جنگ خطابه ها در نیویورک / همنوایی اروپا برای فشار حداکثری علیه تهران

به گزارش جام جم آنلاین منطقه منهتن شهر نیویورک این روزها یکی از شلوغ ترین ایام خود را سپری می کند. دهها هیات بلندپایه دیپلماتیک در هتل های این شهر مستقر هستند و بزرگترین گردهمایی سران کشورهای جهان در حال وقوع است.

هیات ایرانی به ریاست رئیس جمهور کشورمان نیز روز گذشته دیدارهای بسیار مهمی در حاشیه نشست سران داشت و مباحث مهم منطقه ای و نحوه ادامه برجام و رفع تحریم ها به عنوان مهمترین دستور جلسات با برخی از رهبران اروپایی به بحث گذاشته شد. شاید برای بسیاری در تحولات دیروز سازمان ملل، سخنان دونالد ترامپ؛ رئیس جمهور آمریکا درباره ایران از اهمیت فزاینده¬ای برخوردار بود. اینکه وی آیا به مانند سال¬های قبل ایران را محور تخریب سخنرانی خود قرار خواهد داد یا با نرمش¬هایی در اظهاراتش به دنبال جلب توجه هیات ایرانی برای ملاقات خواهد بود؟ آنچه رقم خورد به نظر می¬رسد آب سردی بود بر سر کسانی که به دنبال راهی برای ملاقات روحانی و ترامپ بودند.

تکرار ادعاهای ترامپ علیه ایران

دونالد ترامپ سخنانش را با پیش کشیدن قدرت ارتش خود و انشقاق هایی که در جهان وجود دارند، آغاز کرد. او گفت که 2.5 تریلیون دلار هزینه بازسازی ارتش شده و هیچ کس یارای مقابله با چنین ارتشی را ندارد. رئیس جمهور آمریکا بحث میهن پرستی و احیای ملی را پیش کشید و موضوعاتی چون سوسیالسیم و جهانگرایی را به زیرسوال برد: «آینده متعلق به جهان‌گرایان نیست بلکه متعلق به میهن‌پرستان است.»

او بار دیگر به جنگ تجاری با چین دامن زد و به پکن تاخت. ترامپ گفت: «ین نه تنها تعهدات مربوط به اصلاحات را اجرا نکرده بلکه اقتصاد خود را بر مبنای محدودیت‌های بازار، یارانه‌های سنگین دولتی، تقلب ارزی، انتقال اجباری تکنولوژی و سرقت مالکیت‌های معنوی بنا نهاده است. ما به دنبال عدالت هستیم. ایالات متحده ۱۶ هزار کارخانه خود را به خاطر چین و اینکه این کشور وارد سازمان تجارت جهانی شد از دست داده است.»

اما ترامپ در بخش دیگر سخنانش، ایران را تهدید بزرگ برای جهان خواند و آن را «حکومت سرکوب»، نامید. رئیس جمهور آمریکا در اتهاماتی بی پایه و اساس، ایران را حامی اصلی تروریسم در جهان نامید و خواهان مشارکت سایر دولت در مقابله با کشورمان شد. در حالیکه با توافق برجام، نظارت های بی سابقه ای در تاریخ جهان بر فعالیت ها و اماکن هسته ای کشور اعمال شد، ترامپ بار دیگر مدعی شد که تهران به دنبال ساخت سلاح هسته¬ای و به همین دلیل آمریکا را از برجام خارج کرد.

