به گزارش جام جم آنلاین به نقل از خبرگزاری صداوسیما، سیدعباس عراقچی در همایش ملی قدرت های بزرگ و امنیت منطقه ای غرب آسیا با بیان اینکه منطقه غرب آسیا با تهدیدات مختلف و عوامل تنش آفرین متعددی مواجه است گفت: یکی از مهم ترین معضلات این منطقه، رقابت تسلیحاتی در خاورمیانه است، به طوری که طبق برآوردهای مؤسسات تحقیقاتی، خاورمیانه بزرگ ترین بازار تسلیحاتی در دنیاست.
معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه با بیان اینکه بازار تسلیحاتی از سال 2012 به این طرف 10 درصد رشد داشته است افزود: این رشد در منطقه غرب آسیا و خاورمیانه شکل بسیار جدی تری به خود گرفته است.
عراقچی گفت: عربستان، قطر، امارات و ترکیه بزرگ ترین خریداران و امریکا بزرگ ترین فروشنده تسلیحات به خاورمیانه است.
وی افزود: بودجه نظامی عربستان در سال 2017، شصت و چهار میلیارد دلار بوده و عربستان بعد از امریکا، چین و روسیه چهارمین بودجه نظامی را در دنیا داشته و رژیم صهیونیستی هم در رده پنجم قرار داشته است، در حالی که ایران در رده نوزدهم قرار داد و هزینه های نظامی ایران نسبت به بقیه کشورها بسیار پایین است.
معاون وزیر امور خارجه گفت: این رقابت تسلیحاتی و انباشت تسلیحات در منطقه زمینه بسیار خطرناکی برای درگیری فراهم می کند.
وی افزود: البته دلایل مختلفی وجود دارد که کشورهای حاشیه خلیج فارس به سمت خرید سلاح حرکت می کنند، از جمله رقابت بین آنها باعث شده است که هر کدام برای جلب نظر اروپا و امریکا به خرید هر چه بیشتر سلاح روی بیاورند.
عراقچی گفت: مشهور است که عربستان برای اینکه ترامپ را به ریاض بکشاند و اولین سفر رئیس جمهور امریکا به ریاض باشد، تعهد 400 میلیارد دلاری برای خرید سلاح را داد و یا کشور قطر به خرید تسلیحات از امریکا و اروپا روی آورده که آخرین آن، خرید جنگنده ها از کشور فرانسه بود.
وی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: به این مسابقه تسلیحاتی متعارف باید سلاح های غیرمتعارف را هم اضافه کنیم که عمدتا دست رژیم صهیونیستی است.
معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: گفته می شود این رژیم از 75 تا 400 و حتی تا 700 کلاهک هسته ای هم در اختیار دارد که این منبع عمده نگرانی است.
عراقچی تصریح کرد: البته اگر غرب آسیا را فراتر بگیریم، پاکستان هم بین 100 تا 110 کلاهک هسته ای در اختیار دارد و مواد لازم برای تولید 200 کلاهک هسته ای را هم دارد و هند هم حدود 100 کلاهک در اختیار دارد.
معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: در حوزه تسلیحات شیمیایی، رژیم صهیونیستی و مصر دو کشوری هستند که به کنوانسیون منع سلاح های شیمیایی نپیوسته اند و این هم عامل دیگر نگرانی است.
عراقچی اظهار داشت: ایده خاورمیانه عاری از سلاح کشتار جمعی که از دهه 70 شروع شد، از جانب مصر و ایران مطرح شد و این ایده هنوز به هیچ سرانجامی نرسیده است و رژیم صهیونیستی و امریکا اجازه نداده اند چنین منطقه ای شکل بگیرد.
وی سلاح های غیرمتقارن را منبع دیگر ناامنی در منطقه عنوان کرد که در اختیار تروریست ها قرار دارد، به طوری که یک وانت انتحاری ممکن است به اندازه یک موشک کاربرد داشته باشد.
عراقچی پدیده تروریسم را عامل جدی ناامنی و تنش و تهدید امنیتی دانست که به دنبال آن، تهدید اقتصادی هم ایجاد می شود، چرا که منابع ثروت را از منطقه خارج می کند و زمینه ساز تهدید اجتماعی و درگیری های قومی و فرقه ای می شود.
معاون وزیر امور خارجه توسعه نیافتگی و فقر، فاصله طبقاتی، بیکاری و بی سوادی را از دیگر مسائل مبتلابه در منطقه غرب آسیا خواند و افزود: رژیم های سرکوبگر و غیرمردم سالار که اقدام به سرکوب ملت های خود می کنند، عامل دیگری از تنش در منطقه هستند و دخالت خارجی هم باعث شده است غرب آسیا منطقه پرتنشی باشد.
عراقچی روی دیگر سکه منطقه غرب آسیا را تقویت محور مقاومت دانست و گفت: در شرایطی که منطقه در وضع نابسامان است، محور مقاومت و تفکر مقاومت در منطقه رو به رشد است و محوری که شکل گرفته از حزب الله لبنان، انصارالله یمن، سوریه، شیعیان عراق و بحرین و مجموعه ای که شاهد آن هستیم روز به روز در حال تقویت است و با اعتماد به نفس بیشتری جای پا پیدا می کند و حوزه نفوذ خود را هر روز گسترش می دهد.
معاون وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود افزود: آنچه باعث نگرانی غرب شده این است که از زاویه امریکا وضع فعلی غرب آسیا شاهد افزایش نفوذ و اقتدار جمهوری اسلامی ایران است و این بزرگ ترین عامل نگرانی برای امریکاست.
عراقچی گفت: جمهوری اسلامی ایران نفوذ و اقتدار خود را در منطقه گسترش داده است و روز به روز بیشتر گسترش می دهد و این نفوذ به تعبیر دقیق مقام معظم رهبری، در کلمه اقتدار خلاصه می شود.
معاون وزیر امور خارجه افزود: تقویت محور مقاومت و افزایش اقتدار ایران و حضور مجدد روسیه در منطقه باعث نگرانی امریکایی ها شده و اینکه رژیم صهیونیستی بار دیگر بعد از سال ها با تهدیدات بیرونی قابل توجه مواجه شده است.
عراقچی اظهار داشت: برخلاف تصور بعضی که فکر می کنند درگیری و تفرق در منطقه ممکن است باعث آرامش خاطر رژیم صهیونیستی شده باشد، من معتقدم اتفاقا این رخدادها رژیم صهیونیستی را دچار وحشت بیشتر کرده است؛ اتفاقا اقدام آقای ترامپ در شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت امریکا به بیت المقدس ناشی از این است که پیام حمایت و پشتیبانی امریکا از رژیم صهیونیستی را اعلام و حمایت امریکا از رژیم صهیونیستی را تحکیم کند؛ حمایتی که آنها معتقدند در دوره رئیس جمهور پیشین امریکا مقداری متزلزل شده بود.
معاون وزیر امور خارجه گفت: امریکا با قدرت روزافزون جمهوری اسلامی در منطقه مواجه است و آن را تهدیدی برای منافع خود و رژیم صهیونیستی می داند.
عراقچی در بخش دیگری از سخنان خود به دیدگاه اروپایی ها درباره منطقه غرب آسیا اشاره کرد و اظهار داشت: اروپا از منظر امنیت خود به منطقه نگاه می کند، تنش و درگیری در غرب آسیا آثار امنیتی مستقیم بر اروپا دارد؛ هم در گسترش تروریسم و هم از بابت پدیده مهاجرت که در قضیه سوریه آن را تجربه کردند.
عراقچی افزود: درگیری و تنش در غرب آسیا باعث مهاجرت میلیونی به اروپا می شود و اینها معضل جدی امنیتی برای اروپا ایجاد می کند که در آینده هم باعث نگرانی بیشتری خواهد بود.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: در این منطقه پرآشوب ، ایران از موقعیت ویژه برخوردار است به طوری که روز به روز به اقتدار خود اضافه می کند.
