گامی مهم در مراقبت از نوزادان زودرس

رشد بره زودرس در رحم مصنوعی در سال جدید، محققان مرکز تشخیص سلامت و درمان جنین در بیمارستان کودکان فیلادلفیا، خبرهای خوشی از دستاوردهایی عجیب در علم پزشکی برای ما داشتند.

کد خبر: ۱۰۳۰۵۴۶

آنها موفق به تولید یک رحم مصنوعی شده‌اند که می‌تواند بره زودرسی را حدود یک ماه در خود نگه دارد و پرورش دهد.

حالا پس از آزمایش‌های فراوان در دوره‌ای سه ساله و بررسی سیستم‌های مختلف (ازجمله رشد و پروراندن کودک در انکوباتور)، موفق به دستیابی و استفاده از سیستمی شده‌اند که می‌تواند بهترین نتیجه را به دست دهد.

در این سیستم، شرایطی بسیار شبیه شرایط رحم مادر فراهم می‌شود؛ کیسه‌ای محکم و مهر و موم شده‌ موسوم به کیسه زیستی حاوی مایع الکترولیت ـ مشابه مایع آمنیوتیک درون رحم ـ که تمام مواد مغذی و لازم برای رشد جنین را دارد.

این کیسه به سامانه مخصوصی برای تنظیم دما، فشار و تبادل اکسیژن متصل است. نوزادان زودرس که قادر به تنفس در فضای آزاد نیستند، در این کیسه راحت تنفس می‌کنند و پرورش می‌یابند.

با پیشرفت علم پزشکی در سال‌های اخیر، شاهد افزایش باور نکردنی بقای نوزادان زودرس در هفته بیست و سوم بارداری هستیم؛ به این صورت که احتمال زنده ماندن 30 تا 50 درصد افزایش پیدا کرده، اما یک مشکل همچنان باقی است؛ چنین نوزادانی کیفیت زندگی خوبی نخواهند داشت و احتمال مرگ و میر آنها حدود 90 درصد است و عجیب آن که نیمی از تمام موارد فلج مغزی در نوزادان زودرس اتفاق می‌افتد.

آلن فلیک (Alan Flake) جراح و متخصص جنین و مدیر این پژوهش، در نشریه نیچر کامیونیکیشنز (Nature Communications به معنی ارتباطات طبیعی) نوشته است: نوزادان زودرس به پلی حیاتی بین رحم مادر و دنیای خارج از آن نیاز دارند. برای ایجاد این پل باید سیستمی خارج از رحم مادر و با شرایط مشابه آن ایجاد شود تا اعضای بدن این نوزادان، طی چند هفته فرآیند رشد و بلوغ را طی کند.

آلن فلیک و همکارانش، بره زودرسی را که سنش معادل یک جنین انسان در هفته 23 تا 24 است، در کیسه زیستی که جای مایع شبه‌آمنیوتیک است، قرار دادند. بند ناف بره به یک دستگاه تولید اکسیژن وصل است که نقش جفت مادر را ایفا می‌کند. وجود این دستگاه باعث می‌شود بره زودرس، خارج از رحم مادر و بدون هیچ کمک و فشاری، خون را به سراسر بدن پمپاژ کند در حالی که اگر این فرآیند با فشاری خارجی انجام می‌شد، به‌طور حتم بار اضافی به قلب وارد می‌کرد که به تکمیل رشد قلب و سلامت آن، آسیب جدی می‌زد.

بره در کیسه زیستی و محیطی کاملا استریل ایزوله می‌شود و دور از هرگونه تغییر در فشار و نور، طی 28 روز روند رشد طبیعی را طی می‌کند؛‌ تنفس طبیعی دارد، چشمان خود را باز و بسته می‌کند، هر‌از‌گاه تکان می‌خورد و حتی پشم‌هایش کم‌کم رشد می‌کند.

در پی موفقیت‌ این پروژه، محققان ساخت سیستمی را آغاز کرده اند که با بدن نوزاد انسان هماهنگ باشد؛ ازجمله این که اندازه کیسه کوچک‌تر باشد، زیرا بدن نوزاد انسان، به‌طور طبیعی حدود یک‌سوم اندازه بره است. آنها امیدوارند از طریق این سیستم، کمک بزرگی به مراقبت و حفظ حیات نوزادان زودرس کنند و مهم‌تر از آن، سلامتشان تضمین شود.