تدابیر رسانه ملی برای امیدافزایی

رویارویی با استراتژی غرب

بنابراین رسانه ملی‌ و شبکه‌های مختلف سیما تلاش می کنند با تهیه برنامه‌های ترکیبی و سریال‌های نمایشی با محوریت امیدافزایی به جوانان گام‌های مثبتی در این حوزه بردارند‌ اما طبیعی است با وجود گسترده بودن تبلیغات غرب به تولیدات بیشتری نیاز داریم.

در واقع می‌توانیم با تولید برنامه‌های متنوع به چهره‌های موفق جوان بپردازیم و از این طریق امید را در دل جوانان بارور کنیم. متاسفانه برخی جوانان تصورشان این است که همه چیز در خارج از مرزها وجود دارد و ظرفیت‌های موجود در کشور را نمی‌شناسند و در این‌باره رسانه ملی با ساخت برنامه‌های متنوع همراه با جذابیت‌های گرافیکی و تصویری باید این ظرفیت‌ها را به جوانان معرفی کند. به همین بهانه ما در این گزارش سراغ رسانه‌ای‌ها و وزارت ورزش و جوانان رفتیم تا این مساله را بررسی کنیم که برای ایجاد انگیزه و امید از چه تکنیک‌های برنامه‌سازی می‌توان استفاده کرد.

مجریان خلاق

برنامه «مردم چی می‌گن؟» با محوریت جوانان و امیدافزایی به آنها به تهیه‌کنندگی علی زاهدی ساعت 19 از شبکه سه پخش می‌شود. زاهدی در پاسخ به این پرسش که چرا تعداد برنامه‌های ترکیبی با محوریت امیدافزایی در مقایسه با دیگر موضوعات کمتر است، به جام‌جم می‌گوید: این اتفاق به چند دلیل است؛ اول این که ما برای تولید چنین برنامه‌هایی باید مجریان جوان و توانمند ‌ داشته باشیم. دلیل موفقیت برنامه «کوله‌پشتی» که چند سال پیش از شبکه سه پخش شد، اجرای خوب فرزاد حسنی بود. ما در این برنامه، جوانان نخبه ایرانی را معرفی می‌کردیم و از آنجا که حسنی، اجرای خوب و جوان‌پسندانه‌ای داشت، باعث شد برنامه به قول معروف در میان جوانان گل کند، حتی کارخانه‌دارها هم به دنبال جوانان نخبه‌ای بودند که ما در این برنامه آنها را معرفی می‌کردیم. وی ادامه می‌دهد: برای تولید برنامه‌هایی با رویکرد جوانان باید مجریان توانمند، خوش‌چهره، خوش‌بیان و با اطلاعات عمومی خوب داشته باشیم. پیدا کردن چنین مجریانی‌، دغدغه تهیه‌کنندگان است که هم حرف آنها را متوجه شوند و هم این که ‌ پیام را به جوانان منتقل کنند. ما در این‌باره مشکل ، زیادی داریم که باید حل شود. متاسفانه ما در طول روز شاهد اجرای یک مجری در برنامه‌های صبحگاهی عصرگاهی و شبانگاهی هستیم که بهتر است این طور نباشد و هر برنامه‌ای مجری مختص به خودش را داشته باشد.

تهیه کنندگان متخصص کم اند

زاهدی دومین معضل این حوزه را نبود تهیه‌کنندگان متخصص می‌داند و ادامه می‌دهد: تعداد تهیه‌کنندگانی که دغدغه ساخت برنامه‌هایی با رویکرد جوانان و امیدافزایی به آنها داشته باشند، کم است. به همین دلیل برنامه‌های کلیشه‌ای ساخته می‌شود، اما این نوید را به مخاطبان می‌دهم که شبکه سه در شش ماهه دوم امسال برنامه‌های متنوعی با محوریت جوانان و امیدافزایی به آنها پخش خواهد کرد.

‌سازمان‌های متولی جوانان همکاری نمی کنند

این تهیه‌کننده در پاسخ به این پرسش که برای ساخت برنامه‌هایی با محوریت امیدافزایی به جوانان تا چه میزان نیازمند کمک سازمان‌های مرتبط با جوانان هستیم؟ توضیح می‌دهد: مسلما در این زمینه سازمان ورزش و جوانان می‌تواند کمک زیادی به برنامه‌سازان کند. من به عنوان تهیه‌کننده نیازمند اطلاعات هستم؛ زیرا من کامپیوتر نیستم که درباره همه جوانان نخبه ایران اطلاعات کافی داشته باشم. به عنوان نمونه من اطلاعاتی ندارم که یک جوان خوزستانی در حال حاضر چه تحقیقاتی انجام داده است. مسلما در این حوزه این سازمان می‌تواند به من به عنوان تهیه‌کننده کمک کند. سازمان‌های مرتبط با جوانان باید خوراک مناسب را در اختیار صداوسیما بگذارند تا ما هم بتوانیم بر این مبنا برنامه‌های خوب هم تولید کنیم.‌

تولید برنامه‌های متنوع

غلامرضا میرحسینی، مدیر شبکه سه درباره این‌که چرا برنامه‌های ترکیبی با محوریت امیدافزایی به جوانان در ساعات پرمخاطب از تلویزیون پخش نمی‌شود به جام‌جم می‌افزاید: از ساعت 20 زمان پخش سریال‌های تلویزیونی به ترتیب از شبکه‌ها شروع می‌شود و تا ساعت 23 ادامه دارد. ساعت‌های پخش سریال هم از سوی معاونت سیما ابلاغ شده است.

