مهـد بی‌نظــارتی

خیلی‌ها با دیدن این مشکلات، راهِ آمده را برمی‌گردند و در یک کوچه و یک محله دیگر دنبال مهد می‌گردند، اما سروصدای بچه‌هایی که در همین فضاها با وجود همین مشکلات، از صبح تا عصر که مادر از راه برسد وقت‌شان را به بازی می‌گذرانند، نشان می‌دهد که مهدکودک‌ها حتی اگر حداقل استانداردها را هم رعایت نکنند، باز بی‌مشتری نمی‌مانند!

رعایت حداقل استانداردها در فضای مهد‌های کودک خواسته زیادی نیست، با وجود این، خانواده‌های زیادی تجربه حضور در مهدهایی را دارند که حتی پایین‌ترین سطح استانداردها را هم رعایت نکرده‌اند.

مهدهای‌کودکی‌ که در گوشه و کنار کشور مشغول فعالیت هستند و نظارت دقیقی بر فعالیت‌شان وجود ندارد و همین مشکل به نگرانی خانواده‌های زیادی تبدیل شده است! ریشه‌های این نگرانی را که می‌گیریم به یک معضل قدیمی در این حوزه می‌رسیم، این‌که مهدهای کودک‌ در کشور ما متولی مشخص و واحدی ندارند و بجز بهزیستی که طبق قانون متولی اصلی صدور مجوز برای تاسیس مهدکودک‌ است، نهادهای دیگری هم هستند که در این حوزه فعالیت می‌کنند و مجوز صادر می‌کنند. اتفاقی که باعث شده مدیریتی جزیره‌ای در این رابطه به‌وجود بیاید و هر نهاد با معیارهای خودش مجوز صادر کند و بر ادامه فعالیت مهدها نظارت داشته باشد.

ما این موضوع را با احمد خاکی معاون اجتماعی بهزیستی استان تهران در میان می‌گذاریم و او در جواب می‌گوید: «در طبقه بندی مهدکودک، یک‌سری مهدها استاندارد هستند، یک‌سری غیر استاندارد. مهدهای استاندارد، باید حداقل پنج فاکتور اصلی را طبق استانداردهای جهانی تعریف شده رعایت کرده باشند، درحقیقت بهزیستی به مهدهایی مجوز فعالیت می‌دهد که این پنج فاکتور را رعایت کنند.»

مشخصه‌هایی که معاون اجتماعی بهزیستی استان تهران از آن صحبت می‌کند،بجز مشخصات ظاهری و فضای اصلی آموزشی شامل، ایمنی، بهداشت، تغذیه و محتوای آموزشی هم می‌شود. خاکی می‌گوید: «بهزیستی با توجه به رعایت این مشخصه‌ها، به مهدها ستاره می‌دهد و هر سال هم این ستاره‌ها بررسی و تمدید می‌شوند.»

پای مهد‌های ‌کودک غیراستاندارد به گفته معاون بهزیستی استان تهران همینجا به سطح شهرها باز می‌شود. خاکی با اشاره به این موضوع ادامه می‌دهد: «با وجود این مهدهای غیرمجاز و غیراستاندارد هم در سطح شهرها فعالیت دارند، اما ما فقط اجازه ورود به مهدهایی را داریم که زیر نظر بهزیستی هستند، در نتیجه از شرایط سایر مهدهای کودک‌ یا فضاهایی که به اسم مهدکودک فعالیت می‌کنند و از نهادهای دیگر مجوز فعالیت گرفته‌اند اطلاع دقیقی در دست نداریم.»

آماری که این مسئول در دست دارد، آمار پرو پیمانی نیست. خاکی به 45 هزار و 713 کودک زیر شش سال اشاره می‌کند که در مهد‌های زیر نظر بهزیستی در تهران، حضور دارند. آماری که تنها
10 درصد کودکان زیر شش سال پایتختی را شامل می‌شود.

او با اشاره به همین موضوع می‌گوید: «بقیه کودکان در کدام مهد‌ها هستند؟! یا در خانه هستند یا در مهدهایی غیر از مهدهای تحت نظارت بهزیستی حضور دارند. این نشان‌دهنده فعالیت مهدهایی است که از استانداردهای تعریف شده فاصله دارند و در اغلب موارد هم مشکلات برای کودکانی پیش می‌آید که به این مهدها سپرده می‌شوند.»

او با این حال تاکید می‌کند، درصورتی که تخلفی از سوی مهدهای کودک صورت بگیرد و خانواده‌ها این موضوع را به سامانه بازرسی اطلاع دهند، کارشناسان سازمان بهزیستی در اسرع وقت و بدون طی‌کردن پروسه‌های اداری به موضوع رسیدگی می‌کنند.

قانون چه می‌گوید؟

بر‌اساس بند یک ماده ۲۶ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و هشتادمین مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و تاکید تبصره ۲ ماده ۲ قانون تاسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی، ارائه صدور مجوز برای مهدهای کودک بر عهده سازمان بهزیستی کشور است و هر‌گونه مجوز در رابطه با فعالیت مهدها باید با هماهنگی سازمان بهزیستی صادر شود.

براین اساس سازمان بهزیستی کشور پذیرش کودکان زیر شش سال را برعهده دارد و افراد بالای شش سال نیز باید در پیش دبستانی‌ها ثبت نام شوند.

فعالیت 17 هزار مهدکودک با مجوز بهزیستی

با این‌که از تعداد کل مهدهای فعال در سطح کشور آمار دقیقی در دست نیست، اما مدیرکل دفتر امور کودکان و نوجوانان بهزیستی می‌گوید حدود 17 هزار مهد‌کودک با مجوز سازمان بهزیستی در سراسر کشور فعالیت می‌کنند.

محمد نفریه با اعلام این موضوع می‌افزاید: در حال حاضر بیشتر مهدهای کودک در کشور، چه در روستاها و چه شهرهای سایر استان‌ها، توسط بخش خصوصی مدیریت می‌شوند و تقریبا می‌توان گفت هم اکنون مهدکودک دولتی در کشور نداریم.

مینا مولایی - روزنامه‌نگار