نقدینگی؛ مهمان بازار غیر‌مولد

اگر رشد حجم نقدینگی به‌دلیل کسری بودجه دولت باشد، می‌تواند زیان‌هایی برای اقتصاد داشته باشد، در برخی از سال‌ها پیش‌بینی درآمدی دولت درست نیست و باعث کسری بودجه می‌شود که با درخواست از بانک مرکزی و چاپ اسکناس این کسری جبران می‌شود. اگر جبران کسری بودجه برای هزینه‌های جاری یا پروژه‌های عمرانی نیمه‌تمام باشد هیچ فایده‌ای نداشته و تورم را به مردم تحمیل می‌کند، اما از سوی دیگر اگر صرف پروژه‌های عمرانی که به بهره‌برداری می‌رسد، شود برای اقتصاد سودمند است.

رقم نقدینگی 1445 هزار میلیارد تومان برای اقتصاد ایران خطرناک نیست، چرخش پول در اقتصاد بسیار مهم است و موضوع قابل اهمیت اینجاست که بازارهای غیر تولیدی میزبان این نقدینگی هستند. در شرایطی که نقدینگی را بازار غیر مولد جذب ‌کند بخش تولید از آن محروم می‌شود و بنگاه‌های اقتصادی برای تأمین سرمایه در گردش خود باید تسهیلات گرانقیمت آن هم با صرف زمان طولانی پرداخت کنند.

اکنون بازارهای طلا و ارز، نقدینگی زیادی را جذب کرده‌اند، ورود نقدینگی به بازارهای مختلف منجر به رشد تقاضا و افزایش قیمت می‌شود. به نظر می‌رسد بانک مرکزی یا ابزارهای لازم را برای نظارت، هدایت و کنترل نقدینگی در اختیار ندارد یا قصد استفاده از آن را ندارد. بانک مرکزی ذخیره قانونی بانک‌ها را کاهش داده و موجب تزریق پول در جامعه شده است.

آلبرت بغزیان - استاد اقتصاد دانشگاه تهران