راهکارهایی برای پایان پشت ‌در نشینی استادان

ایشان خاطرنشان کردند: تحقق این همکاری، نیازمند طلب و خواست مدیران و مسئولان کشور است به گونه ای که مدیر باید به در خانه دانشمندان برود نه این که دانشمند پشت در اتاق مدیر معطل بماند.

جام‌جم در گفت‌وگو با جمعی از اساتید دانشگاه، راهکارهای تحقق بیانات رهبری در این بخش را بررسی کرده است.

بلای دغدغه‌های جناحی

سعید رضایی شریف‌آبادی

استاد دانشگاه الزهرا

متاسفانه طی سال‌های گذشته، مسئولان بیش از آن که به دنبال راهکار علمی باشند دغدغه جناحی داشته و این رویکرد موجب نادیده گرفتن جایگاه علم و دانشگاه در حل مشکلات کشور شده است. این در حالی است که راه حل معضلات و مشکلات اقتصادی، اجتماعی و... از طریق دعواهای سیاسی نیست و راهکارهای علمی دارد و باید توجه داشت در صورت بی توجهی به این گونه راه‌حل‌های علمی از قافله پیشرفت عقب خواهیم ماند.

حمایت از پایان‌نامه‌های دانشجویی

نیره قوی

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

مقام معظم رهبری درباره لزوم مراجعه مسئولان و کارگزاران به اهل علم تاکید داشتند. با این وصف ضرورت پرداختن به چنین کار مهمی از سوی متولیان و حتی دانشگاه‌ها چندان مورد توجه جدی قرار نمی‌گیرد.

حاصل دانشگاه،‌ دانشجو و استادان دانشگاه پایان‌نامه ها و رساله‌هایی است که در مقاطع دکتری و کارشناسی ارشد ارائه می‌شود. در صورت حمایت، ‌اندیشه‌‌هایی که در قالب پایان‌نامه‌های دانشجویی و حوزوی ارائه می‌شود می‌تواند در دستگاه‌های مختلف، بهره‌برداری شود.

تخصیص اعتبار به مطالعات علمی

مصطفی قانعی

رئیس انستیتو پاستور ایران

موضوعات و مسایل کشور باید براساس روش علمی انجام شود که شیوه و روش آن در اختیار اساتید و نخبگان کشور است، در همین ارتباط راهکار مشخص این است که بخشی از اعتبارات دستگاه‌های اجرایی به اقدامات مطالعاتی اختصاص داده شود. در مجموع می‌توان گفت تحقق فرمایشات رهبری راهکار قانونی دارد که در دنیا نیز اثبات شده است به این معنی که برای هر اقدامی ابتدا باید مطالعه کرد و در صورت مثبت بودن چشم‌انداز آن کار، اجرایی شود.

نوع نگاه مسئولان تغییر یابد

مهدی زارع

استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی

مراجعه مسئولان اجرایی کشور به نخبگان و دانشگاهیان اهمیت بسیاری دارد، این در حالی است که چنین باوری نزد بخش قابل توجهی از مسئولان اجرایی کشور وجود ندارد.

مهم‌ترین راهکار عملی برای رفع این مشکل و ارتباط بیشتر نخبگان و دانشگاهیان با مسئولان اجرایی کشور این است که باید نوع نگاه مسئولان به نخبگان تغییر یابد و اظهار نظر کارشناسی نخبگان اعتبار داشته باشد.

وساطت نهادهای پژوهشی

علی سرزعیم

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

نهادها و سازمان‌های پژوهشی در زمینه تربیت نیروی انسانی و همچنین به کارگیری نخبگان نقش بسزایی دارند. کشورهای پیشرفته بیش از این‌که نهاد و سازمان دولتی داشته باشند نهادهای پژوهشی دارند و کار این سازمان‌ها واسطه‌گری بین دولت و بخش دانشگاهی است. به طوری که مسائلی که قرار است در دولت و بدنه اجرایی به کار گرفته شود دریافت و پس از رفع ایرادات آن توسط بخش دانشگاهی، خروجی آن به مرحله اجرا می‌رسد.

پرهیز از جناح‌گرایی و خودمحوری

ابراهیم متقی

عضو هیات علمی دانشگاه تهران

در ساختار اداری و بروکراتیک ایران نشانه‌‌هایی از جناح‌گرایی،‌ فردگرایی و خودمحوری مدیران وجود دارد. هر فردی که به مسئولیتی می‌رسد،‌ احساس می‌کند که قدرت مازادی را به دست آورده که باید آن را براساس سلیقه فردی خود مدیریت کرده و رانت حاصل از مسئولیت اداری را در بین مجموعه‌های جناحی خود توزیع کند. در چنین شرایطی دانشگاه،‌ علم،‌ پژوهش و روش‌‌های علمی در وضعیت حاشیه‌‌ای قرار می‌گیرد.

