سود مالی، محرکی برای جرم

شواهد نشان می‌دهد فراگیرترین جرایم، دارای محرک مالی هستند. با این حال ما با در نظر گرفتن سود به عنوان یک محرک قصد داریم تاثیری را که پول بر رفتار جرایم سازماندهی شده می‌گذارد، توصیف کنیم. تحقیقات انجام شده در انگلستان در زمینه محرک مالی نشان می‌دهد درآمد ناشی از جرایم سازماندهی شده از طریق مواد مخدر 3/7 میلیارد پوند، کلاهبرداری‌های سازماندهی شده 8/9 میلیارد و قاچاق انسان 240 میلیون پوند در سال تخمین زده می‌شود که هر یک نیز آسیب قابل توجهی به جامعه وارد می‌کند.

بر این اساس، محرک اصلی جرایم سازماندهی شده سود است. گزارش مسیر منتهی به جرایم سازماندهی شده که سازمان اطلاعات جرایم ملی انگلیس منتشر کرد، نشان داد مهم‌ترین محرک مجرمان، سود و منفعت مالی است. در اکتبر سال 2015 دولت انگلیس ارزیابی خود را در مورد خطر پولشویی در سطح ملی منتشر کرد. این مقاله نشان داد در روند پولشویی، این جرایم از مکانیسم‌های متعددی استفاده می‌شود. مجرمانی که روند مالی جرایم خود را توضیح داده‌اند معمولا برای مخفی کردن منبع اصلی پول و پولشویی از تجارت‌های پرسود استفاده می‌کردند. این مجرمان برای انتقال پول به خارج از کشور از خدمات مالی و شبکه‌های جمع‌آوری پول استفاده می‌کردند؛ جرایمی همچون کلاهبرداری‌های کلان و خرابکاری‌های خارج از کشور و دیگر سرمایه‌گذاری‌ها و پولشویی‌ها از طریق متخصصانی در زمینه قانونی، حسابداری و بخش‌های مالی به صورت عمدی یا غیرعمدی انجام می‌شود.

با این حال، دانسته‌های ما در زمینه کلاهبرداری و جرایم سایبری نشان می‌دهد سود یک محرک اصلی در جرایم محسوب می‌شود بویژه در حالی که اطلاعات نشان می‌دهد مجرمان سایبری خدمات خود را به گروه‌های جرایم سازماندهی شده به فروش می‌رسانند.

اگر ما بتوانیم باعث کاهش سود مجرمان شویم، در واقع محرک جرم را محدود کردیم؛ درنتیجه یافتن منبع درآمدی غیرقانونی دشوار می‌شود و سازمان‌های مجرمانه در زنجیره خود تعداد افراد را کاهش می‌دهند.

استفاده نیروهای مبارزه با کلاهبرداری برای جلوگیری از قربانی شدن مردم، افزایش فرصت‌های پیشگیری و دستگیری و مجازات آنها که مرتکب کلاهبرداری می‌شوند، روی پنج اصل تمرکز دارد؛

شناخت تهدید: توافق در مورد تهدیدها، آسیب‌پذیری‌ها و محرک‌های اصلی کلاهبرداری که درنتیجه فعالیت این نیرو را بهبود می‌بخشد.

پاسخ یکپارچه: اشتراک سریع اطلاعات مربوط به ردیابی بین بانک‌ها و نیروهای پلیس و دیدگاهی هماهنگ‌تر از سوی پلیس که گروه‌های سازماندهی شده را جدی‌تر دنبال کند.

قربانی‌ها و آسیب‌پذیری: شناسایی بهتر قربانیان و قربانیان احتمالی و کاهش حملات دوباره به این قربانیان. این کار موانع موجود برای بازگردانی پول به قربانیان را نیز کاهش می‌دهد.

تغییرات رفتاری: این کار سعی دارد روش‌های تازه رفتاری ایجاد، آزمایش و تضمین کند که پیغام هر کمپین مخاطب‌های کلیدی را شامل می‌شود.

رفع آسیب‌پذیری‌های سیستم: رفع آسیب‌پذیری‌هایی که در فرآیند‌ها و سیستم‌ها مورد استفاده کلاهبرداران قرار می‌گیرد.

حال با چند روش می‌توان طریقه فعالیت سازمان‌های مجرمانه را مورد هدف قرار دهیم.

اجرای یک برنامه ضدپولشویی. این برنامه نشان می‌دهد دولت از چند روش با خطرات شناسایی شده در ارزیابی‌های 2016 مبارزه کرده است.

همکاری تازه دولتی ـ خصوصی که در نتیجه آن تبادل اطلاعات، شناسایی و مبارزه با پولشویی انجام شد.

بهبود پاسخ پلیس با استفاده از قابلیت‌های جدید و قدرت قانونی، افزایش بازدهی نظارتی و افزایش دسترسی بین‌المللی برای رفع تهدید‌ها در اولین مراحل پیدایش.

موضوع دیگر، همکاری با بخش‌های متخصص برای پیشگیری از مداخله وکلا و حسابداران در پولشویی است. دلیل این کار بررسی‌هایی است که پیشتر روی بخش قانونی انجام شده است، در این بررسی‌ها طبق گزارش آژانس ملی جرایم، شاهد20 درصد افزایش فعالیت مشکوک بودیم. هدف از این فعالیت، افزایش درک وکلا و حسابداران از پیامدهای دخالت در پولشویی و نقض متخصصان در جلوگیری
از آن است.

سرهنگ کارآگاه غلامحسین بیابانی

رئیس مرکز تحقیقات پلیس آگاهی