فاشیست‌های کتاب‌باز

نژادپرستی مدرن در فرانکفورت

ظاهرا قرار نیست بازار نشر آلمان از نکبت اندیشه‌های هیتلر رهایی داشته باشد. شاید باورتان نشود اما در همین نمایشگاه کتاب فرانکفورت، کتاب‌هایی عرضه شده‌ که آشکارا با تاسی از اندیشه‌های راست‌گرایانه فاشیستی، نوعی از نژادپرستی مدرن را ترویج می‌کند.

حسین اوزگز، مدیر انتشارات اسلامیکای برمن آلمان این سوال را که «آیا گوتس کوبیچک، ناشر و فعال راستگرا که به‌عنوان مغز متفکر حزب آلترناتیو برای آلمان در نظر گرفته می‌شود، آن‌طور که برخی روزنامه‌نگاران می‌گویند، ایده‌های نژادپرستانه‌ای را منتشر می‌کند؟» مطرح کرده و نوشته: «با این رویکرد، در بازدید از نمایشگاه کتاب فرانکفورت از فرصت استفاده کردم و نگاهی به نشر آنتونیوس کوبیچک انداختم که در سال جاری زیرعنوان نشرلوسی پنهان شده است. نگاهی به فهرست کتاب‌های منتشرشده انداختم. از میان کتاب‌هایی با محتوای نژادپرستی، کتابی با مضمون نژادپرستی مدرن نظرم را جلب کرد که خواستار بازگشت مهاجران به کشورهای خود بود، همان‌طور که در اکثر کتاب‌های تازه منتشرشده در این سطح این نگاه دیده می‌شود.»

پای هایدگر هم در میان است

نکته جالب این‌که آن‌طور که این ناشر نوشته، آلمان‌ها برای بسط چنین اندیشه‌هایی به فلاسفه هم متوسل شده‌اند: «به نظر می‌رسد سوال‌های اساسی و مهم درباره هویت آلمانی، برای گروهی به معنای از بین رفتن آلمان است و در این میان، برخی دیگر نیز مهاجران و خارجی‌ها را عامل ازدست‌رفتن هویت خود می‌دانند و تلاش می‌کنند تا از نوشته‌های فیلسوفان دوران پیش از جنگ جهانی دوم - بخصوص هایدگر - برای اثبات حرف‌هایشان استفاده کنند. مارتین زلنر از فعالان جنبش هویتی در اتریش، کتابی را به فلسفه او اختصاص داده است. به‌طور کلی، مارتین هایدگر فیلسوفی راستگرا بود. او به حزب نازی علاقه داشت.»

داستان کتاب‌های اسلام‌هراس

آقای ناشر در غرفه نشر مورد نظرش، کتاب‌های دیگری هم دیده و می گوید: «تبلیغات مربوط به کتاب ضداسلامی تیلو سارازین در این انتشارات دیده می‌شد. هرچند که این کتاب توسط انتشارات فینانتس بوخ منتشر شده است. اگر بخواهم منصف باشم، باید بگویم که من با آنها صحبت نکردم، از آنها نظراتشان را نپرسیدم، اما براساس کتاب‌های منتشرشده در این انتشارات، پاسخ سوالی که در ابتدای این گزارش آمده را این‌گونه یافتم: بله؛ گروه‌های جدید راست‌گرا و جنبش‌های هویتی، نژادپرست هستند. البته من برای آشنایی با نژادپرستان به نمایشگاه کتاب نرفته بودم، بلکه به‌عنوان یکی از مسؤولان نشر اسلامیکا، هر سال برای بازدید از نمایشگاه کتاب به فرانکفورت سفر می‌کنم. هدفم از این سفر، ارزیابی آخرین روند، صحبت با دیگر ناشران، تبلیغ اسلامیکا و در بهترین شرایط، خرید کتاب‌های جدید برای این نشر است.

ما چه کردیم؟

حالا شاید پرسش این باشد که حضور ایران به لحاظ مقابله با چنین گفتمان‌های منحطی چه دستاوردهایی داشته است. اگر بخواهیم چنین خطی را دنبال کنیم اتفاقا به همین نشر ایرانیکای آقای اوزگز می‌رسیم. در نمایشگاه امسال، پنج کتاب از نشر اسلامیکا با حضور مهمانان ویژه مورد بررسی قرار گرفته. این رویداد را سیدعلی موجانی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در برلین برگزار کرده. کتاب‌ها هم با همکاری بخش فرهنگی سفارت ایران در برلین منتشر شده و موجانی، خود نویسنده دو کتاب منتشرشده در نشر اسلامیکا بوده است.

در این نشست‌ها، دکتر یاووز اوزگز؛ محقق و اسلام‌شناس با سیدمحمد عامر؛ مترجم، درباره «تحفه‌العقول» سنت‌های مذهب شیعه بحث و گفت‌وگو کرده. فولکر طاهر نیف؛ سردبیر سایت اسلام از پروفسور روالند پیچ؛ محقق فلسفه اسلامی درخصوص اثر منتشرشده درباره ملاصدرا و فلسفه اسلامی سوال کرده. نیف همچنین نشستِ میان پروفسور اشتاین‌باخ؛ مشاور وزارت خارجه آلمان، دکتر توماس اوگر؛ رئیس هیات مدیره انستیتو حافظ و سیدعلی موجانی درباره آخرین اثر موجانی به نام «داعش» را مدیریت کرده. اوزگز نیز با پروفسور پیچ درباره عظمت عاشورا و هنر مینیاتور ایرانی در اثر «شهیدان عاشق» گفت‌وگو کرده و سرانجام نیف و یاووز اوزگز درباره اهمیت بیت‌المقدس برای مسلمانان در گذشته و امروز به گفت‌وگو پرداخته‌اند.

علاوه بر این نشست‌ها انتشارات اسلامیکا چهار قرارداد همکاری با ناشران ایرانی کتاب‌های کودک امضا کرد.