حیوانات سرراهی

این روزها اگر سرنخ افزایش سگ‌های بی‌صاحب را در کلانشهرهایی مانند تهران، اصفهان، شیراز یا تبریز دنبال کنید، مدیران پانسیون‌های نگهداری از حیوانات هشدار می‌دهند کم نیستند افرادی که به دلیل شرایط بد اقتصادی حیواناتی مانند سگ و گربه را در پارک‌ها رها می‌کنند یا آنها را به پانسیون می‌سپارند، اما هرگز برای برگرداندنشان اقدام نمی‌کنند.

پارک پردیسان فقط یکی از پارک‌های بزرگ تهران است که این روزها پر شده از سگ‌های بی‌صاحب، سگ‌هایی که از سوی برخی شهروندان دراین پارک رها شده‌اند.

در اطراف ساختمان‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست، این روزها سگ‌های بی‌صاحب زیادی پرسه می‌زنند. کافی است در گوشه و کنار این پارک گشتی بزنید تا با حیواناتی که قربانی خودخواهی انسان‌ها شده‌اند روبه‌رو شوید.

‌آقای غلامی یکی از شهروندانی است که هر روز برای ورزش سری به پارک پردیسان می‌زند. او درباره افزایش تعداد سگ‌های بی‌صاحب در پارک پردیسان می‌گوید: مدتی است تعداد آنها بیشتر شده چون مردم بیشتر از گذشته حیوانات‌شان را در این پارک رها می‌کنند.

او ادامه می‌دهد: این روزها هرکس توانایی نگهداری از حیوانش را نداشته باشد آن را در این پارک رها می‌کند، چون خیلی‌ها به اشتباه تصور می‌کنند سازمان حفاظت محیط‌زیست مراقب آنهاست.

زن جوان دیگری می‌گوید: بیشتر روزها برای ورزش به این پارک می‌آیم و می‌بینم تعداد سگ‌های بی‌صاحب بیشتر از قبل شده است، هرچند این حیوانات بی‌آزار هستند، اما برخی افرادی که به پارک می‌آیند از آنها می‌ترسند و بیم این را دارند که به بچه‌هایشان ‌آسیب برسانند.

او درباره دلیل رها کردن این حیوانات از سوی برخی شهروندان نیز عنوان می‌کند: یکی از همسایگان ما سگی بزرگ را در این پارک رها کرد، چون قبل از خرید آن نمی‌دانست نگهداری از حیوانات سختی‌های خاص خودش را دارد. در واقع همسایه ما فکر می‌کرد توله سگی که خریده هیچ‌وقت بزرگ نمی‌شود، به همین خاطر وقتی بزرگ شد آن را در پارک رها کرد.

هرچند بسیاری از افراد تصور می‌کنند‌ سازمان حفاظت محیط‌زیست به حیوانات رها شده رسیدگی می‌کند، اما این سازمان هیچ توجهی به حیوانات بی‌صاحبی که در پارک رها شده‌اند، ندارد و اعتبارش آن‌قدر کم است که برای حفظ جمعیت حیات‌وحش در مناطق حفاظت‌شده نیز با مشکل روبه‌رو شده است.

پانسیون‌ها تایید می‌کنند

رها کردن حیواناتی مانند سگ به دلیل بی‌اطلاعی مشکل تازه‌ای نیست،‌ اما اتفاق جدید این‌که این روزها مشکلات اقتصادی به افزایش حیوانات بی‌صاحب و رها شده دامن‌زده است.

این‌که شرایط بد اقتصادی سبب شود برخی حیوانات خود را رها کنند مساله‌ای است که نمی‌شود به آسانی آن را باور کرد، اما تحقیقات جام‌جم از حدود 20 پانسیون نگهداری از حیوانات این موضوع را تایید می‌کند، چراکه اغلب مدیرانشان ادعا می‌کنند از زمانی که هزینه‌های نگهداری از حیوانات افزایش یافته تعداد افرادی که برای بازپس گرفتن حیوانات‌شان اقدام نمی‌کنند بیشتر شده است.

تا مدتی پیش مسافرت و موقعیت‌های خاص از جمله دلایلی بوده که باعث می‌شد بسیاری از افراد حیوان خانگی خود را به پانسیون‌ها بسپارند‌، اما بد نیست بدانید فشارهای اقتصادی این بار گریبان حیوانات را گرفته ‌است.‌

وقتی با تعدادی از پانسیون‌های نگهداری از حیوانات تماس می‌گیریم‌ آنها از حیواناتی می‌گویند که به خاطر مراجعه نکردن صاحبانشان قرار است واگذار شوند.

مدیر پانسیونی واقع در محدوده پونک به ما‌ می‌گوید سگی با نژاد اشپیتز را خانواده‌ای به پانسیون آنها سپرده‌اند تا برای حدود سه تا چهار روز که مسافرتی برایشان پیش آمده درآنجا تحت مراقبت باشد. اما الان حدود دو ماه است خبری از صاحب این حیوان نیست، حتی جواب تلفن را هم نمی‌دهند‌.

او ادامه می‌دهد: فکر کردم اتفاقی برایشان پیش آمده، اما هنگامی که تماس گرفتم و تلفن بعد از دو ماه خاموش نبود، سری به یکی از شبکه‌های اجتماعی زدم و متوجه شدم آنها‌ از اول هدفشان رها کردن حیوان بوده است.

وقتی از سرنوشت این سگ سوال می‌کنیم، مدیر پانسیون می‌گوید: قرار است یک نفر تمام هزینه‌های او را پرداخت کند و حیوان را از ما تحویل بگیرد.

او می‌گوید در چند ماه اخیر این اتفاق چند بار در پانسیون‌شان تکرار شده و مشکلات اقتصادی در آن بی‌تاثیر نیست، چراکه غذای حیوانات خیلی گران شده‌ است.