ضرورت بازنگری در استخدام‌ها

محمد شریف‌خانی

عضو هیات علمی دانشگاه شریف

متاسفانه در خوش‌بینانه‌ترین حالت در مناصب دولتی، اعتماد جایگزین تخصص می‌شود و شرط اصلی در انتخاب افراد در نهادهای مختلف اعتماد است و نه تخصص و تجربه.یکی از راهکارهایی که می‌توان از آن طریق به ایجاد ارتباط بیشتر میان نخبگان و مسئولان دست یافت نحوه استخدام‌ها ست، چرا که در مراکز دولتی نحوه استخدام ها شفاف نیست و به جای تکیه بر تخصص افراد، بحث اعتماد اهمیت بیشتری یافته و به این ترتیب تخصص، قربانی می شود.

به‌کارگیری نخبگان در پست‌های دولتی

مهدی پازوکی

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

در همه کشورهای جهان، بهترین دانشجوها و نخبگان آن کشور جذب حکومت و استخدام رسمی دولت می‌شوند اما متاسفانه در ایران سیستم‌های غیر اصولی اجرا می‌شود و افراد غیر متخصص وارد پست‌های مهم دولتی می‌شوند.

قوای سه‌گاه مجریه، قضاییه و مقننه باید در وهله اول از نخبگان دانشگاهی بهره ببرند و آنها را در پست‌های مهم به کار بگیرند.

حمایت از مجموعه‌های دانش‌بنیان

محمدرضا رزوان

عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف

بهترین روش حمایت از مجموعه‌های دانش‌بنیان است. خوشبختانه تعدادی از این مجموعه‌های متشکل از نخبگان توانمند و متعهد با تخصص‌های متنوع کاملا مستقل از دولت و دستگاه‌ها در حال رشد هستند و آینده روشنی را برای ما نوید می‌دهند. بنابراین شاید بیراه نباشد که این مجموعه‌های دانش بنیان را فرزندان معنوی رهبری نظام بدانیم که باید مورد حمایت‌ جدی قرار بگیرند.

تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان

محمد نوازی

عضو هیات علمی دانشگاه شریف

همیشه نیاز ما صرفا از طریق دانشگاه و مسئولان حل نمی‌شود بلکه باید در این میان حلقه سومی نیز از جمله شرکت های دانش بنیان یا شرکت هایی که بتوان از طریق آنها تولیدات علمی را به تولیدات مورد نیاز جامعه تبدیل کرد وجود داشته باشد. در بسیاری موارد، مسئولان باید به آن شرکت‌های واسط مراجعه کنند و نه دانشگاه. طی این سال ها مسئولان یا به صورت کلی دانشگاه را حذف کرده یا تصور می کنند دانشگاه، شرکت است.

پذیرش انتقادهای منصفانه

دکتر بیژن عبدی

اقتصاددان

اولین و مهم‌ترین کاری که دولت برای جذب نخبگان دانشگاهی باید انجام دهد پذیرش انتقادهای منصفانه است. متاسفانه دولت‌ها افرادی را به کار می‌گیرند که به جای ارائه تحلیل‌های کارشناسی، بله قربان‌گو باشند. نسخه‌ای که اکنون در رشته‌های اقتصادی دانشگاهی تدریس می‌شود یک نسخه قدیمی و ناقص از قوانین کشورهای غربی است، در حالی که ایران می‌توانست صادرکننده علم اقتصاد اسلامی باشد، اما این باور در کشور وجود نداشته است.

تشکیل اتاق فکر با حضور نخبگان

حبیب‌ا... اسماعیلی

پژوهشگر تاریخ

راه برون‌رفت کشور از مشکلات، توجه و اهتمام بیشتر صاحبان قدرت و مدیران به اهل علم و نخبگان و تشکیل اتاق فکر و توجه به متخصصان بدون در نظرگرفتن مباحث صنفی و سیاسی است.

در عین حال صاحبان قدرت باید در برابر نخبگان جامعه سعه صدر و تحمل خود را بالا ببرند و شنونده نظرات انتقادی نخبگان باشند.

لزوم ایجاد دفاتری برای تعامل

محمدجعفر جوادی‌ارجمند

استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران

دانشگاه به عنوان مجموعه‌ای است که باید تولید فکر داشته باشد و سپس آن تولیدات اجرایی شود. اما متاسفانه در این زمینه موانع و دیوارهایی وجود دارد. این در حالی است که باید ساز و کارهایی طراحی و در دانشگاه تعبیه شود که دانشگاه صرفا به امور خود نپردازد و در تمام موضوعات از علم به سیاستگذاری و سپس به مرحله اجرا برسیم. باید تعامل دوجانبه‌ای میان دانشگاه و مسئولان اجرایی وجود داشته باشد و در این ارتباط دفاتر مختلفی در دانشگاه‌ها ایجاد شود.

پرهیز از قبیله‌گرایی

محسن داورزنی

استاد حقوق دانشگاه

برقراری پیوندی منطقی میان صاحبان قدرت و کارگزاران با اهل علم می‌تواند موانع متعددی را که بر سر راه پیشرفت و ترقی کشور وجود دارد، بر دارد؛ اما متاسفانه قبیله گرایی در نظام اداری باعث شده است شرایط برای بهره برداری کافی از توانمندی‌های و استعدادهای علمی بخوبی صورت نگیرد و از سویی دیگر اهتمام جدی هم برای برطرف شدن این نقیصه مشاهده نمی‌شود.