وی از اعمال تحریم های ظالمانه علیه ملت ایران دفاع کرد و تهران متهم به خشونت گرایی برای مقابله با موج تحریم ها ساخت: «به منظور متوقف کردن مسیر ایران برای دستیابی به موشک و سلاح هسته‌ای من آمریکا را از توافق هسته‌ای فاجعه بار ایران خارج کردم که اجازه بازرسی‌ از سایت‌های مهم را نمی‌داد و شامل موشک‌های بالستیک نمی‌شد. به دنبال خروج‌مان ما تحریم‌های بسیار شدید علیه این کشور اعمال کردیم. رژیم با این امید که خود را از تحریم‌ها رها سازد تعرض‌های خشونت طلبانه خود را افزایش داده است. در واکنش به حمله اخیر ایران به تاسیسات نفتی عربستان ما بالاترین سطح تحریم‌ها را روی بانک مرکزی ایران اعمال کردیم.»

در بررسی سخنرانی ترامپ، وی 15 بار از کلمه ایران و 14 بار از کلمه چین استفاده کرد. ترامپ در حمایت از رژیم صهیونیستی، تهران را مروج یهودی ستیزی دانست و عنوان کرد که آمریکا چنین چیزی را تحمل نخواهد کرد. این سخنان در حالیست که ایران به عنوان حامی مقاومت مردم فلسطین خواهان راه¬حلی برای مساله فلسطین بر اساس حقوق ساکنان اصلی این سرزمین است. ترامپ در پایان سخنانش درباره ایران سیاست یکی به نعل زدن ویکی به میخ زدن را به کار برد و فشارها علیه ایران را به خاطر تغییر رفتار رهبران کشورمان برای اولویت قراردادن مردم دانست: «آمریکا آماده است که دوستی در پیش گیرد، در مقابل همه افرادی که به دنبال صلح و احترام هستند. بسیاری از دوستان بسیار نزدیک امروز آمریکا زمانی بزرگترین دشمنان ما بودند. ما به دنبال شریک هستیم نه دشمن»

دونالد ترامپ به مانند قبل ایران را محور اصلی اقدامات مخرب و تروریستی در جهان دانست و رهبران کشورمان را به غارت منابع ملی متهم کرد. او سعی کرد به بهانه امنیت منطقه و جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای و مقابله با تروریسم، سیاست فشار حداکثری خود را توجیه کند و خواهان مذاکره شود اما این موضوع را روشن نساخت که توافق هسته ای (برجام)، تضمینی بین¬المللی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای بود.

به هر حال به نظر می رسد سیاست خصمانه و ظالمانه دولت آمریکا علیه ملت ایران همچنان ادامه خواهد داشت و انتظار برای رفع تحریم ها جهت تسهیل مذاکرات امری عبث و بیهوده باشد. برخی انتظار داشتند همزمان با خروج جان بولتون از کاخ سفید و شکست نتانیاهو در انتخابات اسرائیل، ترامپ سیاست های خود را در قبال ایران تعدیل کند ولی سخنان ترامپ نشان داد که سیاست فشار حداکثری وی یک راهبرد کلان در تقابل با ایران است و تا زمانیکه تهران در مقابل خواست کاخ سفید تسلیم نشود، این سیاست ادامه خواهد داشت.

از نکات جالب توجه در زمان سخنرانی ترامپ، بی توجهی سفیر کشور ونزوئلا به سخنان وی بود. نماینده دولت ونزوئلا حین سخنرانی دونالد ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل، با باز کردن یک کتاب و تکان دادن سرش، بی‌اعتنایی خود را به سخنان رئیس‌جمهوری آمریکا ابراز کرد.

همنوایی اروپا با آمریکا

اما در رویدادهای مهم روز گذشته در حاشیه نشست سازمان ملل، بیانیه سه کشور اروپایی در متهم کردن تهران به حمله به تاسیسات نفتی آرامکو بسیار جنجالی بود. در این بیانیه مشترک که از سوی امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه، بوریس جانسون نخست‌وزیر انگلیس و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان صادر شده، آمده است: «فرانسه،‌ بریتانیا و آلمان معتقدند که ایران به‌‌وضوح مسئول حمله به تأسیسات نفتی عربستان سعودی است.»

