علیرضا رجایی در گفتوگو با جام جم آنلاین در خصوص نقش سیاستهای آبی دولت افغانستان در تغییر اقلیم و شیوع ریزگرد و خشکسالی در ایران، گفت: کشورهای همسایه ایران از جمله افغانستان با احداث بی رویه سد روی رودخانهها موجبات وارونگی زیست محیطی را فراهم آورده و با از بین بردن آب های زیر زمینی زایندگی آب را از بین می برند.
وی در خصوص اینکه گفته می شود افغانستان با عدم تامین حقابه مورد توافق فی مابین تهران و کابل باعث خشکی تالابهای داخلی ایران همچون هامون شده است، افزود: در حقیقت پرداخت حقابه از سوی دولت افغانستان رعایت می شود، آنچه به اکوسیستم مناطق شرقی کشور لطمه جدی وارد آورده احداث سد روی آبهای بالادستی است. مسدود کردن آب، پدیده هایی مانند ریزگرد و خشکی تالاب ها را بعنوان یک عامل بیرونی در پی دارد.
این کارشناس افغانستان خاطر نشان کرد: آنچه جای تاسف دارد این است که آب جمع آروی شده در افغانستان صرف کشت و زراعت مواد مخدر میشود یعنی عملا بجای آبادانی، این کالای استراتژیک و حیاتی را در فساد و ایجاد یک بحران خطرناک تر از کمبود آب هزینه می کنند.
رجایی درباره اقدامات دستگاه دیپلماسی برای جلوگیری از روند فزاینده سدسازی روی رودخانههای مرزی دو کشور، گفت: مذاکرات رسمی در این خصوص همواره انجام شده و در حال انجام است اما باید یادآور شد؛ بین مواضع دولت مرکزی و مقامات محلی افغانستان تفاوت محسوسی وجود دارد. بعبارت بهتر در مناسبات سیاسی دولت وقت قول هر گونه همکاری را داده لیکن در عمل ما شاهد نتایج ملموسی نیستیم.
وی افزود: آنچه در این میان مهم است دولت افغانستان تعاملات مردمی خود با مردم نواحی مرزی ما را به گونه مطلوبی مدیریت نکرده است. بطور نمونه با رویه هم زیستی که در برخی مناطق پاکستان پیش آمده افغان ها در آن ناحیه هیچ پروژه سدسازی را آغاز بکار نکرده اند.
سرکنسول پیشین کشورمان در بامیان افغانستان تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران بیش از سه میلیون از اتباع افغانی را در خاک خود میزبانی می کند. لذا گذشته از بحث حقابه و دیگر موضوعات فی مابین مرزی، آنها باید توجه کنند که برای مهاجران افغان خدمات آموزشی، درمانی، بهداشتی، معیشتی و... ارایه می دهیم. پس شایسته است دولت مرکزی و مقامات محلی افغانستان با توجه به هم سفرهگی و هم جواری با ایران حسن همسایگی را رعایت کرده و گامهای رو به جلویی برای تحکیم روابط مردمی دو کشور بردارند.
اما در پایان مصاحبه از کارشناس حوزه افغانستان در خصوص دیدار روز گذشته شمخانی دبیر شورای امنیت ملی کشورمان با حنیف اتمر مشاور امنیت ملی افغانستان سوال کردیم که وی پاسخ داد: در مجموع این دیدار در چارچوب ادبیات دیپلماتیک خلاصه شده و معتقدم بدلیل اینکه دولت افغانستان در حوزه تصمیم گیری با جریان های غیر حاکمیتی در چالش به سر می برد، از این رو باید در عمل منتظر دستاوردهای عملی دیدارهای این چنینی بود.
وی خاطر نشان کرد: دولت مرکزی کابل از یک سو با ایالات متحده توافق نامه امنیتی امضا می کند و ما شاهد انفجار مادر بمب ها( به بهانه مبارزه با تروریسم) به دستور ترامپ در افغانستان هستیم در حالی که اصلا داعشی در آن ناحیه در کار نبود و از طرف دیگر حضور گروه های افراطی همچون طالبان و داعش وجه غالبی در این کشور محسوب می شود.
رجایی افزود: معتقدیم همسایه شرقی ما باید موضوعات مشترک با ایران را مدیریت کند چرا هر گونه نا امنی – جنگ – خشکسالی به هر دو کشور تسری پیدا می کند و هر دو کشور مسئول به جلوگیری از به مخاطره افتادن منطقه هستند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد