زباله علیه زندگی

زباله‌های بیمارستانی باید در محل ضد‌عفونی شوند و بار میکروبی آن پایین بیاید‌؛ اما باید توجه داشت هر پسماند عفونی که با دستگاه‌هایی مانند اتوکلاو یا از طریق پروسه شیمیایی یا اشعه ضد‌عفونی شود به‌ زباله عادی بدل نمی‌شود‌ و باید مدیریت خاصی بر آنها اعمال شود. به این شکل که با بسته‌بندی ‌و حمل و نقل ویژه‌ای جا‌به‌جا و در‌ محلی خاص نیز دفن شود‌‌.

البته برای آن دسته از زباله‌های عفونی که نمی‌توان بار میکروبی‌‌شان را کاهش داد باید یک سیستم محافظتی خیلی مطمئن ایجاد شود ‌تا سوزانده شوند.

هر پسماند می‌تواند نصف حجم خود را شیرابه تولید کند و هر لیتر شیرابه قادر است تا 6000 لیتر ‌ آب را ناسالم کند‌. این مساله پیامدهای بسیار خطرناکی در پی دارد، بنابراین باید دستور العمل‌های خاص رعایت شود، چراکه در کشور روزانه 400تن زباله بیمارستانی تولید می‌شود‌.

نقدی که از جانب محیط‌زیست به این پروسه وارد است این که در کشورمان در خیلی از شهرها‌ محل دپو و دفن مخصوص برای این پسماندهای ویژه وجود ندارد و آنها را با زباله‌های عادی دفن می‌کنند. به این شکل زمینه برای انتشار میکروب و بیماری فراهم می‌شود، چراکه امکان رشد مجدد میکروب با این روش وجود دارد. به همین علت باید در محل‌های مشخص و مناسبی دفن شود‌.

نباید فراموش کرد که خاک مجموعه‌ای از موجودات زنده و مفید است و به همین دلیل وقتی شیرابه وارد آن می‌شود، ‌خاک می‌میرد‌.

به نظر می‌رسد برای کنترل این مسائل باید توجه ویژه‌ای به بحث مدیریت پسماند شود و دستگاه‌های مسئول نیز برای تفکیک زباله تلاش کنند، چون حجم پسماندهای عادی نیز در کشورمان روزانه حدود 50 هزار تن ‌برآورد می‌شود.

بنابراین واجب است شهرداری تلاش کند میزان تفکیک زباله در مبدا را بالا ببرد؛ چراکه اگر تفکیک بخوبی اتفاق بیفتد می‌توان 50درصد از زباله‌ها را بازیافت و از هدر رفت انرژی نیز جلوگیری کرد‌.

در برخی کشورهای اروپایی برای تفکیک از مبدا شش ظرف در نظر گرفته می‌شود. ما نیز باید به این مرحل برسیم تا تفکیک از مبدا در کشورمان جا بیفتد و به این شکل بسیاری از خطرات پسماند‌ها کاهش یابد.

‌محمد جواد سروش

مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان محیط‌زیست