آنها در ادامه بیانیه آورده اند: «حمله به آرامکو نشان می‌دهد که برای کاهش تنش‌ها نیاز به دیپلماسی با مشارکت همه طرف‌ها است. ما همچنین از ایران می‌خواهیم که از اقدامات تحریک‌آمیز بیشتر در خلیج فارس اجتناب کند.»

این سه کشور در بیانیه خود بار دیگر از ایران درخواست کردند که مذاکره مجدد بر سر برجام و مسائل منطقه¬ای و موشکی را بپذیرید:« زمان آن رسیده که ایران مذاکرات بلندمدت درباره برنامه هسته‌ای و مسائل مرتبط با امنیت منطقه‌ای از جمله برنامه موشکی خود را بپذیرد.»

درخواست های زیاده خواهانه اروپا از ایران برای مذاکره مجدد در برجام و موضوعاتی که ایران آن را خطوط قرمز خود می داند، به عنوان نزدیکی بیشتر این کشورها به سیاست های فشار حداکثری امریکا قابل ارزیابی است. این در حالیست که هیچ کدام از طرف های غربی تعهدات خود پیرامون کاهش تحریم های هسته ای را اجرایی نساختند و انتظار نرمش تهران در حوزه های موشکی و منطقه ای را نیز دارند!

رایزنی روحانی با سه رهبر اروپایی

محل استقرار حسن روحانی در نیویورک با رفت و آمد هیات های بلندپایه اروپایی همراه است. دیروز دیداری میان رئیس جمهور ایران و صدراعظم آلمان پس از 14 سال به وقوع پیوست. در این بین بوریس جانسون؛ نخست وزیر انگلیس و امانوئل ماکرون دیدارهای جداگانه ای با روحانی داشتند.

یکی از رویدادهای جالب توجه، دیدار دوباره مکرون با روحانی بود. به نظر می رسد فرانسه تلاش های خود را برای ایجاد بستری جهت دیدار ترامپ و روحانی تشدید کرده است.

رئیس جمهور فرانسه در سخنرانی امروز خود به پنج محور اصلی برای شروع مذاکرات اشاره کرد که شامل عدم دستیابی ایران به سلاح هسته ای، راهکاری برای برون‌رفت از بحران یمن پیدا شود، نقشه امنیتی منطقه‌ای برای رفع دیگر بحران‌ها، امنیت ناوبری دریایی و رفع تحریم‌های اقتصادی علیه ایران می¬شوند.

رئیس جمهور فرانسه در دیداری سه جانبه ای که با روحانی و بوریس جانسون داشت،خواهان استفاده روحانی از فرصت نشست سران برای دیدار با رئیس جمهور آمریکا شده بود: «چیزی که مهم است این است که اگر ایشان (روحانی) این کشور را بدون دیدار با رئیس‌جمهور ترامپ ترک کند به منزله فرصتی از دست رفته خواهد بود چون او به زودی و در چند ماه آینده به اینجا برنخواهد گشت و رئیس‌جمهور ترامپ هم که به تهران نخواهد رفت. بنابراین، آنها باید همین حالا دیدار کنند.»

به گزارش رویترز، نخست وزیر انگلیس در دیدار با روحانی خواهان آزادی نازنین زاغری شده بود.

سخنگوی دفتر نخست‌وزیری بریتانیا در ادامه گزارش خود اعلام کرده است که بوریس جانسون نسبت به فعالیت‌های بی‌ثبات کننده جمهوری اسلامی ایران در منطقه ابراز «نگرانی شدید» کرده است.

بوریس جانسون همچنین به حملات روز شنبه ۱۴ سپتامبر به تاسیسات نفتی آرامکو در عربستان نیز اشاره کرده است. او در سخنانی مداخله جویانه از روحانی خواسته است تا ایران به این گونه اقدامات در منطقه فورا پایان دهد.

