه ابراز کرده است.

همچنین کالین پاول، وزیر خارجه پیشین آمریکا اخیرا نسبت به دخالت عربستان در یمن و نقش تخریبی ریاض در مسائل داخلی منطقه انتقاد کرده بود.

از سوی دیگر نزدیک شدن ایران و گروه 1+5 در موضع هسته‌ای ایران خشم عربستان را بشدت برانگیخته و این امر به سردی روابط ریاض و واشنگتن منجر شده است؛ لذا با این‌که آمریکا در شکل دهی سیاست خارجی عربستان نقشی کاملا فرادستی را ایفا می‌کند، اما وجود برخی طیف‌های افراطی در دستگاه حاکمیت عربستان نارضایتی واشنگتن را نسبت به رژیم آل‌سعود برانگیخته است.

به نظر می‌رسد، افشاگری موسسه ویکی لیکس نشان می‌دهد که آمریکا درصدد افزایش فاصله سیاسی خود با عربستان است و امضای توافق‌نامه جامع ایران و 1+5 قطعا به تیرگی روابط واشنگتن و ریاض منجر خواهد شد؛ لذا با توجه به شرایط منطقه و پایان یافتن نقش نیابتی عربستان در منطقه به نظر می‌رسد که جهان در آینده شاهد آشکار شدن اختلافات میان آمریکا و عربستان خواهد شد و بهار روابط ریاض و واشنگتن به پایان خواهد رسید.

به همین دلیل، سفر اخیر محمد بن سلمان، معاون ولیعهد عربستان به روسیه و ملاقات وی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نشان می‌دهد که عربستان سعودی درصدد بازنگری در سیاست‌های خارجه خود و یارگیری جدید منطقه‌ای برآمده است.

عربستان سعودی در طول سه ماه حمله وحشیانه خود علیه مردم بی‌دفاع یمن بشدت دچار انزوای سیاسی در دو حوزه اسلامی و عربی شده و لذا اکنون عربستان سعودی تلاش می‌کند تا در حقیقت سیاست‌های خارجی خود را تعدیل کند و از گرایش به سمت سیاست‌های افراطی پرهیز کند.

اکنون عربستان سعودی بشدت از انتشار اسناد سری خود از سوی موسسه ویکی لیکس دچار وحشت شده زیرا این اسناد نشان می‌دهد که عربستان سعودی در طول سال‌های اخیر به عنوان همپیمان رژیم صهیونیستی علیه ملت‌های عربی و اسلامی فعالیت داشته و از این رو رژیم آل‌سعود در شرایط فعلی بشدت دچار انزوای سیاسی شده است.

حسن هانی‌زاده - کارشناس مسائل خاورمیانه