او فرزند زندهیاد مهدی آژیر و ناهید شعشعانی، ازهنرمندان قدیمی و نامدار عرصه دوبله کشور است و فعالیت حرفهای خود در حوزه دوبله را از سال۱۳۷۸در واحد دوبلاژ سازمان صداوسیما آغاز کرد. شیلا آژیر از آنزمان تاکنون بهصورت مستمر در واحد دوبلاژ سیما و انجمن گویندگان مشغول بهکار بوده و با عشق و تعهد، مسیرصداپیشگی را دنبال کرده است. بهبهانه فعالیت درخشان این بانوی هنرمند در عرصه دوبله کشور، خبرنگار روزنامه جامجم گفتوگویی با وی انجام داده است که در ادامه میخوانید.
کار دوبله را عاشقانه انجام میدهم
شیلا آژیر ضمن تشریح فعالیتهای خود در واحد دوبلاژسیما، اظهارکرد:در حال حاضر دوبله سه سریال خارجی با عناوین «ندای دل» برای شبکه تماشا، «آبشار سرنوشت» برای شبکه پویا و«داستان یک خانواده» برای شبکه دو سیما را برعهده دارم که هماکنون بههمراه دیگر همکاران درحال دوبله آنها هستیم.علاوه بر این، چند فیلم سینمایی نیز در دست تهیه داریم.
وی با تاکید بر عشق و علاقه خود و همکارانش به حرفه دوبله افزود: ما بهطور کلی با عشق کار میکنیم و همه آثار برایمان ارزشمند است. هر روز که در محل کار حاضر میشویم، روزمان را با علاقه به کار دوبله آغاز میکنیم و تلاش داریم تمام انرژی و حسوحالی را که هر شخصیت در فیلم یا سریال نیاز دارد، به بهترین شکل ممکن منتقل کنیم و آن نقش را بهدرستی و با کیفیت مطلوب اجرا کنیم.
این دوبلور باسابقه در ادامه به یکی از تجربههای مورد علاقه خود اشاره کرد و گفت: یکی از کارهایی که در این اواخر انجام دادم و علاقه زیادی به آن داشتم، سریال «مینجه» بود که خودم بهجای شخصیت مینجهای صحبت میکردم. این نقش را بسیار دوست داشتم، چرا که شخصیتی زرنگ، کنجکاو و شیطان داشت و گویندگی آن برایم چالشبرانگیز بود. واقعیت این است که صحبتکردن بهجای این کاراکتر، هم انرژی زیادی از من میگرفت و هم در عین حال، از بازی و شخصیتپردازی او لذت میبردم.
بهترین دوران دوبله سازمان
این دوبلور باسابقه با اشاره به شرایط کنونی واحد دوبلاژ سیما گفت: در حال حاضر، با حضور آقای فرشید شکیبا بهعنوان رئیس واحد دوبلاژ سیما، با اطمینان میتوانم بگویم که بهترین دوره دوبله در سازمان صداوسیما را تجربه میکنیم. البته پیش از ایشان نیز مدیرانی در این حوزه فعالیت داشتهاند که زحمات فراوانی کشیدهاند، اما مدیریت جدید توانسته است روندی بهتر، منسجمتر و ثمربخشتر را در واحد دوبلاژ ایجاد کند.
وی افزود: در این دوره، تعداد آثار افزایش یافته و همه همکاران بهصورت عادلانه و یکسان مشغول بهکار هستند. همچنین دوبلورهای بیشتری به واحد دوبلاژ اضافه شدهاند و آقای شکیبا با دلسوزی و جدیت برای ارتقای این واحد تلاش میکنند. این در حالی است که واحد دوبلاژ، چه در میان واحدهای شبکههای تلویزیونی و چه از نگاه عمومی مردم، اغلب کماهمیت جلوه داده میشود و ما سالها در گوشهای از سازمان، بیصدا و بیادعا به کار خود ادامه دادهایم.
این هنرمند عرصه دوبله با تأکید بر رویکرد مدیریتی جدید خاطرنشان کرد: خوشبختانه مدیریت جدید با نگاهی نو و رویکردی تحولگرا در مسیر ایجاد تغییرات مثبت و ارتقای جایگاه واحد دوبلاژ سیما گام برداشته و این موضوع امید و انگیزه تازهای را در میان همکاران ایجاد کرده است.
