برگی از تاریخ

شوروی بهار 13 روزه بوداپست را خزان کرد + عکس

59 سال پیش در روز 23 اکتبر سال 1956 میلادی ساکنان شهر بوداپست ، پایتخت مجارستان ، دست به تظاهرات گسترده ای علیه دولت کمونیستی ارنو گرو و دست نشانده اتحاد جماهیر شوروی می زنند.

کد خبر: ۸۴۸۶۸۶

شوروی بهار 13 روزه بوداپست را خزان کرد + عکس

به گزارش جام جم آنلاین، چند روز پیش از این ، ارنو گرو ، دبیرکل حزب کمونیست مجارستان دستور تیراندازی به سوی دانشجویان معترض را در شهر بوداپست صادر کرده بود.

تظاهرات انبوه مردم به سرعت به یک قیام عمومی تبدیل شده و مردم خشمگین و به ستوه آمده کلیه نمادهای حکومت کمونیستی را نابود می کنند.

درپی مرگ جوزف استالین ، دیکتاتور شوروی در سال 1953 میلادی یک جریان استالین زدایی در اتحاد جماهیر شوروی شکل گرفته بود.

8 ماه پیش از این تاریخ ، نیکیتا خروشچف دبیرکل حزب کمونیست و رهبر شوروی در جریان کنگره بیستم حزب کمونیست شوروی در مسکو با ارایه گزارشی در مورد جنایات استالین به شدت از او انتقاد کرده بود.

جوزف استالین نزدیک به 30 سال با مشتی آهنین و ایجاد رعب و وحشت توسط سازمان های امنیتی اش توانسته بود بر شوروی حکمرانی کند.در دوران قدرت او ، میلیون ها نفر از مردم شوروی و سپس اروپای شرقی به قتل رسیده و میلیون ها نفر دیگر در گولاگ ها زندگی طاقت فرسا و مرگباری را سپری می کردند.

با مرگ استالین موجی از امیدواری در اتحاد شوروی و کشورهای اروپای شرقی که پس از جنگ جهانی دوم رژیم کمونیستی به آنها تحمیل شده بود به راه افتاد.

دو روز قبل از تظاهرات بوداپست ، لهستانی ها توانسته بودند گومولکا رهبر اصلاح طلب خود را به قدرت بازگردانند.

مجارها نیز به نوبه خود خواستار بازگشت ایمره ناگی ، نخست وزیر سابق شدند که یک کمونیست میانه رو بود و در سال 1955 میلادی و به دلیل افشای زودهنگام جنایات استالین از کار برکنار شده بود.

ارتش اشغالگر شوروی با بی میلی قصد مداخله در تظاهرات بوداپست را داشت اما در 27 اکتبر از شهر بوداپست عقب نشینی می کند.

یوری آندروپف ، سفیر وقت شوروی در مجارستان و حاکم واقعی این کشور با بازگشت ایمره ناگی به قدرت موافقت می کند.

یوری آندروپف در سال 1967میلادی رییس سازمان قدرتمند ک.گ.ب شده و در سال 1982 میلادی رهبر شوروی می شود.

ایمره ناگی به سرعت تحت تاثیر هیجان عمومی قرار می گیرد.او یک دولت ائتلافی تشکیل داده و خروج مجارستان از پیمان ورشو را اعلام می کند.مقامات دولتی دستور برچیده شدن سیم های خاردار در مرز با اتریش را می دهند.

این اقدامات فراتر از تحمل شوروی بود.در روز 4 نوامبر ، نیروهای ارتش سرخ شهر بوداپست را اشغال و قیام کنندگان را با بی رحمی سرکوب می کنند.هزاران نفر را در این شهر به قتل می رسند.

در سایر مناطق مجارستان نبردهای مردمی با نیروهای اشغالگر شوروی دو هفته ادامه یافته و سرانجام خاتمه می پذیرد.

در جریان سرکوب قیام بوداپست و مجارستان 200 هزار نفر از مردم این کشور توسط نیروهای شوروی قتل عام شده و ده ها هزار نفر دیگر به اردوگاه های سیبری تبعید شدند. حدود 160 هزار نفر با خوش اقبالی به غرب فرار می کنند.

در جریان قیام مردم بوداپست ، ایستگاه رادیو آزاد اروپا که توسط سازمان جاسوسی آمریکا ، «سیا» اداره می شد بی وقفه به تشویق قیام مجارها می پرداخت و به آنها اطمینان می داد در صورت مداخله نظامی شوروی ، ارتش های غربی به کمک آنها خواهد شتافت.

با این حال ، هنگام حمله ارتش شوروی و قتل عام مردم بوداپست و سایر نقاط مجارستان ، غرب فقط یک نظاره گر بود.

علاوه بر این ، در آن هنگام فرانسوی ها و انگلیسی ها با همدستی اسرائیلی ها به کانال سوئز حمله کرده بودند زیرا جمال عبدالناصر کانال سوئز را ملی اعلام کرده بود و توجه غرب بیشتر معطوف به کانال سوئز بود تا قیام غم انگیز مردم بوداپست.

این در حالی بود که مجارها از حکومت کمونیستی که شوروی به آنها تحمیل کرده بود به ستوه آمده بودند.

ایمره ناگی نخست وزیر و پال مالتر فرمانده نظامی توسط نیروهای شوروی دستگیر شده و در ژوئن سال 1958میلادی تیرباران شدند.

بهار بوداپست فقط 13روز دوام داشت و پس از سرکوب وحشیانه مردم توسط ارتش های شوروی تبدیل به خزانی شد که تا زمان سقوط دیوار برلین و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ادامه یافت.

بهرام افتخاری / جام جم آنلاین