آن‌طور که مدیر این پانسیون حیوانات می‌گوید بسته‌های 12کیلویی غذای خشک سگ‌ها از 200هزارتومان به حدود 700هزار تومان رسیده است.

مدیر پانسیون دیگری در غرب تهران نیز می‌گوید این‌که برخی حیواناتشان را به پانسیون تحویل دهند و برای گرفتن آن مراجعه نکنند به دلیل شرایط بد اقتصادی بیشتر شده چون قبلا خیلی‌ها فقط به خاطر چشم و همچشمی حیوان می‌خریدند و از کارشان پشیمان می‌شدند، اما این روزها هزینه‌های نگهداری از حیوانات نیز به افزایش این رفتار منجر شده‌است.

این شرایط محدود به پانسیون‌های تهران نمی‌شود، آن‌طور که مسئول پانسیونی در اصفهان به ما می‌گوید موارد بسیاری برایشان پیش آمده که افراد بی‌خیال حیوانشان شده‌اند. طوری که در هفته گذشته به طور تصادفی در را باز کرده‌اند و با یک سگ مالینویز روبه‌رو شدند، سگی که احتیاج به مراقبت و حمایت‌های ویژه داشته است‌. او ادامه می‌دهد: اکنون خودمان سرپرستی سگ را به عهده گرفته‌ایم.

کارمند یکی دیگر از پانسیون‌های حیوانات در اصفهان نیز‌ به ما می‌گوید: به دلیل این‌که امکانات و تجهیزات این پانسیون‌ با جاهای دیگر متفاوت است.‌ روز اول با کسانی که حیوان خود را به این مکان می‌آورند تسویه حساب می‌کنند. اما با این حال یکی از مشتریانشان یک سگ از نژاد تریر‌ را به آنها سپرده و ‌اکنون حدود چهار ماه است اثری از او نیست.

صاحب این پانسیون که خانم جوانی است می‌گوید: چون جزو حامیان حقوق حیوانات هستم با خرید و فروش حیوانات مخالفیم بنابراین اگر کسی شرایطش را داشته باشد به طور رایگان سرپرستی حیوان را به او واگذار می‌کنم.

یک نمایش پوچ

چشم و همچشمی و رقابت بر سر نگهداری از حیوانات سبب شده بازار سودجویان نیز داغ باشد، چون به این شکل گونه‌هایی مانند سگ و گربه در شرایط بد نگهداری می‌شوند فقط با هدف توله‌کشی.

مازیار طلایی، جامعه‌شناس درباره علت روی آوردن مردم به نگهداری از حیوانات می‌گوید: در واقع سبک زندگی برخی افراد عامل اصلی این کار است. عموما کسانی که می‌خواهند نشان دهند سبک زندگی متفاوتی با دیگران دارند، این کار را به صورت نمایشی انجام می‌دهند و به خریدن یک حیوان روی می‌آورند که جنبه نمایشی دارد.

او ادامه می‌دهد: بیشترشان افراد‌ طبقه متوسط به بالای جامعه هستند. این افراد می‌خواهند وانمود کنند نیاز‌های اولیه زندگی‌شان تا حدود زیادی رفع شده است برای همین به دنبال ایجاد تفاوت بین زندگی خودشان و دیگران هستند. در واقع نیاز دارند بگویند ما جزو کسانی هستیم که درگیر نیاز‌های اولیه نیستیم و می‌توانیم علاوه بر خود هزینه یک حیوان را هم بدهیم و این را نوعی کلاس گذاشتن می‌دانند.

البته قشر ضعیف جامعه نیز مدتی است گرفتار چنین رفتاری شده‌اند، برای نمونه در مناطق حاشیه نشین نیز افرادی هستند که به نگهداری از حیوانات روی آورده‌اند، زیرا به اشتباه تصور می‌کنند با این نوع رفتار می‌توانند زندگی متفاوتی نسبت به بقیه داشته باشند.

طلایی ادامه می‌دهد: بسیارند افرادی که برای رفع تنهایی و پر کردن اوقات فراغت به نگهداری سگ در خانه روی‌می‌آورند. در قدیم به دلیل کشاورزی و زندگی روستایی تماس انسان با حیوان بیشتر بوده است، ولی زندگی آپارتمانی و شهری این جدایی را به وجود آورده، به همین علت تماس انسان با طبیعت کمرنگ شده است. می‌توان گفت این وضعیت نوعی نمایش از بازگشت اولیه به طبیعت است.

اما باز کردن پای حیوانات به زندگی شهری مشکلات بیشتری را به جامعه تحمیل می‌کند، جمعیت حیوانات بی‌صاحب رها شده در کلانشهرها و درگیری همسایه‌ها باز هم نمونه‌ای از این مشکلات است.

یک لطف و هزار آزار

هرچه متقاضی خرید و فروش حیوانات بیشتر باشد، کار دلالان نیز رونق بیشتری می‌گیرد، اما رنج و عذاب حیوانات نیز به همین اندازه بیشتر می‌شود. اتاقک‌های کثیف محلی است برای تکثیر این حیوانات، چراکه برای دلالان حیوانات تنها چیزی که اهمیت دارد، پول است. ‌اغلب فروشندگان توله‌های حیوانات را در مکان‌های کثیف و غیربهداشتی ‌نگهداری می‌کنند تا پول بیشتری به جیب بزنند به همین دلیل خرید حیوانات و نگهداری از آنها لطف نیست، چراکه با این کار دلالان بیشتری وسوسه می‌شوند تا حیوانات را درجاهای کثیف و کوچک نگهداری کنند و آنها را بفروشند.

فائزه اکبری