دستمزدهای ناچیز
این دوبلور باسابقه با اشاره به وضعیت معیشتی فعالان این عرصه اظهار کرد: دستمزد گویندگان دوبلاژ، با توجه به زحمات و سختیهای کاری که متحمل میشوند، بسیار ناچیز است. اززمانی که مدیریت جدید دوبلاژ مستقر شده، تلاشهای قابلتوجهی برای بهبود وضعیت دستمزدها صورت گرفته و اکنون هرچند میزان دریافتی ما تا حدی بهتر شده، اما همچنان کافی نیست. این دستمزدها آنقدر پایین است که حتی در بلندمدت نیز نمیتوانیم به سطح پرداختی نرمال و متعارف مردم عادی جامعه برسیم.
وی ادامه داد: این درحالیاست که ما هنرمند هستیم و برای این حرفه زحمت میکشیم؛ از صبح تا شب در فضایی بسته، با عشق و تمرکز کامل مشغول کار هستیم، اما دریافتیها در برابر این میزان تلاش و فشار کاری، بسیار اندک است. بااینحال، از آنجا که در مدیریت جدید دوبلاژ شاهد اتفاقات مثبت و امیدوارکنندهای در این واحد هستیم، امیدواریم این روند مطلوب که در سالهای گذشته سابقه نداشته، همچنان پایدار بماند و به بهبود شرایط منجر شود.
این هنرمند عرصه صداپیشگی در بخش دیگری از صحبتهایش به نسل جدید دوبلورهای واحد دوبلاژ سیما اشاره کرد و گفت: صداپیشههای جوانی که امروز وارد واحد دوبلاژ شدهاند، به نظر من نسل بسیار شاخص و قابلتوجهی هستند. ورود این نسل جدید همزمان با شیوع بیماری کرونا در کشور بود. این همزمانی متأسفانه فرصتهای گرانبهایی را از آنان گرفت: حضور در کنار پیشکسوتان، یادگیری مستقیم از بزرگان، زیست حرفهای در کنار آنان و تجربهکردن چالشها و استرسهای طبیعی این مسیر.
همین مسأله موجب شد برخی از این استعدادها آنطور که شایسته بود پیشرفت نکنند؛ درحالیکه بسیاری از آنها بااستعداد و پرتلاش هستند. شرایط سخت دوران کرونا مانعی جدی بر سر راه رشد حرفهای این نسل بود، اما با وجود این محدودیتها، آنها تلاش کردند مسیر خود را ادامه دهند و پیش بروند. برخی از این صداپیشههای جوان، امروز عملکردی بسیار درخشان دارند و بدون تردید با گذر زمان و تداوم فعالیت حرفهای، میتوانند به موفقیتهای بیشتری دست پیدا کنند.
این دوبلور باسابقه با اشاره به جایگاه بیبدیل پیشکسوتان دوبله کشور تأکید کرد: فکر نمیکنم در این دوره و حتی در دورههای آینده، افرادی ظهور کنند که با صدای خود یادآور گذشتگان و پیشکسوتان عرصه دوبله باشند؛ قطعا چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. حتی برای من و بسیاری از همکارانم که سالها در حوزه دوبله فعالیت کردهایم، هرگز این تصور وجود ندارد که بتوانیم خود را جای بزرگان دوبله قرار دهیم.
وی افزود: آن بزرگان، اسطورههایی بودند که هر زمان صدایشان شنیده میشود، موجی از خاطرات برای ما و برای همه مردم زنده میشود. این صداها تکرارنشدنی هستند. شخصا از نبود آنها حسرت میخورم؛ حسرت اینکه امروز در کنار ما نیستند تا بتوانیم بیش از پیش از دانش، تجربه و حضورشان بیاموزیم. درعینحال، خوشحالم که این فرصت را داشتهام تا مدتی در کنار این عزیزان باشم. اندکدانشی که امروز دارم، حاصل همان سالهای یادگیری در کنار بزرگان دوبله است.
این هنرمند صداپیشه در ادامه با اشاره به ضرورت توجه و تکریم پیشکسوتان دوبله گفت: ما وظیفه داریم به دیدار هنرمندان پیشکسوت و قدیمی دوبله که امروز بیشتر اوقات خود را در منزل سپری میکنند، برویم و از آنها عیادت کنیم و دلجویی به عمل آوریم. باید برای تغییر روحیهشان، آنها را به بیرون از خانه دعوت کنیم و حتی به محل کار بیاوریم تا در حد توان و ظرفیتشان، از حضور و صدایشان بهره ببریم. حتی استفاده از صدای این بزرگان با یک جمله کوتاه در دوبله باز هم ارزشمند است. میتوان و باید از صدای برخی از پیشکسوتان دوبله که همچنان توانایی کار دارند استفاده کرد البته اگر تمایل داشته باشند و دچار خستگی نشوند، چون صدایشان برای همه ما خاطرهساز است. آنها شناسنامه دوبله کشور هستند و نباید اجازه دهیم خانهنشین شوند.
این دوبلور در پایان تأکید کرد: من به نوبه خود، تا جایی که امکان داشته باشد از وجود این عزیزان استفاده میکنم و همواره قدردان آنها هستم که به ما افتخار میدهند در خدمتشان باشیم.
هوش مصنوعی در دوبله جایگاهی ندارد
این دوبلور باسابقه درباره جایگاه هوش مصنوعی در هنر دوبله به صراحت نظر داد و گفت: هوش مصنوعی در حرفه دوبله کاملا مردود است و مطمئنا هوش مصنوعی نمیتواند احساس واقعی را به یک کاراکتر القا کند. گرچه ممکن است بتواند تقلید کند و صدای یک شخصیت را حتی اگر از دنیا رفته باشد بازسازی کند، اما هرگز نمیتواند حس شخصیت واقعی آن کاراکتر را منتقل و به مخاطب القا کند. صدایی که هوش مصنوعی تولید میکند، فاقد جان، تجربه زیسته و عمق احساس است و به همین دلیل نمیتواند به کاراکتر، روح و هویت ببخشد. از اینرو هوش مصنوعی در هنر دوبله جایگاهی ندارد و اساسا در این حرفه مردود است. این هنرمند صداپیشه در عین حال تصریح کرد: گرچه ممکن است برخی علاقهمند باشند بخشی از خاطرات گذشته یک شخصیت درگذشته را با هوش مصنوعی زنده کنند که این موضوع، ایرادی ندارد، اما حتما باید با اجازه آن فرد و رضایت خانوادهاش و علایق و روحیات او انجام شود.
وی در پایان تأکید کرد: امروز در حرفه دوبله، هوش مصنوعی نهفقط جایگاهی ندارد، بلکه در آینده نیز نخواهد داشت و تا آخر دنیا هم نمیتواند جایگزین صدای انسان شود. قطعا هیچکسی ادعا نمیکند با هوش مصنوعی، فیلمی را با احساس واقعی دیده و لمس کرده است.
یک خانواده هنری در عرصه دوبله
آژیر با اشاره به ریشههای خانوادگی خود در عرصه هنر گفت: بسیار خوشحالم که در خانوادهای هنرمند به دنیا آمدم و این توفیق را داشتم که در کنار همسرم، آقای امیر حکیمی، یک خانواده هنری دیگر تشکیل دهم. ایشان قطعا در حوزه هنر همکار من بودهاند و این همراهی و همدلی، بهویژه درک هنر، درک شرایط کاری و شناخت موقعیتهای حرفهای، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به باور من، تمام این عوامل در یک خانواده هنری نقش مهمی در پیشرفت و رشد حرفهای ایفا میکند. وی افزود: از این بابت نیز احساس خوشحالی و افتخار میکنم که توانستهام نام «آژیر» را که یادگار پدرم و از پیشکسوتان و بزرگان عرصه دوبله کشور بود، زنده نگه دارم. روحشان شاد باشد. هرچند جای خالی پدرم را امروز بیش از هر زمان دیگری افسوس میخورم کنارم نیست تا بتوانم بیشتر از حضور و دانشش بهرهمند شوم، اما تمام تلاش خود را به کار گرفتهام تا هنر او و نام پرافتخارش را هر روز در این عرصه زنده نگه دارم. این هنرمند صداپیشه در پایان گفت: همچنین خوشحالم که مادرم، خانم ناهید شعشعانی، همچنان در قید حیات هستند و در کنار من حضور دارند. بیتردید هنوز هم از تجربهها و آموزههای ایشان میآموزم و حضورشان برای من مایه دلگرمی و افتخار است.