عراقچی افزود: در امریکا و در دولت جدید امریکا نگاهی که وجود دارد این است که برجام به تقویت اقتدار ایران در منطقه کمک زیادی کرده است و این رویکرد را در مقالات متعدد، اظهارات رئیس جمهوری و بسیاری از امریکایی ها مشاهده می کنیم.
وی خاطرنشان کرد: از دید امریکایی ها برجام به تقویت ایران منجر شده به طوری که رفتار ایران را در منطقه تهاجمی تر کرده و در عین حال هیچ تغییری در سیاست های ایران درقبال امریکا و رژیم صهیونیستی ایجاد نکرده است.
عراقچی افزود: از دید امریکایی ها و ترامپ، ایران در خاورمیانه و غرب آسیا دارای نفوذ فوق العاده شده است، به طوری که در سوریه به رغم تلاش قدرت های بزرگ توانست نظام موجود و شخص بشار اسد را حفظ کند و داعش را شکست دهد و در لبنان هم حزب الله همچنان دارای قدرت و اقتدار است.
وی اضافه کرد: در عراق دوستان جمهوری اسلامی و شیعیان به قدرت رسیدند و ایران در کردستان بازی دشمنان را به هم می زند.
عراقچی تصریح کرد: عربستان که دو سال پیش می گفت تکلیف حوثی ها را دو ماهه روشن می کند، الان شکایت می کند که چرا موشک می زند و آن را از چشم ایران می بیند؛ بنابراین نه تنها خللی به قدرت ایران وارد نشده بلکه نفوذ ایران روز به روز در حال گسترش است.
وی اضافه کرد: موشک های ایران با اقتدار کامل وجود دارند و در موقع لزوم، آزمایش های موشکی سر جای خود انجام می شود و اگر لازم باشد همانطور که علیه داعش استفاده شد، عملیات موشکی هم می کند.
این دیپلمات عالی رتبه گفت: از طرف دیگر در این منطقه پرآشوب، ایران دارای ثبات است و مقبولیت و مشروعیت مردمی دارد به طوری که در انتخابات آن 73 درصد مردم مشارکت می کنند و این میزان مشارکت در غرب یک آرزوست.
معاون وزیر امور خارجه افزود: جمهوری اسلامی ایران نفت خود را می فروشد و پول هایش آزاد شده و روابط بانکی آن هم برقرار شده است و توافقات صورت می گیرد و کشتی ها و بیمه هایش نیز به راه افتاده اند و علاوه بر اینها رفت و آمدها به ایران صورت می گیرد و جمهوری اسلامی ایران از اعتبار مجدد در عرصه بین المللی برخوردار شده است.
عراقچی گفت: برنامه غنی سازی ادامه دارد و رآکتور اراک بازسازی می شود و در موعد خود به آب سنگین پیشرفته تری تبدیل خواهد شد، ضمن اینکه همکاری های بین المللی هسته ای با ایران آغاز شده است.
وی تاکید کرد: امروز برنامه هسته ای ایران در شورای امنیت به رسمیت شناخته شده، در حالی که چراغ سبز شورای امنیت برای به رسمیت شناختن غنی سازی در یک کشور یک استثناست.
معاون وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: برجام از یک طرف عامل قدرتمندتر شدن ایران شده است و از طرف دیگر فقدان برجام وضع خطرناک تری رقم می زند و این محل اختلاف امریکا و اروپاست.
وی یادآور شد: ترامپ و دولت جدید امریکا می گویند باید برجام را که باعث قدرتمندتر شدن ایران شده است از بین برد، اما اروپا و شورای امنیت جلو آن ایستاده اند.
عراقچی اضافه کرد: منطق اروپا این است که برجام جایگزینی ندارد و غرب آسیا بدون برجام منطقه ای به شدت ناامن تر خواهد بود.
وی با بیان اینکه موافقان برجام در امریکا قبول دارند که برجام باعث اقتدار ایران شده است در عین حال می گویند نبود برجام منطقه را ناامن تر خواهد کرد.
