ستاره‌هایی که دست به جیب می‌شوند

شورای پروانه ساخت سازمان سینمایی در جلسه اخیر خود با ساخت 4 فیلمنامه موافقت کرده که یکی از آنها «بندر تهران» به تهیه‌کنندگی نیکی کریمی است؛ فیلمنامه‌ای که پوریا آذربایجانی آن را نوشته و خودش هم قرار است کارگردانی‌اش کند.

هنوز خبری درباره موضوع و قصه فیلم رسانه‌ای نشده و بازیگران و دیگر عوامل این اثر سینمایی هم انتخاب یا قطعی نشده‌اند، با این حال همین تهیه‌کننده شدن ستاره‌ها و بازیگران نام‌آشنای سینما، موضوع جذابی است که کم‌کم نمونه‌های آن در سینمای ایران زیاد می‌شود؛ اتفاقی که سویه‌ها و دلایل مختلفی دارد که یکی از آنها قطعا تجربه‌گرایی و آزمودن عرصه‌های دیگر سینما به ویژه تهیه‌کنندگی است. هرچند حتی همین مساله هم گاهی مورد اعتراض قرار می‌گیرد، چرا که برخی معتقدند صنعت سینما جای آزمون و خطا آن هم در زمینه حساسی چون تهیه‌کنندگی نیست. بحث دیگر و جنبه مهم و ارزشمند ماجرا، حمایت ستاره‌های سینما از کارگردانان فیلم اولی و جوان مستعد است. درواقع برخی چهره‌های سینمایی با درک درست و آگاهی از اوضاع پیچیده و دشوار فیلمسازی در ایران، سعی می‌کنند از نام و اعتبار خود استفاده کنند و دست فیلمسازان مستعد و تازه‌نفس را بگیرند. نکته دیگری که در اغلب این موارد دیده می‌شود، بازی همین ستاره‌های تهیه‌کننده، به عنوان بازیگر نقش اصلی این فیلم‌ها هم است. البته این مساله ایرادی هم ندارد و اگر نقش متناسبی با این چهره‌ها در فیلمنامه وجود داشته باشد، چراکه نه؟ باید پذیرفت که این موضوع، می‌تواند به فیلم آن فیلمساز تازه‌وارد کمک موثرتری هم کند و باتوجه به حضور آن ستاره – تهیه‌کننده باعث بیشتر دیده شدن آن شود.

پرسه‌های سینمایی خانم ستاره

سینمای ایران در دهه 70 تغییر مسیر داد و قصد کرد که از فضای دهه 60 فاصله بگیرد. این تغییر و تحول بدون ورود چهره‌های جوان و تازه‌نفس ممکن نبود. فیلم‌های ژانر اجتماعی و عاشقانه‌ها امکان مجال بیشتری پیدا کردند. نیکی کریمی هم یکی از مصداق‌های فضای تازه سینما بود که نخستین بار با فیلم «عروس» ساخته بهروز افخمی چهره شد. نقش مقابل او را هم یک جوان اول دیگر آن زمان یعنی ابوالفضل پورعرب بازی می‌کرد. کریمی پس از این فیلم، مسیر ستاره شدن را بسرعت طی و با کارگردانان مطرحی چون داریوش مهرجویی، مسعود کیمیایی و ابراهیم حاتمی‌کیا همکاری کرد. کریمی در دهه 80 همین رویه را ادامه داد و از جایی به بعد در فیلم‌های تجاری هم ظاهر شد. با ورود ستاره‌های جدید، حضور کریمی به عنوان ستاره کمرنگ شد. برای همین او سراغ کارگردانی رفت و چند فیلم ساخت که موفق‌ترین آنها در ارتباط با تماشاگر همین فیلم آخرش یعنی «شیفت شب» بود. نیکی کریمی در این فیلم برای نخستین بار تهیه‌کنندگی را هم تجربه کرد. اما فیلم «بندر تهران» که بزودی پوریا آذربایجانی آن را کارگردانی می‌کند، درواقع اولین تهیه‌کنندگی کریمی برای یک فیلمساز دیگر است. احتمال می‌رود کریمی یکی از نقش‌های اصلی فیلمی که خودش‌‌ تهیه‌کنندگی خواهد کرد را هم بازی کند. آذربایجانی، فیلمساز جوانی است که ساخت فیلم‌هایی چون تجریـــش ناتمـام و اروند را در کارنامه دارد.

شهاب حسینی؛ ستاره همراه

شهاب حسینی، بازیگر محبوب تلویزیون و سینما از جمله چهره‌هایی است که به ویژه در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به فیلمسازان جوان و مستعد نشان داده و از اعتبار خود برای حمایت، خرج کرده. بازیگر فیلم‌های جدایی نادر از سیمین، درباره الی و شوق پرواز که بتازگی برای بازی در فروشنده ساخته اصغر فرهادی، برنده جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره کن شد، البته بیشتر این حمایت‌ها را در قالب مشارکت در سرمایه‌گذاری انجام داده است. همچون فیلم‌های برادرم خسرو ساخته احسان بیگلری و چهارشنبه به کارگردانی سروش محمدزاده. اما یک فیلم هم نام این ستاره را به عنوان تهیه‌کننده یدک می‌کشد؛ «آفتاب نیمه‌شب» به کارگردانی شبیر جوانبخش شیرازی. حسینی به عنوان کارگردان هم تجربه‌ای به نام «ساکن طبقه وسط» دارد که به‌تازگی وارد شبکه نمایش خانگی شده است. نکته مهم و قابل اشاره درباره حسینی این است که حضور او به عنوان نقش‌های اصلی در فیلم‌هایی که در تولید آنها مشارکت می‌کند، کاملا موفق است و بازی‌های خوبی را از او شاهد بوده‌ایم.

ستاره – تهیه‌کننده‌های دیگر

علی مصفا، حمید فرخ‌نژاد و مهتاب کرامتی هم از جمله بازیگران مطرحی هستند که تهیه‌کنندگی را تجربه کرده‌اند. همین چند روز پیش بود که خبر رسید مصفا قرار است تهیه‌کننده فیلمی به نام نفس‌های آرام به کارگردانی میثم هاشمی طبا باشد. مهتاب کرامتی هم سال گذشته فیلم تازه احسان عبدی‌پور (سازنده تنهای تنهای تنها) به نام «آه، ای عبدالحلیم» را تهیه‌کنندگی کرد. نام حمید فرخ‌نژاد هم به تازگی به عنوان یکی از تهیه‌کننده‌های «گشت ارشاد2» ساخته سعید سهیلی مطرح شده است؛ فیلمی که خودش نقش اصلی آن را بازی می‌کند و این روزها در حال فیلمبرداری است.

به تهیه‌کنندگی حاج کاظم

پرویز پرستویی، بازیگر توانای سینمای ایران که با آثار ماندگاری چون آژانس شیشه‌ای، روبان قرمز، بید مجنون و خاک سرخ شناخته می‌شود، خوشبختانه هنوز سرپاست و با قدرت در فیلم‌ها نقش‌آفرینی می‌کند. از جمله همین فیلم «بادیگارد» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا که برای بازی در آن برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم فجر شد. او در ادامه روند موفقش، این روزها به عنوان بازیگر نقش اصلی مرد در «قاتل اهلی» به کارگردانی مسعود کیمیایی بازی می‌کند. پرستویی که همواره و حتی در بازیگری، به عنوان استادی همراه شناخته می‌شود و جوان‌ها و تازه‌واردها از کمک او حرف می‌زنند، تلاش کرده در این سال‌ها این حمایت را از فیلمسازان جوان هم انجام دهد. «شب، بیرون» به کارگردانی کاوه سجادی حسینی و «دو» به کارگردانی سهیلا گلستانی، دو کاری است که نام پرستویی به عنوان تهیه‌کننده در آنها به‌چشم می‌خورد. البته پرستویی در «دو» بازیگر نقش اصلی هم بود که حضورش در این زمینه نه امتیازی برای فیلم است و نه نقش مهمی در کارنامه پربارش محسوب می‌شود. از او به عنوان تهیه‌کننده فیلم جدید مهدی نادری هم نام برده شده؛ فیلمی که ظاهرا هنوز به سرانجام نرسیده است.

علی رستگار