ترکیه چوب اشتباهاتش را می‌خورد

در همین رابطه با سیامک کاکایی پژوهشگر مسائل ترکیه گفت‌و‌گو کرده‌ایم که مشروح آن را می‌خوانید:‌

چرا داعش در ترکیه عملیات انجام می‌دهد؟

ترکیه طی چند سال اخیر محلی برای آمدوشد شورشیان در سوریه شده و تجهیزات نیز به این مناطق ارسال کرده است. خیلی‌ها احتمال می‌دهند داعش در این انفجار نقش داشته اما هنوز خود این گروه مسئولیت این حمله را نپذیرفته است. اما نکته بحث نه در خود رویداد بلکه در ارتباط با واکنش‌هایی بوده که میان برخی گروه‌های کرد مطرح می‌شود و مستقیما دولت ترکیه و حزب عدالت و توسعه را هدف قرار می‌دهد. این احزاب دولت را متهم به سهل‌انگاری نسبت به مسائل امنیتی و همکاری با داعش می‌کنند. پیش از این نیز البته گزارش‌هایی در ارتباط با همکاری ترکیه با داعش منتشر شده بود و گروه‌های سیاسی نظیر حزب جمهوری خلق انتقاداتی را علیه حزب اردوغان مطرح کرده بود.

چرا انفجار در یک شهر کردنشین رخ می‌دهد ؟

در اینجا دو بحث مطرح است؛ اول این که در ماه‌های گذشته تحرکات کردها در مناطق شمالی سوریه افزایش پیدا کرده است و این نگرانی نسبت به تغییر وضعیت ترکیه در شمال سوریه وجود دارد. بنابراین برخی معتقدند این اقدام با هدف جلوگیری از اجماع بین کردهای سوریه و ترکیه بوده است. دیدگاه دوم بر این مساله متمرکز بوده که عمده منطقه کردنشین سوریه هم‌مرز با ترکیه است و بخشی از این کشمکش‌ها طبیعی است چون محل گذر نیروها بوده اما از منظر کردهای ترکیه که منتقد حزب عدالت و توسعه هستند، این گونه اقدامات تقابل علیه کردها و بخصوص وضعیت کردهای سوریه است.

دعواهای سیاسی داخل ترکیه چه نقشی در این کشمکش‌ها دارد ؟

رویکرد ترکیه در ارتباط با مسائل منطقه در سوریه و عراق، مورد نقد گروه‌های داخلی ترکیه است، گرچه بخشی از این انتقادها بار سیاسی و انتخاباتی داشته اما بررسی سیاست خارجی آنکارا نشان می‌دهد که ترکیه همواره در مسیر دخالت در سوریه حرکت کرده است. حتی یک سال پیش از این نیز نشانه‌هایی از دخالت در امور عراق دیده شد. با توجه به قدرت گرفتن داعش در سوریه و مناطق شمال غربی و غربی عراق رسانه‌ها و شخصیت‌های سیاسی مخالف در ترکیه اعلام کردند، ارتباطی می‌تواند بین نگاه ترکیه و شیوه و عملکرد داعش در سوریه و عراق وجود داشته باشد. این احتمال زمانی شدت گرفت که ترکیه یک سال پیش توانست کارکنان کنسولگری موصل را که توسط داعش دستگیر شده بودند، بدون درگیری و جنگ آزاد کند. پس از آن بود که گروه‌هایی در داخل ترکیه همچون جمهوری خلق هنگام بحرانی شدن اوضاع کوبانی، ترکیه را متهم به حمایت از داعش کرد.

سیاست خارجی ترکیه در این رابطه به کدام سمت می‌رود؟

سیاست خارجی ترکیه در منطقه بخصوص در سال‌های اخیر بار ایدئولوژیک به خود گرفته است، آنکارا به شکلی به دنبال جبهه‌های جدید مذهب‌گراست و البته برخی معتقدند رویکرد آنکارا در ارتباط با سوریه و عراق موجب به حاشیه رفتن سیاست خارجی ترکیه در منطقه خاورمیانه نسبت به زمانی شده که آنکارا دنبال نقش فعال منطقه‌ای بود.