عراقچی تصریح کرد: از حدود یک ماه و نیم قبل اروپایی ها در ادبیات خود بعد امنیتی را هم به برجام اضافه کرده اند، به طوری که در آخرین نشست شورای وزیران که در لوکزامبورگ برگزار شد گفتند که برجام مولفه مهمی در امنیت اروپاست. از آن به بعد همه مقامات اروپایی به این امر اشاره می کنند که برجام با امنیت اروپا مرتبط است.
وی خاطرنشان کرد: کسانی که فکر می کنند حمایت اروپا از برجام به خاطر منافع اقتصادی آنهاست کاملا در اشتباه هستند چرا که منافع اقتصادی برجام برای اروپا به مراتب از منافع اقتصادی ارتباط با امریکا کمتر است و اروپا هیچ وقت بازار 19 تریلیون دلاری امریکا را به خاطر بازار کوچک ایران از دست نمی دهد.
عراقچی اضافه داشت: بنابراین حمایت اروپا از برجام عمدتا دلایل امنیتی، سیاسی و در وهله آخر اقتصادی دارد. آنها می دانند که بدون برجام خاورمیانه منطقه ناامن تری خواهد بود، ضمن اینکه به لحاظ سیاسی هم برجام برای آنها مهم است چون این توافق به نام اتحادیه اروپا نوشته شده و عنوانش این است که هماهنگ کننده مذاکرات، اتحادیه اروپا و خانم موگرینی بوده اند.
معاون وزیر امور خارجه گفت: برجام در اصل به عنوان اقدام اتحادیه اروپا شناخته می شود و این توافقنامه تنها موفقیت سیاست خارجی واحد اروپایی است.
وی تصریح کرد: در هیچ عرصه دیگری نیست که اتحادیه اروپا به موفقیت رسیده باشد و برای همین، اروپا از برجام حمایت می کند.
عراقچی اظهار داشت: بنابراین تناقضی که امریکایی ها با آن مواجه هستند این است که می گویند برجام به قدرتمندتر شدن ایران منجر شده و در مقابل، امریکا چیزی به دست نیاورده و تنها دستاورد امریکا این بوده است که بمب اتمی ایران را برای 10 سال عقب انداخت؛ هرچند ما دنبال سلاح هسته ای نبودیم و نیستیم.
معاون وزیر امور خارجه گفت: ایران محدودیت هایی را در غنی سازی پذیرفته است که این محدودیت ها زماندار است و دو سال هم از آن گذشته است و لذا ایرادی که می گیرند این است که می گویند امریکا چیزی به دست نیاورده است و حداقل باید زمان بیشتری برای محدودیت های ایران در نظر می گرفتند.
عراقچی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: اروپا به این نتیجه رسیده است که هیچ مذاکره دیگری در کار نخواهد بود و هیچ موضوع دیگری به خصوص توانمندی دفاعی در سیاست های منطقه ای را نمی توانند وارد بحث کنند و اگر این کار را بکنند برجام را از دست خواهند داد و آن موقع باید ببینند که منطقه بدون برجام، منطقه امن تری خواهد بود یا نه.
وی خاطرنشان کرد: ترامپ با شعار پاره کردن برجام آمد و می گوید این توافق ننگین ترین توافق در تاریخ امریکاست و قول داد بلافاصله پس از به قدرت رسیدن برجام را پاره کند. در اسفند 93 یعنی 4 ماه قبل از اینکه مذاکرات برجام به نتیجه برسد و زمانی که مشخص شد احتمالا توافقی خواهد بود، 47 سناتور به رهبران ایران نامه نوشتند و هشدار دادند که رئیس جمهور بعدی امریکا با چرخش یک قلم، برجام را از بین می برد در حالی که الان 11 ماه است رئیس جمهور امریکا موفق به چرخش قلم نشده است.
عراقچی افزود: این هم به دلیل استحکام داخلی برجام است چرا که برجام بخشی از قطعنامه شورای امنیت است و برای پاره کردن برجام باید قطعنامه را پاره کنند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، برجام فراتر از مسائل تحریم های هسته ای است و ترامپ باید به این سوال جواب دهد که غرب آسیا بدون برجام امن تر خواهد بود یا نه و اروپایی ها پاسخ این سوال را به خوبی می دانند.
معاون وزیر خارجه یادآور شد: سیاست هوشمندانه ایران در پایبندی به برجام هم عامل دیگر حفظ برجام بوده، به طوری که ایران هیچ بهانه ای به دست هیچ کس نداده است و نمی توانند ایران را متهم به نقض برجام کنند. آرزوی ترامپ پاره کردن برجام به هزینه و به دست ایران است و ما هم آنقدر هوشمند هستیم که در زمین ترامپ بازی نکنیم.
به گفته عراقچی بعد از حدود 9 ماه، ترامپ تصمیم گرفت برجام را به کنگره احاله کند و طبق قانون، کنگره دو ماه وقت داشت که تحریم ها را برگرداند و دو، سه روز دیگر این مهلت به پایان می رسد و اخباری که از کنگره می رسد حاکی از این است که کنگره قصد جدی ندارد که تحریم ها را برگرداند و هزینه های این اقدام مانع از این است که کنگره تحریم های جدیدی اعمال کند.
وی افزود: بعد از 15 دسامبر با توجه به اینکه کنگره نتوانسته است کاری بکند، رئیس جمهور امریکا ممکن است هر تصمیمی بگیرد و باید منتظر بود و دید وی چگونه عمل خواهد کرد.
عراقچی با بیان اینکه قطعا عقل و منطق اقتضا می کند رئیس جمهور امریکا سیاست صحیحی در پیش بگیرد، در عین حال گفت: البته این عنصر کمتر در هیأت حاکمه جدید امریکا مشاهده می شود.
بحث های هسته ای و رفع تحریم ها؛ محور نشست کمیسیون برجام
معاون حقوقی و امور بین الملل وزیر امور خارجه محورهای نشست آینده کمیسیون مشترک برجام را که چهارشنبه این هفته در وین برگزار می شود، بحث های مربوط به هسته ای و تعهدات ایران، همکاری هایی که میان دو طرف صورت می گیرد و رفع تحریم ها و مشکلات موجود اعلام کرد.
سیدعباس عراقچی امروز (دوشنبه) در حاشیه همایش قدرت های بزرگ و امنیت منطقه ای در غرب آسیا در جمع خبرنگاران درباره دستور کار نشست آینده کمیسیون مشترک برجام و جایگزین تخت روانچی در این نشست با بیان اینکه این کمیسیون چهارشنبه در وین برگزار می شود، گفت: تحقیقا هر سه ماه یک بار این کمیسیون را داریم و در کمیسیون هم بحث های مربوط به هسته ای و تعهدات ایران و همکاری هایی که در حوزه هسته ای میان دو طرف صورت می گیرد و بحث های مربوط به رفع تحریم ها و مشکلاتی که احیانا وجود دارد و نحوه همکاری هایی که باید صورت گیرد، بحث و بررسی می شود.
وی افزود: در هیأت ایرانی، بنده، جمعی از کارشناسان وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی حضور داریم.
معاون حقوقی و امور بین الملل وزارت خارجه در خصوص سفر بوریس جانسون، وزیر امور خارجه انگلیس به تهران گفت: سفر آقای جانسون که بعد از مدت ها صورت گرفت، در ادامه رایزنی هایی است که میان ما و کشورهای اروپایی صورت می گیرد و بعد از برجام و در دورانی که برجام در حال اجراست، این رفت و آمدها به لحاظ کمی و کیفی از یک سطح جدیدی برخوردار شده و تماس های میان دو طرف بیش از گذشته است.