به همین دلیل نمی‌توان زمان سریال‌ها را تغییر داد، اما ما در شبکه سه برنامه‌هایی با رویکرد جوانان و امیدافزایی را در ساعت پرمخاطب پخش می‌کنیم. به عنوان نمونه ساعت پخش برنامه مردم چی می‌گن را از ساعت 16 به 19 تغییر دادیم و توانستیم مخاطبان زیادی هم جذب کنیم.

وی درباره این‌که در این شبکه از چه ساختارهایی برای ساخت برنامه‌هایی با محوریت امیدافزایی به جوانان استفاده می‌شود، توضیح می‌دهد: ما از ساختارهای مختلف از نمایشی گرفته تا مستند و ترکیبی استفاده می‌کنیم. دستاوردهای پژوهشی جوانان موفق در قالب مستندهای جذاب از این شبکه پخش خواهد شد.

مدیر شبکه سه با اشاره به مسابقات ورزشی هم می‌گوید: ما در این شبکه تلاش می‌کنیم برنامه‌های متنوعی برای جوانان تولید کنیم، حتی به نظرم پخش مسابقات ورزشی جوانان علاوه بر این که به روحیه نشاط افزایی در جوانان کمک می‌کند، امید را نیز در دل آنها بارور خواهد کرد. برنامه‌های جدیدی با محوریت جوانان آماده کرده‌ایم که در شش ماهه دوم امسال پخش می‌شود.

میرحسینی عنوان می‌کند: «اکسیر» از برنامه‌های جدید این شبکه است. ضمن این که سبک زندگی سالم را به جوانان آموزش می‌دهیم تا از این طریق روحیه امید را در آنها تقویت کنیم تا به فکر وادار شوند. فکر می‌کنم با جدول پخش متنوعی که ما برای نیمسال دوم امسال تدارک دیده‌ایم بتوانیم پاسخگوی دغدغه‌ها و نیازهای جوانان باشیم.

مدیر شبکه سه در ادامه با تاکید بر این که سازمان‌های مرتبط با امور جوانان هم می‌تواند در این باره به سازمان صداوسیما کمک کند، می‌گوید: نهادهای مرتبط با هم می‌‌توانند هم‌افزایی داشته باشند و از این فرصت استفاده کنیم تا بتوانیم به جوانان خدمات فرهنگی مناسب بدهیم. مسلما کمک‌های فکری بهتر می‌تواند به ما کمک کند و شبکه سه آمادگی دارد با مشارکت شهرداری، وزارت جوانان و ورزش و... برنامه‌های متنوعی تولید کند. ضمن این‌که با محدودیت مالی هم روبه‌رو هستیم و امیدوارم دولت، سازمان صداوسیما را حمایت مالی کند؛ زیرا در شرایط بحران اقتصادی قرار داریم. اگر قرار باشد فرهنگسازی کنیم باید همه دست به دست هم بدهیم.

سیاست گذاری‌شفاف

مریم نجابتیان، مدیر گروه مشاوره و خدمات روانشناختی وزارت ورزش و جوانان نیز درباره این‌که این سازمان در تولید برنامه‌هایی با محوریت جوانان چه کمکی می‌تواند به تهیه‌کنندگان تلویزیون کند، به جام‌جم می‌گوید: همه سازمان‌ها و دستگاه‌های فرهنگی می‌توانند دست به دست هم بدهند تا مسائل جوانان حل شود. مسلما جوانان با مسائل مختلف روبه‌رو هستند و یکی از مباحث مربوط به ترویج امیدافزایی در دل جوانان است که در این زمینه می‌توانیم سیاستگذاری شفافی داشته باشیم.

وی ادامه می‌دهد: با توجه به این‌که ما کشور جوانی داریم و میزان مخاطبان صداوسیما، مطبوعات و شبکه‌های اجتماعی هم کم نیستند، باید سیاست‌های مدونی را دنبال کنیم تا بتوانیم مطابق با دغدغه‌های جوانان حرکت کنیم و مثبت‌اندیشی را در آنها ترویج بدهیم. این اتفاق نمی‌افتد، مگر آن‌که پشتوانه تحقیقاتی گسترده‌ای داشته باشیم تا بتوانیم برای باور کردن امید در دل جوانان گام‌هایمان را درست برداریم.

این مدیر گروه ادامه می‌دهد: وزارت ورزش و جوانان همه‌ساله دستاوردهای پژوهشی جوانان را در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد جمع‌آوری می‌کند و برنامه‌سازان می‌توانند از این دستاوردها استفاده کنند. همچنین جشنواره‌هایی برای جوانان در استان‌ها برگزار می‌شود و جوانان نخبه شناسایی خواهند شد. فکر می‌کنم نتایج این جشنواره‌ها هم می‌تواند در اختیار تهیه‌کنندگان قرار بگیرد تا بتوانیم از این طریق جوانان مستعد را معرفی کنیم تا فرصت‌های بیشتری در اختیارشان گذاشته شود.

ترویج مفاهیم مثبت‌اندیشی

رهبر معظم انقلاب بارها در حوزه امیدآفرینی رهنمودهایی داشته‌اند مبنی بر این‌که امیدواری اجتماعی، لازمه توسعه پایدار است. ترویج امید در دل جوانان به‌عنوان راهکاری برای مقابله با یاس و ناامیدی مطرح می‌شود.به همین دلیل کارشناسان معتقدند رسانه ملی در کنار دیگر دستگاه‌های فرهنگی باید سعی کند با بهره بردن از ساختارهای مختلف برنامه‌سازی به مفاهیم مثبت‌اندیشی، امیدآفرینی، راه‌های مقابله با عوامل روانی فردی و اجتماعی ایجادکننده ناامیدی بپردازد تا دغدغه‌ها و نیازهای جوانان از مرحله تئوری خارج شود و به مرحله اجرا برسد تا امیدآفرینی در دل جوانان این مرز و بوم نهادینه شود.

فاطمه عودباشی

رادیو و تلویزیون