«آفتاب نهان»، راوی جهانی فناوری هسته‌ای ایران

در این مدت، اطلاع‌رسانی در موضوع هسته‌ای بیشتر به اخبار مذاکرات محدود و آگاهی‌بخشی رسانه‌ای با موضوع فواید این صنعت کمتر انجام می‌شد.

رسانه ملی مدتی است با هدف آگاهی‌بخشی عمومی نسبت به فواید گسترده و محصولات حاصله از فناوری هسته‌ای، اقدام به تهیه مستندی در 26 قسمت 30 دقیقه‌ای تحت عنوان« آفتاب نهان»کرده است.

شبکه بین‌المللی سحر و مدیران آن به طور مستقیم بر روند پژوهش، پیش تولید، تولید، تدوین و صداگذاری آن نظارت داشته اند تا اثری قابل قبول و در عین حال آموزشی ساخته شود. با پایان یافتن مراحل تدوین و صداگذاری، این مستند بزودی از شبکه‌های تلویزیونی پخش خواهد شد. اتمام مرحله تولید این مستند بهانه‌ای شد تا قاب‌کوچک با احسان میرزا ابوالحسنی، تهیه‌کننده این اثر گفت‌وگویی انجام دهد که در ادامه می‌خوانید:

اساسا چه انگیزه‌ای باعث شد شما تولید چنین مستندی را در دستور کار قرار دهید؟

هرگاه سخن از مستند می‌شود، افکار بیشتر به سمت طبیعت و دنیای دانستنی‌های نَرم خبر می‌رود. موضوع هسته‌ای یک بحث صنعتی، زمخت، خشک و جدّی است، اما مردم نیاز به آگاهی در این بخش دارند؛ لذا با انگیزه اطلاع‌رسانی عمومی به طرف ساخت مستندی روایی رفتیم. چراکه مردم روایت و قصه را ذاتا دوست دارند. ما با زبان روایت، تمام فرآیند صلح آمیز و مفید انرژی هسته‌ای و فواید حاصله از این صنعت پربازده را برای عموم بازگو می‌کنیم.

ظاهرا یکی از چالش‌های این اثر انتخاب راوی بوده است...

نیاز بود راوی همگام با دوربین به مراکز هسته‌ای ایران ورود کند و محتوای علمی، فنی و صنعتی را با کمی تلطیف فضا روایت کند. انتخاب چنین روایتگری به چالشی یکماهه تبدیل شد. پس از گفت‌وگو با بسیاری از مجریان تلویزیونی و بازیگران چهره، انجام تست‌های اجرایی، کنش شخصیتی راوی، چهره، سن، دانش و تجربه بازیگری، میزان علاقه‌مندی به محتوای مستند و... آقای بیژن افشار، بازیگر پر انرژی تئاتر، سینما و تلویزیون برای روایت مستند انتخاب شد.

افشار با حضور در بخش‌های مختلف و حتی قسمت‌های ممنوعه صنعت هسته‌ای ایران، فرآیند ساخت انواع محصولات اتمی و واژه‌های تخصصی این رشته علمی خاص را به زبان ساده و عامیانه بازگو می‌کند. نوع روایتگری و قصه‌گویی راوی مستندها به گونه‌ای است که مخاطبان مشتاق می‌شوند سلسله‌وار بخش‌های مختلف این مجموعه تلویزیونی را تعقیب کنند.

با این توضیح، گویا سختی‌های ساخت این مستند کم نبوده است؟

بله، سختی‌های کار زیاد بود. عامه فهم کردن دانش فناوری هسته‌ای، رعایت اصول ایمنی خاص و خطر آلودگی‌های محیطی و رادیواکتیو، هماهنگی و نامه‌نگاری‌ها برای ورود به اماکن مختلف هسته‌ای و امنیتی، محدودیت در تصویربرداری از تجهیزات و دستگاه‌ها، محدودیت در نمایش چهره متخصصان هسته‌ای مصاحبه‌شونده برای حفظ امنیت آنها، پوشش البسه و کلاه و ماسک عوامل در جلوی دوربین و کنار راوی، تصمیم گرفته شد برای یکدست شدن چهره افراد و رفع شبهه برای مخاطبان، راوی نیز همانند آنها با پوشش کلاه و ماسک ظاهر شود.

آیا مسئولان بخش هسته‌ای کشور نیز از این مستند حمایت و استقبال کردند؟

بله، رئیس سازمان انرژی اتمی، آقای دکتر علی اکبر صالحی در مراسمی که در شبکه بین‌المللی سحر برگزار شد از این مستند رونمایی کرده و از عوامل تهیه کننده آن نیز قدردانی کرد. دکتر صالحی چنان تحت تاثیر این مستند قرار گرفت که در آن مراسم قول داد سازمان انرژی اتمی ایران همه گونه همکاری برای ساخت مستندهای دیگر که جنبه آموزشی و آگاهی بخشی داشته باشد،‌ انجام دهد.

مردم در این مجموعه مستند با چه مفاهیمی از دانش هسته‌ای آشنا می‌شوند؟

نه‌تنها مردم ایران بلکه تمام علاقه‌مندان به فناوری هسته‌ای ایران در سراسر جهان با مسیر دستیابی کشورمان به چرخه کامل سوخت هسته‌ای، استخراج سنگ معدن اورانیوم از عمق340 متری زمین، تولید کیک زرد، پیش غنی‌سازی در UFC اصفهان وبعد غنی‌سازی در نطنز آشنا می‌شوند. همچنین تولید قرص و میله‌های سوختی، معرفی انواع رآکتور هسته‌ای و کاربردهای آنها، تولید انواع رادیو داروهای درمانی و تشخیصی، ساخت تجهیزات پرتودرمانی و پرتودهی، اصلاح ژنتیک انواع گیاهان، تولید انواع بذرهای مقاوم به خشکی و شوری، جلوگیری از بازپخش خاک، کنترل آفت‌های گیاهی با کمک پرتودهی برای افزایش محصولات کشاورزی، معرفی فناوری هسته‌ای در بهبود کیفیت محصولات دامی، کمک به حذف آنتی‌بیوتیک‌ها و افزایش باروری دام‌ها، تولید رادیو واکسن‌ها و پرورش آبزیان تک جنسیتی بویژه ماهی‌های خاویاری و قزل‌آلا، معرفی فناوری پرتودهی هسته‌ای در موادغذایی و جلوگیری از زاد و ولد باکتری‌ها و انگل‌ها، کشف سفره‌های زیرزمینی آب، پرتودهی پساب‌های شهری و صنعتی بدون استفاده از ماده کلر برای مصارف کشاورزی و صنعتی، نمک‌زدایی با استفاده از حرارت‌های اتلافی نیروگاه‌های هسته‌ای برای تولید آب شیرین، ساخت ماشین شتاب‌دهنده الکترون، ساخت انواع لیزرهای اندازه‌گیری در صنایع نفت و پتروشیمی و بسیاری دیگر در این مستند 800دقیقه‌ای به آن پرداخته می‌شود.

علاقه‌مندان بحث هسته‌ای چه زمانی می‌توانند شاهد پخش مستند آفتاب نهان باشند؟

با سپاس از مدیریت شبکه جهانی سحر و سازمان انرژی‌اتمی در جهت همکاری و ساخت این مجموعه مستند، این مستند علاوه بر زبان فارسی به چند زبان زنده دنیا اعم از انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی، اردو، بوسنیایی و آذری دوبله شده یا در حال دوبله شدن است که بزودی همگان می‌توانند شاهد پخش آن باشند.

محمد زندکریمخانی

ضمیمه قاب کوچک