عراقچی گفت: در این سفر، موارد بسیار متعددی از موضوعات روابط دوجانبه مطرح شد و همینطور بحث منطقه ای و رایزنی هایی درباره شرایط حاکم بر منطقه صورت گرفت و در خصوص برجام و اجرای درست آن، هم در حوزه هسته ای و هم در حوزه رفع تحریم ها و موارد و مشکلاتی که وجود دارد روی اینها تبادل نظر کردیم و امیدواریم مسیری که آغاز شده و روز به روز در حال گشایش های بیشتری است، ادامه یابد.
عراقچی گفت: در حوزه هسته ای طبیعتا آخرین وضعیت همکاری هایی را که الان وجود دارد مرور می کنیم؛ از جمله طرح مدرن سازی رآکتور اراک که با سرعت نسبتا خوبی در حال اجراست و با همکاری چین پیشرفت های خوبی داشته است.
وی افزود: طرح تولید ایزوتوپ های پایدار طرح دیگری است که با همکاری روسیه انجام می شود و پیشرفت های خوب و قابل ملاحظه ای داشته است.
عراقچی اضافه کرد: بر نحوه همکاری های هسته ای صلح آمیز که با اتحادیه اروپا در حوزه ایمنی و امنیت هسته ای داریم، مروری خواهیم داشت و در این باره که چگونه می شود این همکاری ها را با سرعت بیشتری جلو برد گفتگو خواهیم کرد.
معاون وزیر خارجه در ادامه تشریح نشست آینده کمیسیون مشترک برجام گفت: در قسمت دوم مروری بر جنبه های رفع تحریم در برجام می کنیم و موانعی که وجود دارد؛ در هر جلسه ای که تا الان برگزار کرده ایم، موانعی مانند موارد بدعهدی، تعلل و تاخیر و حتی موارد نقضی که به خصوص از طرف امریکایی ها وجود دارد، مرور و یا تمهیداتی از طرف های اروپایی و دیگران در نظر گرفته می شود.
وی افزود: در جلسات گذشته موارد بدعهدی و نقض برجام ازجانب امریکایی ها را یادآوری و در این خصوص بحث کردیم.
معاون وزیر خارجه گفت: نتیجه جلسات گذشته و جمع بندی که خانم اشمید به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام ارائه می کند، همواره این بوده و هست که همه طرف ها باید به تمام بندهای برجام پایبند باشند و برجام را در فضایی سازنده همراه با حسن نیت اجرا کنند.
حرکت جدید دولت امریکا و سخنان ترامپ بر خلاف اصل حسن نیت در اجرای برجام است
عراقچی تصریح کرد: البته حرکتی که دولت جدید امریکا می کند و بیانیه ها و سخنان آقای ترامپ بر خلاف اصل حسن نیت و اصل فضای سازنده ای است که در بندهای 26، 28 و 29 مورد تاکید قرار گرفته است و در این نشست تلاش خواهد شد به درک واحد و جمع بندی های واحدی برسیم.
وی درخصوص ترکیب هیأت ایرانی در کمیسیون مشترک برجام گفت: در ترکیب هیأت، بنده هستم و جمعی از کارشناسان وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی؛ در دوره های گذشته در خدمت آقای تخت روانچی بودیم ولی در این جلسه از این حضور محروم هستیم و ایشان در سمت های مهم تر هستند و وظایف مهم تری را در دفتر آقای رئیس جمهور بر عهده دارد.
عراقچی در پاسخ به این سؤال که آیا جانسون در خصوص فعالیت های موشکی ایران اظهاراتی داشت تصریح کرد: به هیچ وجه اجازه نمی دهیم درخصوص توانمندی های دفاعی و در رأس آنها توانمندی های موشکی کشورمان گفتگو و مذاکره ای انجام دهند.
وی افزود: توانمندی های ما کاملا غیرقابل مذاکره است و قابل گفتگو نیست و البته نگرانی هایی را که برخی مطرح می کنند پاسخ می دهیم.
عراقچی گفت: برنامه موشکی ما کاملا دفاعی و برای دفاع از سرزمین جمهوری اسلامی ایران است و به هیچ وجه این توانایی دفاعی را نه از دست می دهیم و نه در موردش گفتگو می کنیم.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد