پرداخت کرایه تاکسی‌ الکترونیکی می‌شود

اتفاقی که یک هدف بیشتر ندارد: یکپارچه‌سازی حمل‌و‌نقل عمومی، فعلا در تهران و بعدها در تمام شهرهای کشورمان. موضوعی که گرچه تا چندسال پیش رویایی دور از ذهن بود اما مدتی است که رنگ واقعیت گرفته و با الکترونیکی شدن پرداخت کرایه‌ها در مترو و اتوبوسرانی، حالا نوبت به تاکسی‌های سطح شهر رسیده است که با مجهز شدن به دستگاه‌های الکترونیک پرداخت کرایه، به این سیستم بپیوندند.

اتفاقی که از هفته آینده به صورت پایلوت در صد تاکسی و سه منطقه شهر تهران اجرا و در صورت نتیجه‌بخش بودن در فاز نخست این طرح، تا پایان سال به 15 هزار تاکسی را شامل می‌شود. به این ترتیب با بهره‌برداری از این سیستم الکترونیک همه شهروندان می‌توانند کرایه جابه‌جایی‌شان در سطح شهر را به وسیله کارت‌های الکترونیکی غیرتماسی (contactless) پرداخت کنند. طرحی که هدف نهایی‌اش افزایش رضایت مندی عمومی از خدمات ناوگان حمل و نقل عمومی و افزایش انگیزه در شهروندان در استفاده از این وسایل در سفرهای درونشهری است.

این خبری است که معاون برنامه‌ریزی و توسعه سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران به جام‌جم می‌گوید.

رضا قاضی در ادامه با اشاره به اجرای پایلوت این طرح در مناطق مرکزی شهر می‌گوید: با بررسی‌های انجام شده تصمیم بر این شد که در مرحله اول نقاط مرکزی شهر تحت پوشش قرار بگیرد. بر این اساس امکان پرداخت کرایه به‌صورت الکترونیکی در سه محور انقلاب ـ راه‌آهن، انقلاب - صادقیه و پیچ‌شمیران ـ تجریش برای مسافران این سه مسیر پر رفت و آمد فراهم می‌شود. در مرحله‌های بعدی با توجه به نظرسنجی‌های انجام شده از راننده‌ها و مسافران، این طرح توسعه خواهد یافت.

کرایه‌ها چرا الکترونیکی می‌شوند؟

با این‌که یکی از ملزومات زندگی شهری در دنیای امروز، پیوستن به سیستم استفاده از کارت‌های الکترونیک است، اما از نظر معاون برنامه‌ریزی و توسعه سازمان تاکسیرانی، عوامل مهم دیگری هم در الکترونیکی شدن پرداخت کرایه تاکسی‌ها دخیل است؛ فاکتورهایی که وقتی کنار هم قرار می‌گیرند اهمیت این موضوع را بیش از پیش نشان می‌دهند.

رضا قاضی در این باره می‌گوید: مطالعه درباره این طرح از چند سال پیش در سازمان تاکسیرانی شروع شده بود، اما در دو سه سال اخیر این مساله با جدیت بیشتری بررسی و پیگیری شد. یکی از فاکتورهایی که در این طرح مدنظر قرار گرفت این بود که تاکسیرانی با بقیه سیستم‌های حمل و نقل عمومی شهر مثل مترو و اتوبوس هماهنگ باشد و شهروندان هنگام جابه‌جایی با تمام وسیله‌های نقلیه عمومی از یک سیستم واحد برای پرداخت کرایه استفاده کنند. عامل مهم بعدی تسریع فرآیند پرداخت کرایه است، که هم در وقت شهروندان صرفه‌جویی می‌شود و هم ترافیکی را که بعضی وقت‌ها به این دلیل در بعضی معابر به‌وجود می‌آمد، کاهش می‌دهد.

کاهش تخلفات راننده تاکسی‌ها

مجهز شدن تاکسی‌های شهر به سیستم پرداخت الکترونیکی کرایه با این‌که فعلا در مرحله آزمایشی قرار دارد، اما به نظر می‌رسد که می‌تواند پایانی باشد بر گلایه‌های ناتمام شهروندان از بی‌سروسامانی کرایه تاکسی‌ها در سطح شهر؛ از افزایش بی‌ضابطه کرایه‌ها گرفته تا دریافت کرایه‌های خودسرانه. اهمیت این موضوع وقتی بیشتر می‌شود که بدانیم معمولا سررشته بیشترین تخلفاتی که به سازمان تاکسیرانی از طریق سامانه 1888 گزارش می‌شود، به نرخ کرایه تاکسی‌ها می‌رسد‌؛ آماری حدودا 30 تا 35 درصدی در سال 93 .

معاون برنامه‌ریزی و توسعه سازمان تاکسیرانی با اشاره به این موضوع می‌گوید: نرخ کرایه تاکسی خطوط مختلف براساس درصد افزایش نرخ کرایه سالانه که توسط شورای شهر تهران و توجه به پارامترهای شیب، مسافت، زمان سفر، تعداد تقاطع و... تعیین می‌شود، در بعضی موارد به صورتی تعیین می‌شود که به‌طور کامل رند نمی‌شود و همین مساله باعث می‌شود بعضی وقت‌ها که به خاطر نبود 500 ریال پول خرد، بین مسافر و تاکسیران تنش‌هایی به وجود بیاید. با اجرای این طرح، خوشبختانه هم مشکل پول خرد در پرداخت کرایه حل می‌شود و به این ترتیب کرایه‌ها در تمام خطوط به صورت دقیق پرداخت می‌شود و هم نظارت ما بر عملکرد دریافت کرایه تاکسیرانان افزایش پیدا می‌کند. بر این اساس، کرایه هر مسیر، فقط بر اساس مصوبه‌ای که برای آن مسیر تعیین شده از هر کارت کم می‌شود و مسافر حتی یک ریال هم بیشتر پرداخت نمی‌کند؛ چرا که نرخ دستگاه و برچسب کرایه که به شیشه جلوی ماشین چسبیده یکی است.

آموزش‌های ویژه برای تاکسیرانان

نحوه استفاده از این دستگاه‌ها موضوع دیگری است که در طرح پایلوت مدنظر قرار گرفته و دقیقا به همین دلیل دوره‌های ویژه‌ای برای تاکسیرانان درنظر گرفته شده تا با گذراندن این دوره‌ها، با چگونگی کارکرد دستگاه، نحوه انتقال اطلاعات به حساب تاکسیرانان، دریافت هزینه نهایی از عابربانک‌ها و در نهایت شرایط استفاده و نگهداری از دستگاه‌های الکترونیک آشنا شوند.

قاضی با اعلام این موضوع می‌گوید: خوشبختانه شهروندان با توجه به سیستم الکترونیک پرداخت کرایه‌ها در مترو و اتوبوس، با این مقوله آشنا هستند و تجربه کافی در این زمینه دارند؛ اما برای راننده‌های تاکسی کلاس‌های ویژه‌ای در نظر گرفته‌ایم تا این طرح بدون مشکل اجرا شود. رانندگان تاکسی برای نصب این دستگا‌ها روی تاکسی‌هایشان هیچ مبلغی پرداخت نمی‌کنند و تنها در ازای خراب یا مفقود شدن، دستگاه 30 درصد هزینه را پرداخت و بقیه را شرکت بیمه مورد نظر تقبل می‌کند.

مشخصات دستگاه‌های جدید

دستگاه پرداخت کرایه به صورت الکترونیک، به طور ویژه برای فضای کوچک داخل تاکسی‌ها طراحی شده است؛ طوری که جلوی دید راننده را نگیرد و در عین حال در جایی قرار گرفته باشد که ارقام و عددهایی که در صفحه نمایشگر آنها به نمایش درمی‌آید توسط همه مسافرها به‌خوبی دیده و خوانده شود. علاوه بر این، تصویری از راننده همان تاکسی هم در قسمتی از صفحه نمایشگر دستگاه به معرض نمایش گذاشته شده تا اصالت راننده‌ها به این طریق برای مسافرها مشخص باشد و در نتیجه راننده‌ای غیر از شخص مورد تائید تاکسیرانی نتواند پشت فرمان تاکسی بنشیند و نکته نهایی این که سیستم مورد استفاده آفلاین است و در کمترین زمان کرایه تاکسی بدون ثبت رمز کارت توسط شهروندان پرداخت خواهد شد.

مینا مولایی - جامعه