در دیدارهایی که روز گذشته میان مقامات مختلف از جمله نخست وزیر ژاپن و سه رهبر اروپایی با رئیس جمهور کشورمان به وقوع پیوسته، شاهد افزایش رایزنی برای کشاندن ایران به پای میز مذاکره بر سر موضوعات مهمی چون هسته ای، موشکی و منطقه ای هستیم.

این در حالیست که علیرغم تایید برجام در شورای امنیت سازمان ملل، بسیاری از کشورهای جهان پس از خروج آمریکا، سختگیری های بسیاری بر سر راه تجارت با ایران اعمال کرده اند و درخواست های زیاده خواهانه آنها با اقدامات قبلی و کنونی شان برای حل مسائل و بحران های به هیچ وجه همخوانی ندارد.

اردوغان ماهیت سازمان ملل را زیر سوال برد

یکی از حواشی مهم سخنرانی ها سران در سازمان ملل، مربوط به اظهارات رجب طیب اردوغان؛ رئیس جمهور ترکیه در صحن سازمان ملل بود.

او با انتقاد از اقدامات رژیم صهیونیستی در سرزمین های اشغالی خواهان آن شد که شورای امنیت سازمان ملل به جای وعده ها به قطعنامه های خود عمل کند: «قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره اقدامات اسرائیل علیه فلسطینیان اجرایی نمی‌شود. سازمان ملل متحد چه می‌کند؟ اگر نمی توانیم با صدور قطعنامه از این اقدامات جلوگیری کنیم، عدالت چطور برآورده خواهد شد؟»

وی با نشان دادن نقشه ای از سرزمین های اشغالی به اشغالگری اسرائیل از سال 1947 به این سو پرداخت و عنوان کرد: «مرزهای اسرائیل از کجا آغاز می‌شود و در کجا پایان می یابد؟ آیا اسرائیل سیر می‌شود؟ خیر. اسرائیل اکنون به دنبال اشغال باقی‌مانده خاک فلسطین است. می‌خواهم بدانم که آیا خاک اسرائیل کدام اراضی را شامل می شود؟ در سال ۱۹۴۷ خاک اسرائیل چه قدر بود و اکنون چه قدر هست؟»

اردوغان به داشتن سلاح هسته ای توسط چندکشور در جهان انتقاد کرد و گفت که داشتن قدرت هسته‌ای یا باید برای همه کشورها آزاد گردد و یا به طور کامل ممنوع اعلام شود.

وی هشدار داد «نابرابری» میان دولتهایی که قدرت هسته‌ای دارند و آنهایی که ندارند، نظم جهانی را تضعیف می‌کند.

رهاورد حسن روحانی برای نشست سران

امروز عصر قرار است که رئیس جمهور کشورمان در صحن سازمان ملل هفتمین سخنرانی خود را انجام دهد. تحولات مهم منطقه ای از جمله بحران سوریه، یمن، مناقشات در خلیج فارس و عربستان به محور بسیاری از رایزنی ها با هیات ایرانی تبدیل شده است. از همین رو روحانی قصد دارد تا از طرحی به نام «ابتکار صلح هرمز»، رونمایی کند. به نظر می رسد این طرح در مقابل اقدام دولت آمریکا برای ایجاد ائتلاف بین المللی تامین امنیت دریانوردی طراحی شده باشد.

خروج آمریکا از برجام و اقدامات این کشور برای انزوای تهران در فضای بین المللی بر سطح مناقشات در خلیج فارس و منطقه افزوده است و رفتارهای این رژیم علیه ایران چشم انداز هرگونه مصالحه و یا توافقی را به محاق برده است. هرچند حسن روحانی با ابتکار صلح هرمز بار دیگر دست دوستی به سوی جامعه بین المللی دراز کرده و جزئیات آن در سخنرانی وی مطرح خواهد شد، ولی این گونه طرح ها با ماهیت نظام بین الملل و یک جانبه گرایی آمریکا همواره با شکست روبه رو شده اند.