خنده از لبان پسته ایران رفت

این در حالی است که یکی از رقبای سنتی پسته ایران یعنی ایالات متحده آمریکا با استفاده از فضای ایجادشده توانسته سهم قابل توجهی از بازارهای بین‌المللی را به خود اختصاص دهد، به گونه‌ای که در سال زراعی جاری حجم تولید پسته آمریکا 30 هزار تن بیشتر از تولید ایران است.

نگرانی از کاهش توان تولیدی ایران به دلیل سوءمدیریت و همچنین خشکسالی‌های چند سال اخیر عاملی شده تا امروز به واقع زنگ خطر برای جایگاه پسته کشورمان در بازارهای بین‌المللی به صدا درآید و گروهی از فعالان بازار بر این باور باشند که خنده از لبان پسته ایرانی رخت بربسته است.

دامپینگ و کاهش 30 درصدی قیمت در بازار بین‌المللی

محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و نماینده استان کرمان با اشاره به کاهش تولید پسته در ایران به جام‌جم گفت: با توجه به تغییرات اقلیمی و همچنین برخی سوء مدیریت‌ها توان تولیدی ایران در زمینه تولید پسته کاهش یافته است.

پورابراهیمی افزود: این اتفاق در حالی رخ داده که همزمان دامپینگ صورت‌گرفته از سوی تولیدکنندگان رقیب پسته ایران مثل آمریکا، ترکیه و یونان باعث کاهش 30 درصدی قیمت پسته در بازارهای بین‌المللی شده است.

این نماینده مجلس تصریح کرد: سیاستگذاری کشورهای یادشده در دشمنی با جایگاه صادراتی پسته ایران عاملی شده تا میزان صادرات پسته ایران طی شش ماه ابتدایی سال جاری با کاهش قابل توجهی مواجه شود.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: ستاد پسته کشور با توجه به وظایفی که به عهده دارد، با پیگیری نمایندگان و نامه‌نگاری‌های متعدد به رئیس‌جمهور توانست طی یک ماه گذشته وضعیت صادراتی و قیمت پسته ایران را به شرایط قبلی بازگرداند که این گام قابل توجهی در ایجاد تعادل این محصول صادراتی بوده است.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به این‌که تعیین قیمت رقابتی در بازارهای بین‌المللی بسیار مهم است، جلسات تخصصی زیادی درخصوص تعیین قیمت پسته صادراتی و داخلی با کشاورزان کرمانی داشته‌ایم؛ نتیجه جلسات این شد که افزایش قیمت در صورتی انجام شود که قیمت‌های فعلی هزینه تمام‌شده محصولات را پوشش ندهد. بر همین مبنا با تلاش‌های فراوان کشاورزان و مسئولان، اوضاع صادراتی پسته تا حدودی سروسامان گرفته و ان‌شاءالله تا پایان سال بهتر نیز می‌شود.

تحریم‌ها بازارهای صادراتی را محدود کرده است

علی صدیقی، از صادرکنندگان پسته رفسنجان درباره وضعیت فعلی صادرات پسته به خبرنگار جام‌جم گفت: تحریم‌های یکجانبه غرب علیه ایران باعث شد تا صادرات پسته ‌ایران، بسیار محدود شود تا جایی که بازارهای صادراتی ایران محدود به کشورهایی چون امارات، ترکیه، چین، روسیه و هند شده است.

این صادرکننده تاکید کرد: محدود شدن بازارهای صادراتی پسته ایران باعث شد تا کشورهای دیگر بخصوص ترکیه با سوءاستفاده از شرایط، پسته ایران را به صورت فله خریداری کرده و با بسته‌بندی جدید این محصول را به عنوان برند ترکیه به بازارهای جهانی مثل اروپا و شرق آسیا صادر کند.

وی اضافه کرد: از گذشته یکی از بزرگ‌ترین رقبای ایران در تولید پسته، آمریکا بوده است اما فاصله این رقابت به دلیل توان تولیدی این کشور بسیار زیاد بود؛ در حالی که طی سال جاری و سال قبل، آمریکا در صدر و اولین کشور صادرکننده پسته در جهان شناخته شد.

صدیقی با اشاره به این‌که سال جاری ایران 200 هزار تن پسته تولید کرده است به جام‌جم گفت: سیاست‌های تولیدی آمریکا و همچنین استفاده از شیوه‌های نوین کشاورزی باعث شده تا در این دوره آمریکا 230 هزار تن تولید پسته در کارنامه خود ثبت کند.

به اعتقاد این فعال صنفی، پیشی گرفتن میزان تولید آمریکا از ایران یک فاجعه و تهدید برای محصول استراتژیک پسته ایران است؛ چون در گذشته ایران به عنوان صدرنشین تولید پسته در جهان بوده و همواره می‌توانسته بازارهای صادراتی مناسبی داشته باشد.

این صادرکننده خاطرنشان کرد: آمریکا با اعمال تحریم‌های یکجانبه و خصمانه علیه اقتصاد ایران حتی در دوران اجرای برجام همواره به دنبال دستیابی به منافع خود در بازارهای بین‌المللی است. این کشور با در تنگنا قرار دادن کشورها از نظر اقتصادی آنها را به خود وابسته می‌کند.

وی با اشاره به برآوردهای تولیدی سال زراعی جدید گفت: تولید پسته سال جاری با وجود شرایط آب و هوایی مناسب، در کل مراکز تولیدی رقمی بین 200 تا 300هزار تن برآورد شده است. سال گذشته تولید پسته 250 تا 260 هزار تن بوده است که در حدود 50 تا 60 هزار تن مصرف داخل است و اگر شرایط صادراتی بازار مناسب باشد، پسته ایران از طریق بندر شهید رجایی به کشورهای دیگر صادر می‌شود.

صدیقی درباره قارچ‌های مخصوص پسته نیز افزود: از جمله مهم‌ترین بیماری پسته یک نوع قارچ به نام افلاتوکسین است و اگر میزان آن زیاد باشد، سرطان‌زاست. برهمین اساس اتحادیه اروپا در کنترل پسته بر بیماری بسیار دقیق است و افلاتوکسین پسته صادراتی باید 15 DDM یا کمتر از آن باشد، در صورتی که افلاتوکسین پسته صادراتی 15 تا 60 DDM باشد، کل بار برگشت داده می‌شود.

این فعال اقتصادی تاکید کرد: نکته اینجاست که اگر میزان افلاتوکسیون بالاتر از 60 DDM باشد، کل بار معدوم خواهد شد؛ یعنی حتی برگشت زده نمی‌شود و تاجر فقط زیان می‌کند در صورتی که پسته قبل از آمادگی برای صادرات به کشورهای دیگر، باید از طریق وزارت بهداشت و زیرمجموعه‌هایش کنترل و تائید شود.

وی تاکید کرد: چون مثل دیگر مواد غذایی کنترل کیفی دقیقی نداریم، اتحادیه اروپا به غیر از بازرسی دقیق و تعریف میزان بیماری یک پسته، بسیار در این مساله سختگیرانه عمل می‌کند. به عنوان مثال سال گذشته از هر ده کانتینر پسته صادراتی، هشت کانتینر به دلیل عدم سلامت کامل برگشت داده می‌شد.

مهدیه آخوندزاده - اقتصاد