سایه «آسمان» بر سر ارگ کریمخانی

پرونده هتل آسمان نه اولین مورد از این دست است و نه آخرین آن ؛ اما شاید یکی از مبهم و پیچیده‌ترین نوع آن باشد، چراکه پیش از این نمونه‌های مشابه دیگری همچون ساخت برج جهان‌نما توسط شهرداری اصفهان در حریم و منظر میدان جهانی نقش جهان وجود داشت که اضافه ارتفاع آن با اعتراض بازرسان یونسکو و تهدید به خروج این اثر از فهرست جهانی مواجه و در نهایت طبقات اضافی آن تعدیل شد.

موضوع ساخت هتل آسمان در شیراز اما کمی متفاوت است؛ زیرا اولا مالک آن نه شهرداری که بخش خصوصی است و ثانیا ارگ کریمخان نیز هنوز به ثبت جهانی نرسیده است. میدان نقش جهان اصفهان سال 1358 به ثبت جهانی رسیده بود و ساخت برج 14 طبقه جهان‌نما با 50 متر ارتفاع و مشرف بر میدان نقش جهان، موجب تهدید و فشار یونسکو بر دولت وقت و میراث فرهنگی و در نهایت شهرداری شد و این نهاد را مجبور به تعدیل برج کرد. اما ارگ کریمخان گرچه ظرفیت جهانی شدن را دارد، هنوز جهانی نشده، از سویی مالک آن نیز خصوصی است که معتقد است تمام مجوزهای لازم برای احداث هتلی 18 طبقه را از مسئولان وقت شهرداری و میراث فرهنگی شیراز گرفته است .

موضوع غیرقانونی بودن احداث این هتل با ارتفاع 64 متر نیز دقیقا از زمانی مورد توجه همگان قرار گرفت که بحث آماده سازی پرونده ارگ کریمخان به منظور ثبت آن در میراث جهانی مطرح شد. در آن زمان بزرگ‌ترین مانع ثبت جهانی این اثر، مخدوش شدن منظر فرهنگی تاریخی آن توسط طبقات فوقانی هتل آسمان عنوان شد؛ امری که خانم بوکووا، مدیرکل یونسکو نیز در سفر خود به شیراز در اردیبهشت سال گذشته به آن اشاره کرد.

با این همه پرونده این هتل و ارگ کریمخان چند سالی است که به کلافی سردرگم تبدیل شده که تاکنون راهی برای باز شدن آن پیدا نشده است، البته طی روزهای گذشته و در 27 آبان، با حکمی که دادستان شیراز بر پلمب این هتل داد، روزنه امیدی برای رهایی منظر ارگ کریمخان از شر سایه سنگین چهار طبقه فوقانی هتل آسمان پدیدار شد که امید می‌رفت به صدور حکم تخریب این طبقات نیز بینجامد اما هنوز یک هفته نشده، در روز سه‌شنبه سوم آذر حکمی دیگر از سوی دادستان مبنی بر فک پلمب صادر شد.

از پلمب تا فک پلمب؟!

دادستان عمومی و انقلاب شهرستان شیراز درخصوص دلایل پلمب و فک پلمب هتل آسمان به فاصله زمانی چند روز، به جام‌جم می‌گوید: حکم پلمبی که ابتدا برای هتل آسمان صادر شد، مربوط به کل ساختمان هتل بود که براساس گزارش‌های ارسال شده به دادستانی مبنی بر تخلفات مالک هتل صورت گرفت؛ اما پس از بررسی بیشتر پلمب طبقاتی که مشکل قانونی نداشت، رفع شد.

طهماسب یزدانی در توضیح این خبر می‌افزاید: از آنجا که باید از سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌های اقتصادی توسط بخش خصوصی حمایت شود، نفس ساخت هتل کار درستی است؛ اما این موضوع نباید مشکلی برای میراث و سرمایه‌های ملی و تاریخی ما ایجاد کند. این درحالی است که ظاهرا ساخت این هتل با تخلفاتی همراه بوده که ضرر آن متوجه میراث تاریخی ارگ کریمخان می‌شود، از این رو با توجه به مدارکی که توسط نهادهای پیگیر همچون شهرداری و میراث فرهنگی به دادستانی ارائه شد، جلسه‌ای را شورای دستگاه‌های نظارتی استان برگزار کرد که در این جلسه تصمیمی مبنی بر پلمب هتل گرفته شد تا به این وسیله مالک اشکالات مطروحه را رفع کند.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا در فاصله کوتاه یک هفته‌ای و رفع نشدن این اشکالات، پلمب هتل برداشته شده است، اظهار می‌کند: طی هفته گذشته از یک سو مالک هتل و وکیل وی مدارکی به دادستانی ارائه کردند، که نشان می‌داد شهرداری و میراث فرهنگی در گذشته مجوزهایی را به منظور ساخت هتل 18‌طبقه برای مالک صادر کرده‌اند که این مدارک می‌توانست موجب فک پلمب شود، اما از سوی دیگر در کنار مجوزهای غیرمجاز صادره توسط شهرداری و میراث فرهنگی، مدارکی بود که نشان می‌داد شورای عالی شهرسازی فقط مجوز ساخت 14 طبقه را به مالک هتل داده و وی اجازه ساخت چهار طبقه دیگر را نداشته و تخلف کرده است؛ بر همین اساس دادستانی تصمیم گرفت پلمب 14 طبقه را باز کرده و فقط چهار طبقه فوقانی را پلمب کند که اکنون این کار صورت گرفته و مالک به هیچ عنوان حق ساخت و تکمیل آنها را ندارد.

دادستانی شیراز درخصوص این که چه سرانجامی در انتظار این چهار طبقه است، می‌گوید: اکنون موضوع تخلفات صورت گرفته در ساخت هتل توسط بازپرس ویژه پرونده در حال بررسی است و تا زمانی که بازپرس تصمیم نهایی خود را اعلام نکرده، پلمب چهار طبقه به قوت خود باقی است. به گفته یزدانی صدور حکم تخریب برای طبقات فوقانی هتل آسمان منوط به تحقیقات بیشتر و صدور حکم نهایی در این زمینه است.

پلمب؛ حکمی عجولانه

در همین زمینه مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی استان فارس نیز به جام‌جم می‌گوید: بی‌شک هم پلمب هتل و هم فک پلمب آن در این مدت کوتاه اقدامی عجولانه بود که صورت گرفت؛ زیرا اگر تخلفی صورت نگرفته چرا باید پلمب شود و اگر تخلفاتی وجود داشته، چگونه و بر چه اساس رفع پلمب شده است.

مسعود منیعاتی با اشاره به این که پیش از این نیز حکم تخریب طبقات اضافی هتل توسط شورای عالی شهرسازی و شهرداری صادر شده، اما مالک هتل به آن وقعی ننهاده است، می‌افزاید: در هر صورت موارد مشابهی از این دست بوده که شورای تامین استان ورود کرده و حکم به تخریب بنا داده است؛ بنابراین تخریب هتل کار غیرممکنی نیست، اما مانع کار، مجوزهایی است که مالک معتقد است در گذشته از شهرداری و میراث فرهنگی گرفته است بنابراین اگر این ادعا صحت داشته باشد باید خسارت مالک هم پرداخت و جبران شود تا وی به تخریب بخش‌هایی از هتل خود رضایت دهد که ظاهرا هنوز توافقی بر سر میزان خسارت بین مالک و شهرداری صورت نگرفته و همین امر موجب تاخیر اجرای حکم شده است.

فاطمه مرادزاده